Savaş suçundan yargılandıktan sonra rütbesi düşürülen ancak Başkan Donald Trump’ın destek vererek müdahil olduğu Amerikan deniz komandosunun akıbetine ilişkin süreç, Deniz Kuvvetleri Sekreteri Richard Spencer’ın görevden alınmasıyla sonuçlanmıştı. Spencer, Trump’ın ABD ordusunun işleyişini anlamadığını savundu.

Irak’ta 2017 yılında yaralı olarak yakalanan bir IŞİD üyesinin öldürülmesi ve daha sonra IŞİD üyesinin cansız bedeniyle poz vermesi yüzünden askeri mahkemede yargılanan ABD komandosu Eddie Gallagher’ın rütbesi indirilmiş, özel birlik içindeki geleceğinin disiplin kurulu tarafından belirlenmesi kararlaştırılmıştı. Konuya müdahil olan Başkan Trump komandoya rütbesini iade etmiş ve Gallagher’ın şu anki rütbesi üzerinden emekli edilmesi gerektiğini savunmuştu.

ABD’de sivil-asker ilişkileri konusunda ve askeri hukuku ilgilendiren konularda Başkan’ın rolüne ilişkin tartışmaya yol açan olayda, Gallagher’ın Trump’ın talep ettiği gibi komando statüsünü kaybetmeden mevcut rütbesi üzerinden emekliye ayrılmasına karar verilmişti.

“TRUMP’IN MÜDAHALESİ ŞOKE EDİCİ”

Savunma Bakanı Mark Esper’ın Beyaz Saray’a kendisine bilgi vermeden Gallagher konusunda teklif götürdüğü gerekçesiyle “Güvenimi kaybetti” diyerek görevden aldığı Deniz Kuvvetleri Sekreteri Richard Spencer Washington Post gazetesi için bir görüş yazısı kaleme aldı.

Spencer görevden alındıktan 3 gün sonra kaleme aldığı makalede Başkan Trump’ın Astsubay Kıdemli Çavuş Edward Gallagher’ın davasına müdahalesini “şoke edici” ve “benzersiz” ifadeleriyle niteledi.

Richard Spencer görüş yazısında süreçte hata yaptığını kabul etti ancak Trump’ın davranışının ABD ordusuna zarar verdiğini savundu. Trump’ın Gallagher meselesine başından bu yana müdahil olduğunu savunan Spencer, Trump’ın askeri mahkemede dava başlamadan önce kendisini arayarak Gallagher’ın askeri cezaevinde tecritten çıkarılmasını istediğini iddia etti.

Amerika’nın Sesi’nde yer alan habere göre Spencer Trump’ın bu talebine direndiğini çünkü mahkemeye başkanlık eden yargıcın tecritin önemli olduğuna karar verdiğini yazdı. Trump ise Spencer’a Gallagher’ın askeri hapishaneden kışla ayarında bir tesise nakledilmesi talimatını verdi.

Spencer’a göre Trump’ın bu konuya ilgisi kısmen Gallagher’ın avukatlarının ve başkalarının konuyu sürekli medyanın gündeminde tutma çabasından kaynaklandı.

Gallagher kendisine yöneltilen çoğu suçtan beraat etti ancak IŞİD üyesinin cesediyle poz vermekten suçlu bulununca emekliye ayrılma talebinde bulundu. Spencer’ın anlattığına göre bu durum ABD donanması için Gallagher’ın mevcut rütbesi üzerinden emekli edilip edilmemesi konusunda soru işaretlerini de beraberinde getirdi.

Twitter’dan Gallagher için destek mesajı paylaşan ve sürecin başından bu yana çok kötü yönetildiğini iddia eden Trump, Spencer’a Gallagher’ın rütbesinin iade edilmesi talimatını vererek Deniz Kuvvetleri’nin Gallagher’ın statüsüne ilişkin yapacağı değerlendirmeye kısa devre yaptırmıştı.

Richard Spencer, “Bu düşük bir incelemeye yönelik şoke edici ve benzersiz bir müdahaleydi. Aynı zamanda Başkan’ın orduda görev yapmanın, etik olarak mücadele vermenin ya da tek tip kural ve uygulamalarla yönetilmenin ne demek olduğunu çok az anladığının da göstergesiydi” diye yazdı.

İki gün önce de New York Times’da eski Deniz Kuvvetleri Sekreteri Richard Danzig ve Sean O’Keefe tarafından kaleme alınan görüş yazıları yayınlanmıştı.

Başkan Clinton döneminde görev yapan Danzig ve Bush döneminde aynı görevde bulunan O’Keefe görüş yazısında Trump’ın orduyu zarar verecek boyutta siyasileştirdiğini savundular, “onun savunduğu değerler ordunun değerleri değil” ifadesini kullandılar.

TRUMP’TAN “DERİN DEVLET” ÇIKIŞI

ABD basınında, üst düzey Pentagon yetkililerinin Başkan’ın bu meseleye müdahil olmasına askeri disiplin ve nizama zarar vereceği gerekçesiyle karşı çıktığına ilişkin çok sayıda haber yer almıştı.

Başkan Trump ise Salı günü Florida’da düzenlediği bir mitingde ilk kez doğrudan “derin devlet” çıkışında bulunmuş, “Derin devlete karşı üç büyük savaşçının yanında durdum” demişti.

Trump daha önce “derin devlet” ifadesini doğrudan Pentagon için kullanmamış ancak Trump’ın Kasım ayı başlarında sürecine müdahil olarak affettiği iki askerden biri olan Clint Lorance, “Pentagon’da yakalarında yıldız olanların çoğunun Başkan Trump’ın sözünü ettiği derin devletin bir parçası olduğunu” iddia etmişti. Lorance, af kararının ardından Başkan Trump’ın seçim kampanyasında çalışmaya hazır olduğunu belirten bir Twitter mesajı da paylaşmıştı.

Trump’a yakın olduğu bilinen Cumhuriyetçi Kongre üyesi Duncan Hunter da Trump’ın Gallagher konusunda müdahil olmasına destek vererek Twitter’dan paylaştığı mesajda “Derin Devlet Ordusu”na karşı mücadelede sizin yanınızda yer almaya devam edeceğim” diye yazmıştı.

“TRUMP FOX NEWS’DAN ETKİLENİYOR”

Washington Post’un konuyla ilgili bir haberinde, Başkan Trump’ın bu müdahalesinin Fox News’un ekran yüzlerinden Pete Hegseth’in programında gündeme getirmesinin ardından geldiğine dikkat çekildi.

CNN’in Pentagon muhabiri Barbara Starr’ın haberine göre, askeri liderler arasında Trump’ın orduyu politize etmesi yönünde teşvik edecek şekilde Fox News kanalından etkilendiğine ilişkin bir kaygı var.

Haberde yer alan bir iddiaya göre, iki üst düzey askeri yetkili son dönemde yapılan etkinliklerde, parti çizgisinde siyasi bazı açıklamalar yapabileceği endişesiyle, Trump’ın yanında görünmek istemedi.

Habere göre, Trump’ın orduyu siyasallaştırdığına yönelik eleştiriler, ordunun tarafsızlığını kutsal sayan askeri liderleri de endişelendiriyor.