Hava sıcaklıklarıyla birlikte artan orman yangınlarına dün yenileri eklenirken özellikle İzmir’de alevlere karşı büyük mücadele veriliyor…

İzmir’in Ödemiş ilçesinde önceki akşam başlayan orman yangınında Tosunlar, Suçıktı, Köseler ve Üzümlü mahalleleri tahliye edildi. Suçıktı’da tahliyeler sırasında alevlerin küle çevirdiği bir evde 81 yaşındaki yatalak hasta İbrahim Erkan’ın cesedi bulundu. Erkan’ın eşinin yangın sırasında yardım bulmak için evden ayrılmak zorunda kaldığı öğrenildi.

Konya’dan İzmir’e gelerek Ödemiş’teki yangına müdahale eden dozer operatörü İbrahim Demir (39) Tosunlar Mahallesi’nde araç arıza yapınca alevlerin arasında kaldı. Demir hayatını kaybetti, mesai arkadaşı Ragıp Şahin ağır yaralandı. Demir’in 2008 yılından bu yana Orman Genel Müdürlüğü bünyesinde görev yaptığı öğrenildi.

Yol kapatıldı

Çeşme’de tarım arazisinde önceki gün çıkan ve ormana sıçrayan yangına müdahale dün de sürdü. Yangının etkilediği bazı mahalleler tahliye edildi. Saatteki hızı yer yer 80 kilometreyi aşan rüzgâr, çalışmaları zorlaştırdı. Alevler bazı kesimlerde İzmir-Çeşme Çevre Yolu’nda refüje kadar ilerledi. Yolun bazı bölümleri trafiğe kapatıldı. İzmir-Aydın Otoyolu da trafiğe kapatıldı.* Buca ilçesi Zafer Mahallesi yakınlarındaki ormanda da dün saat 16.00 sıralarında yangın çıktı.Şehit orman işçisi için taziye mesajıCumhurbaşkanlığı Kabinesi üyeleri, Ödemiş’teki yangında şehit olan orman işçisi İbrahim Demir için taziye mesajı yayımladı.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, Demir’e Allah’tan rahmet, ailesine ve yakınlarına sabır diledi.

Neden İzmir?

İzmir, Antalya ve Muğla ile birlikte son 10 yılda Türkiye’de hem en çok yangın çıkan hem de yangınlarda en çok ormanın kaybedildiği üç bölgeden biri oldu. Türkiye Ormancılık Derneği’nin resmi verilerden derlediği istatistiklere göre, 2014-2024 arasında Türkiye genelindeki yangınların yaklaşık yarısı bu üç bölgede meydana geldi. Orman bölgeleri sınıflandırmasında Manisa’yı da kapsayan İzmir bölgesi, Türkiye’de tüm zamanların en çok orman yangınının yaşandığı 2024 yılında, en fazla alanın kaybedildiği ikinci kent oldu. Son on yılda İzmir’de, Antalya’dan daha fazla yangın yaşandı. Ancak yanan alan açısından üçüncü sırada yer aldı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi’nden Prof. Dr. Doğanay Tolunay, bu sonucun İzmir’deki ormanların “parçalı olmasıyla” bağlantılı olduğunu belirtti.

Tolunay, İzmir’de ormanların, tarım, yerleşim, turizm gibi nedenlerle bölünmüş olduğunu vurguluyor.Risk yüksekİstanbul Teknik Üniversitesi’nden İklim Bilimci Prof. Dr. Barış Önol’un ortak yazarı olduğu 2021 tarihli bir araştırmaya göre İzmir, Avrupa ve Akdeniz bölgesinde iklim riskleri açısından en hızlı yükselen ikinci şehir.

Film karesini andıran o anlar

Çeşme’deki yangının çevreye verdiği tahribatı görmek, son durumu yakından takip etmek için facianın ikinci günü sabahın erken saatlerinde foto muhabirimiz Cengiz Malgır ile bölgeye gittik. Otobanın yangın nedeniyle kapatılması sebebiyle eski Çeşme yolunu kullanmak istedik. Güzelbahçe sahilinden geçerek Nohutalan köyüne kadar sorunsuz gelmeyi başarabildik. İlk gün akşam saatlerinde alevlerin dayandığı köyü geçtikten sonra dumanlar da trafik de artmaya başlamıştı.Vatandaşlardan bazıları evlerine bazıları ise yakınlarına ulaşmak için Çeşme’ye gitmek istiyordu. Görünen o ki güvenlik güçlerinin,

“Bu yol da tehlikeli olabilir. Yangın söndürme çalışmaları sürüyor. Zorunlu değilseniz girmeyin” uyarılarına kulak asan pek yoktu. Rüzgar santralinin bulunduğu alandaki yangın rüzgârın da etkisiyle şiddetlenmiş, iki şeritli yolun sağ ve sol tarafındaki ağaçlar, makilik alanlar küle dönmüş, saatlerdir alevlerle mücadele veren ekipler canla başla soğutma çalışmalarına devam ediyordu.Birden canlandı!Oluşan trafiğin içinde görüntü alarak Çeşme’ye doğru ilerlerken yaklaşan tehlikenin farkına varamadık. Şiddetini gittikçe artıran rüzgâr, sağımızda bulunan ve “söndü” denilen yerlerdeki ateşleri birden canlandırdı. Ve dakikalar içinde 300 metre ötemizdeki alandan yola doğru alevlerin gelmeye başladığını gördük. Hemen arabayı durdurduk.Önümüzde giden iki araç dumanlar arasında çoktan kaybolmuştu. Tehlikenin farkına varıp ters yöne doğru hızla geri dönmek isteyince arkamızdan gelen araç sürücüleri de panikledi. O an birden ortalık karıştı ve trafik kilitlendi. Neyse ki imdadımıza bir yangın söndürme uçağı yetişti, rüzgar kısa süre sonra alevlerin yönünü yolun karşısına doğru değiştirdi. O yoğun duman, alevler, kaçışan araçlar, havada helikopter…Yaşadıklarımız bir filme çekilseydi adı

“Cehennemden Kaçış!”

Saniyeler içinde cereyan eden ve ne yapacağımızı bilemediğimiz o korku dolu anlar, yangın bölgesine gerekmedikçe girmemek gerektiğini, rüzgarın yönüyle değişen alevlerin arasında kalabileceğimizi bizlere açıkça göstermişti.Saatler 18.00’i gösterirken hâlâ dumanlar ve yer yer rüzgarla canlanan alevler arasındaki eski Çeşme yolu üzerinden bu kez İzmir’e dönmeye çalışıyoruz. Yanımızdan telaşla itfaiye, arasöz, polis ve ambulanslar geçip gidiyor, herkes insanüstü bir çabayla kenti günlerdir perişan eden yangınları kontrol altına almaya çalışıyor...

Küller içinde kalan cennet Çeşme ise sessizce kurtarılmayı bekliyor.

'Killi su ve köpük önerisi'Yangın Ekolojisi Uzmanı Prof. Dr. Tuncay Neyişçi, orman yangınlarına müdahaleye ilişkin önerilerde bulundu. “Yüksekten atılan suyun büyük bölümü yere inmeden hem ateşin sıcaklığı hem de hava sıcaklığı nedeniyle buharlaşabiliyor” diyen Neyişçi, “Bunu engelleyebilmek, suların biraz daha ağır düşmesini sağlamak için Orman Genel Müdürlüğü’nün yangın söndürme havuzlarından su alırken, suyun içerisine belli miktarlarda kil katmakta fayda var. Bu durumda su bitki üzerine daha iyi yapışır ve etkisi artar. Köpük de aynı işi görür. Köpüğün de suya oranla viskozitesi yüksek olduğu yani yapışkanlığı olduğu için yanıcı maddeyle alev arasındaki ilişkiyi kesebiliyor. Söndürmek için kimyasallar var. Bunlar maliyet hesabı olarak düşülüyor ama beş sefer, 20 sefer yapacağınıza bir sefer bunlardan yapın çok daha etkili olur” ifadelerini kullandı.

Neyişçi, yangınların ardından ormanlarda yapılacaklara ilişkin de uyarılarda bulunarak şunları aktardı: “Yanan alanlarda bir sene hiçbir şey yapılmamalı. Doğaya bir yıl şans verilmeli. Orman Genel Müdürlüğü’nün uzmanlarını gönderip alanın nerelerinde doğanın destek istediğini, nerelerinde yenileme işini kendisinin başaracağını incelemesi gerekir. Öncelik ormanın kendini kendisini yenilemesine izin vermektir. Toprakta bir sürü tohum, ‘yangın gelsin üzerimizdeki bu gölgeyi alsın, bizim rekabetimizi ortadan kaldırsın’ diye bekliyor. Hemen çimlenip alanı yemyeşil hale getirirler.”

Yumaklı: Bir haftada 624 yangın çıktı

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bu yılın ilk 6 ayında 3 bin 44 adet yangın meydana geldiğini belirterek, bu yangınlardan 624’ünün bu hafta içinde çıktığını ve 621’inin kontrol altına alındığını söyledi. Çeşme yangınının enerjisini düştüğünü, yanan her metrekareyi yeşerteceklerini vurgulayan Yumaklı, “Yangınların içerisine canını hiçe sayarak dalan arkadaşlarımızdan bir tanesini maalesef şehit verdik. Bir diğer arkadaşımız da şu anda entübe vaziyette hastanede” dedi.