Rusya, İran ve Türkiye, El Kaide’ye bağlı grupların kontrolündeki İdlib’de dördüncü çatışmasızlık bölgesinin sınırları konusunda anlaşmaya vardı. Çarşamba günü, müzakereleri himaye eden ülkelerin temsilcileri arasında uzmanlar düzeyinde toplantıların düzenlendiği Kazakistan’ın başşehri Astana toplantılarının 6’ncısına Rusya, Türkiye ve İran’ın yanı sıra başta ABD, İngiltere ve Fransa olmak üzere Batılı güçlerin temsilcileri katıldı. Ankara ve Moskova iki aşamalı planlarını sunarken son anda İran da bir planlama ile katkı sundu. Uzun görüşmelerin ardından Ankara-Moskova ve Tahran’ın üzerinde anlaştığı plan kabul edildi. 

SINIRA ASKER VE POLİS

Rus heyetinde yer alan diplomatik kaynaklar, “Toplantıda temel görevimiz son rötuşları atmak ve dört çatışmasızlık bölgesi kurmak. Anlaşma sağlanmış durumda ancak sahadaki aksaklıları toparlamak için kısa bir zaman ihtiyacımız olacak” dedi. Kaynaklar, ayrıca anlaşmanın, sınırda asker ve polis gibi gözlemciler konuşlandırılmasını da içerebileceğini söyledi.

İDLİB 3 BÖLGEYE AYRILACAK

Kaynaklar, uygulanacak senaryonun İdlib’in üç bölgeye ayrılması şeklinde olacağını belirtiyor. Buna göre ilk bölge (batı yakası), Ankara’nın gözetiminde tutulacak. Türkiye ile sınır bölgesini TSK ve ÖSO kontrol edecek. İkinci bölge, rejimin kontrolündeki bölgelerle sınırda olacak ve Ruslar ile İranlıların gözetiminde olacak. Üçüncü ve orta bölge ise hali hazırda Rusya’nın terör örgütü listesinde yer alan Fetih eş-Şam’ı kuşatacak; örgüt teslim olmak zorunda bırakılacak. Ancak sahadaki kaynaklarda örgütün İdlib’te çatışmasızlık alanlarının belirlenmesi ile birlikte kendini feshedeceği ya da iki tarafla savaşmayı tercih edeceği görüşü hakim. Suriye rejimi ile Türkiye arasında çatışma riskini en aza indirgemek için Rusya’nın denetiminde bir tampon bölge oluşturacağı kaydediliyor.

 

MUHALİFLER: SURİYE PAY EDİLDİ

İdlib konusunda anlaşmaya varılması büyük bir başarı sayılıyor çünkü bir önceki Astana toplantısı İdlib’in durumu sebebiyle başarısız olmuştu. Suriyeli muhalifler ise Astana’da olanların Suriye pastasını pay etmekten başka bir anlama gelmediği ancak varılan anlaşmanın mevcut şartlarda en iyi anlaşma olduğu görüşünde.

TÜRKİYE DAİMİ OLACAK

Öte yandan sahadaki gözlemciler, anlaşma sonucu Ankara’nın İdlib’de daimi varlık göstermesine yönelik bir uzlaşma bulunduğunu, bunun karşılığında Tahran’ın kendisi için Şam’ın güneyinde daimi bir pozisyon elde edeceğini iddia ediliyor.  

ANKARA’NIN ELİ GÜÇLENDİ

Kaynaklara göre, Suriye’ye müdahalede en fazla öne çıkan taraflardan biri olan Türkiye, terör örgütü PKK’nın bu ülkedeki uzantısı YPG’nin yayılmasını durdurmak ve aynı zamanda ileride Esad rejimine baskı yapılmasını sağlayacak bir kart kazanmak için Suriye’nin kuzeyinde kendisi için bir pozisyon elde etmiş oldu.