Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Bize dost görünen düşmanlar, ülkemden kenevir üretimini aldı. Şimdi keneviri dışarıdan ithal ediyoruz. Tarım Bakanlığımız bir çalışmanın içerisine giriyor ve yeniden kenevir üreteceğiz" ifadeleri hem Türkiye'de yeniden kenevir üretiminin hızlanması hem de ülkede kenevir üretiminin yasaklandığı dönemi gündeme getirdi. Aslında kenevirin hem çevreye hem de kağıttan petrokimya sanayii ürününe alternatif ham madde sağlaması itibariyle önemli faydaları bulunuyor. Bir dönüm kenevirin, 25 dönüm orman kadar oksijen ürettiği, dört dönüm ağaca eş kağıt çıkardığı, 8 kez kağıda dönüştüğü ve petrokimya ürünlerinde, petrole alternatif ham madde olarak önemli rolü olduğu biliniyor.

Türkiye'de üretimi 1933 yılında mevzuata bağlanan kenevir, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 29 Eylül 2016'da yayınladığı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik ile izne tabi kültür bitkisi statüsüne alındı. Yönetmelikle 18 olan il sayısı 19'a çıkarıldı. Şanlıurfa ili çıkarılıp Bartın ve Karabük illeri eklenerek Amasya, Antalya, Burdur, Çorum, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak olmak üzere 19 ilde bakanlığın izniyle kenevir üretilmesi kararlaştırıldı. Üretim yapılacak illerdeki çiftçiler üretim yapılabilecek olmasını ve Türkiye ekonomisine katkısından dolayı haberi sevinçle karşıladılar.

4 MİLYAR DOLARLIK PAZAR

Nüfus artışına ve birçok ülkede kullanımının serbest bırakılmasına paralel olarak kenevir pazarı hızlı bir büyüme trendi izliyor. Kenevir bitkisinden lif ile kağıt ve yakacak hammaddesi üretilirken, tohumu ise ilaç, yağ ve kuş yemi olarak kullanılıyor. Grand View Research raporuna göre, 36 ülkede üretimi yapılan endüstriyel kenevirin 2017 yılında 4 milyar dolar olan parasal büyüklüğünün 2025 yılında 11 milyar dolara çıkması bekleniyor. Dünyanın en büyük kenevir üreticileri ABD, Kanada, Çin, Hindistan, Japonya, Brezilya, Almanya, Fransa ve İngiltere olarak sıralanıyor.

Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) uzmanı Gazeteci-Yazar Yunus Ekşi'ye göre, kenevirin yasaklanmasının özünde, küresel finans sisteminin mal ve hizmetleri kontrol eden ve onu bütün dünyadaki üretim kaynaklarını elde etmek noktasında geliştirdiği bir strateji var. Bir dönem kenevir üretmeyene ceza veren hükümet de özellikle Amerika'da bir dönem sonra üretene ceza verme noktasına geldi. Ekşi, açıklamasına şöyle devam etti:

‘KENEVİRE GELEN YASAK, ABD'NİN BASKISININ BİR SONUCU'

"Çok açık ve net söyleyelim; kenevirin 1940'lı yıllarda yasaklanması, İkinci Dünya Savaşı'nda stratejik ağırlığı bulunan ve Rusya üzerinden korku politikası üreten ABD tarafından uygulandı. Biz, Sayın Cumhurbaşkanımızın ‘dost bildiğimiz düşman' ifadesinden Amerika Birleşik Devletleri'ni algılıyoruz. Çünkü ABD'de kenevir konusuyla ilgili bu süreç başlatılmıştı. Küresel finans sistemi orada ağırlığını oluşturarak, ülkelere baskıcı ve yasaklayıcı yasalar çıkartmıştı. Dolayısıyla Cumhurbaşkanımızın buradaki sitemi aslında çok gecikmiş bir sitemdir. Bu konu çok ötelenmişti fakat ASAM'ın gayretleriyle, çok şükür, gündeme geldi. Sayın Cumhurbaşkanımız da bunu dillendirdi."

'İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI, KENEVİR ÜRETİMİNİN DÜŞÜŞÜNDE MİLAT OLDU'

Kenevirin kullanımının milattan önce 3000 yılına kadar dayandığına işaret eden Ekşi "En eski bitkisel ham maddelerden biri olan kenevir, milattan önce 3000 yılında Çinliler tarafından kumaş yapımında kullanılmış. Birinci Dünya Savaşı sırasında da baş ağrısı, durgunluk, iştahsızlık, zayıflama gibi bedensel ve ruhsal yakınmalardan, sara hastalığına kadar ilaç tedavisi olarak kullanılmış. Sonra 1937 yılında kenevir, Amerika Birleşik Devletleri'nde ilaç kodeksinde yer aldı. Ancak aynı yıl çıkarılan bir yasa ile kenevir içeren 38 ilacın satışı yasaklandı. 1937 yılına kadar birçok Avrupa ülkesinin ilaç kodekslerinde yer alan kenevir içeren ilaçlar, yavaş yavaş kodesklerden çıkartılmaya başlandı. Kendi sürecimize baktığımızda 1940 yılından sonra Türk ilaç kodesksinden çıkartılmış, bu maddenin satışı yasaklanmış. Kenevir, eskiden lif bitkileri arasında önemli yere sahipken İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ekim alanlarında da müthiş bir düşüş oldu" dedi.

‘ÇİN'DE 15 BİN TONUN ÜZERİNDE KENEVİR ÜRETİLİYOR, TÜRKİYE'DE İSE YALNIZCA 1 TON'

Dünya kenevir üretim oranlarıyla ilgili çarpıcı verileri paylaşan Ekşi "Dünya genelinde 2002 yılında ekili alan 28 bin 240 hektar ve üretimi 62 bin 614 ton. 2014'te ise ekili alan 24 bin 25 hektar iken üretim ton bazında 102 bin 948'e çıkıyor. Demek ki dünyada kenevir üretimine ihtiyaç duyuluyor ve üretim yapılıyor. En güncel verilere göre, Fransa 84 bin, Çin 15 bin 860'a yakın, Şili bin 475, Ukrayna 553, Türkiye ise 1 ton üretti. Ancak ülkemizde yıllara göre kenevir üretimine baktığımızda; 2003 yılını baz alarak hareket edersek, tohum olarak 80 ton, lif olarak 800 ton üretilmiş. 2010'da ise 7 ton, lif olarak 10 ton üretilmiş. Türkiye'nin kenevir üretimi genel olarak lif ve tohum amaçlı kenevir ekimi, 2014 ile 2015 yıllarında Samsun ili Vezirköprü ilçesinde izinli olarak yapılmış. Yani aslında bu çalışmalara başlanmış" değerlendirmesinde bulundu.

'MİLLİ PROJE OLAN KENEVİRİN 10 YILDA 100 MİLYAR DOLAR GETİRİSİ OLABİLİR'

Kenevir üretiminin, köylere dönüş de dahil, önemli sonuçları olabileceğine işaret eden Ekşi "Bizim beklentimiz, kenevir çiftçisi oluşturulması ve hatta kenevir çiftçisi oluşturulurken ülkenin jeopolitik konumu açısından nüfus dağılımını, tekrar köylere dönüşü de destekleyecek büyük bir milli projeye dönüştürülmesi. Yani, kenevir üretimi yalnızca 19 il ile sınırlı kalmamalı. Ülkemizde çok atıl topraklar var ve bu topraklarda yetiştirilmesi gerekir. Bu, ciddi bir şekilde istihdam oluşturacak, köye dönüş projesini gerçekleştirecek, şehirlerdeki yoğunluğu azaltacak, modern şehirlerin oluşturulmasının zeminini hazırlayacak, yurt içinde yeni ticari ağların oluşumunu sağlayacak milli bir projedir. Dolayısıyla Türkiye'ye 10 yıl gibi kısa bir sürede 100 milyar dolar gibi bir getiri gelebilir" diye konuştu.

‘ANADOLU'DA YENİ ŞEHİRLERİN İNŞASININ ÖNÜ AÇILABİLİR'

Ekşi "Bu konu milli geliri arttırıcı ve toplumsal refahı topraklarımıza yayıcı bir nitelikte; aynı zamanda da nüfus yoğunluğunu da dağıtacak ve Cumhurbaşkanımızın şikayet etmiş olduğu dikine yapılaşmaya da çare olma potansiyeli barındırıyor. İlk defa sizinle paylaşıyorum; bu, Anadolu'da yeni şehirlerin inşasını sağlayabilir. Yani siz istihdamı oluşturacak üretim kabiliyetlerini, ürünü kullanmaya başladığınız zaman insanları o bölgelere yerleştirdiğinizde, daha önce yapılanmış olan şehirlerde yapılamayan müdahaleleri orada yeni bir model kurarak geliştirebilirsiniz" ifadelerini kullandı.

‘BAĞIMSIZ FİNANS SİSTEMİ KURULURSA TÜRKİYE'NİN ÖNÜNDE KİMSE DURAMAZ'

Türkiye'nin ilaç sanayiinde de "dışa bağımlı" olduğuna işaret eden Ekşi "Dolayısıyla kenevir üretimine geçildiği zaman, kenevirin ilaç sektöründe sağlayacağı menfaatler sebebiyle birçok kalemde yerli üretime geçilecektir. Bu çok ciddi bir sıçramayı sağlayacaktır. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu haklı serzenişinin altının doldurulması gerekir. Burada en kritik nokta, mevcut finans sisteminin üretmiş olduğu para kredi sistemiyle bağımlı hale asla getirilmemesi ve olası tekellerin engellenmesi. Burada bahsetmiş olduğumuz kenevir ve benzeri değerlerin karşılığı oluşturulabilecek bağımsız bir finans modelinin kurulması lazım. Biz buna tabanda bir ekonomi diyoruz. Bu ekonominin gerçekleştirilmesi, kayıtsız şartsız Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin düzenleyici ve denetleyici niteliğinde milli iradenin elinde olmasından geçiyor. Yani bugün finans sistemini belli bir takım özerk niteliği kazandırılmış olan kurumların eline verilerek hükümetin eli kolu bağlanıyor. Hükümet hareket edemiyor. Hükümet gelir kaynaklarını sadece milletin üzerine vergiyle gitmekle alıyor. Oysa finans modelini yeni, milli ekonomik kalkınma hamlesi olarak nitelendirebileceğimiz kenevir konusuyla bir adım olarak yeniden inşa edilirse, Türkiye'nin önünde kimse duramaz" diye ekledi.