Akdeniz ve Ege’de tahrike hız veren Atina’ya karşı ‘Lozan’ kartı açıldı. Türkiye, gayri askeri statüdeki Sakız Adası’nda tatbikat yapacağını ilan eden Yunanistan’ı, Lozan vurgulu Navtex’le uyardı: Sakız Adası’nın 1923 Lozan Barış Anlaşması ile belirlenen gayri askeri statüsü ihlal edilmiştir…

Türkiye, Doğu Akdeniz’de seri provokasyona başlayan Yunanistan’a Lozan Anlaşması uyarısı yaptı. Bir yandan “Türkiye ile diyaloğa hazırız” mesajı verip diğer taraftan Doğu Akdeniz ve Ege’de provokasyona devam eden Yunanistan’dan bir adım daha geldi. Yunanistan, bir Navtex yayınlayarak Lozan Anlaşması gereği ‘gayri askeri statü’de bulunan Sakız Adası civarında askeri tatbikat yapacağını duyurdu. Limnos İstasyonu’ndan yayınlanan Navtex’te tatbikatın 20 Eylül’de yapılacağı ilan edildi.

TÜRKİYE’DEN KARŞI NAVTEX

Yunanistan’ın ilanına Ankara’dan anında karşılık geldi. İzmir istasyonundan yayınlanan bir Navtex’le Atina’nın ilanının geçersiz olduğu belirtildi. Navtex’te şu ifadeleri yer verildi: “LA08-206/20 numaralı Navtex mesajı ile Sakız Adası’nın 1923 Lozan Barış Antlaşması ile belirlenen gayri askeri statüsü ihlal edilmiştir.” 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Anlaşması’na göre Sakız Adası ‘gayri askeri’ statüde. Anlaşmaya göre adada askeri unsur bulundurulamayacağı gibi, askeri tatbikat da yapılamaz.

Anlaşma gereği, Türkiye isterse Boğazları

kapatıp adalara harekat düzenleyebilir

Türkiye'nin Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nden doğan hakları olduğunu belirten uzmanlar "Bize yakın adaları abluka harekatı düzenleyip Atina ile bağlantısını kesebilir, Türkiye'ye geçişleri yasaklayabiliriz. Bir savaş tehdidi halinde, istersek Boğazları gemi trafiğine bile kapatabiliriz" dedi.

923 Lozan Anlaşması ve 1947 Paris Antlaşmalarını yok sayarak Ege'de aidiyeti belli olmayan ada, adacık ve kayalıkları işgal eden, gayriaskeri statüdeki adaları silahlandıran Yunanistan'a karşı Türkiye'nin elinde önemli kozlar bulunuyor.

ADALARA MÜDAHALE EDİLEBİLİR

Yunanistan'ın adaları silahlandırarak egemenliğini kaybettiğine dikkat çeken uzmanlar, Türkiye'nin kendisine yakın adaları hukuki çerçevede "abluka altına alma harekatı" düzenleyip Atina ile bağlantısının kesilebileceğini belirtiyor. Adalardan Türkiye'ye geçişlerin yasaklanabileceği ve böylece Yunanistan'a müeyyide uygulanabileceği ifade ediliyor. Ablukaların ise statüsü gayri hukuki şekilde Yunanistan tarafından değiştirilen Ayvalık'ın 5 mil ötesindeki Midilli Adası, Çeşme'nin hemen karşısındaki Sakız Adası ve Aydın'a 2 mil uzaklıktaki Sisam Adasına uygulanabileceği ifade ediliyor.

MONTRÖ SÖZLEŞMESİ: TÜRKİYE KENDİNİ SAVAŞ

TEHDİDİ ALTINDA SAYARSA BOĞAZLARI KAPATABİLİR

Türkiye'nin 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nden doğan haklarını hatırlatan uzmanlar, savaş tehdidi durumunda Boğaz'ı gemi trafiğine kapatabileceğini, bu durumda Yunan ekonomisinin olumsuz etkileneceğini söylüyor. Türkiye'ye İstanbul ve Çanakkale Boğazları üzerinde tam kontrol sağlayan ve gemilerin geçişini düzenleme hakkı veren Montrö'nün 21. maddesine göre; Türkiye kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayarsa, sözleşmenin 20'nci maddesindeki hükümlerini uygulama hakkı bulunuyor.

Emekli Kıdemli Albay Mithat Işık, yaptığı değerlendirmede "Türkiye'nin Doğu Akdeniz ve Ege'de kendisine yönelik bir tehdidin oluştuğunu belirterek Boğazları, Montrö Boğazları Sözleşmesi'ne göre kapatma yetkisi var. Gelişmelerin böyle devamı halinde Boğazların kapatılabileceği gündeme getirilebilir. Bu, Türkiye'ye verilmiş bir hak. Bu kozunu kullanması, AB liderlerinin önümüzdeki hafta yapacağı toplantıdan çıkacak kararlara göre şekillenebilir" dedi.