Prof. Dr. Türker: Rusya çatışma ayağını genişletirse 3 Türki Cumhuriyet tehlike altında

Prof. Dr. Taşansu Türker Rusya-Ukrayna savaşında Türki Cumhuriyetlere dikkat çekerek "Kazakistan'da olanlardan sonra Rusya çatışma ayağını genişletirse el atacağı üç bölge var; Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan" dedi.

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Karşılaştırmalı Siyaset Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Taşansu Türker, Rusya-Ukrayna savaşının yeni bir uluslararası politik mimarinin inşası ile ilgili olduğunu ifade ederek, bu süreçte güçlenen Anglo-Amerikan bloku karşısında Çin'in revizyonist bir aktör olarak öne çıktığını söyledi.

Türker, savaşa evrilen Rusya-Ukrayna krizini tarihi, siyasi, sosyolojik ve kültürel boyutlarıyla AA Analiz'e değerlendirdi.

"Ukrayna krizi nerede başladı" diye soracak olursanız bana, ben size 2011 yılında Libya'da başladı derim.

Mevzu çok daha küresel anlamda bir uluslararası politik mimarinin ortadan kalkması ve yeni bir mimari arayış.

Batı çok ciddi anlamda bir kabuk,

gömlek değiştirme sürecinde.

Kim kazandı? ABD kazandı.Neden? Çünkü ABD çok arzu ettiği NATO kontrolü altındaki Trans-Atlantik konsolidasyonunu becerdi. Ancak orada bir sorun var. Kim kazandı? İngiltere kazandı. Çünkü neden? İngiltere de bu konsolidasyonu çok arzu ediyordu. Çünkü rakipleri olan Almanya ve Fransa ve Rusya'nın üçünün birden kaybetmesini sağladı.

Biz unutuyoruz galiba ama Rusya bizim güney komşumuz bugün. Rusya bugün Suriye'de ve Suriye'de Rusya'nın varlığının Suriye, Türkiye için nelere mal olduğunu unutmamamız gerekir.

Tarihte hiçbir şey tekerrür etmez. Ancak kafiyelenir. Bu iş bir soğuk savaş olacaksa bunun tarafları ABD ve Rusya değil, bunun tarafı Amerika ve Çin olur. Rusya kendisine yer alıyor. 

Kazakistan'da olanlardan sonra Rusya çatışma ayağını genişletirse el atacağı üç bölge var. Biri Kırgızistan'dır, diğeri Türkmenistan'dır, üçüncüsü de Özbekistan'dır. Kırgızistan'da küçük bir dalgalanmayla istediğini elde edebilir. Türkmenistan'da saray içinde küçük bir oyunla halledebilir. Ama Özbekistan Rusya için büyük lokmadır. Biz Türkler olarak kardeşimiz olan Özbekistan'ın şu dönemde ne yaptığına iyi bakmamız lazım.

SORU: RUSYA-UKRAYNA SAVAŞININ NEDENLERİ NELERDİR?

Türker: Mevzu bir Rusya-Batı, Doğu-Batı yahut bir Ukrayna sorunu değil. Mevzu çok daha küresel anlamda bir uluslararası politik mimarinin ortadan kalkması ve yeni bir mimari arayışın, ne yazık ki belli uygun araçların olmadığı bir dönemde, "machtpolitik (güç siyaseti)" denir ya Almanca, bir harbin de içinde olduğu sert bir politik döneme girildiği, bütün idealist yaklaşımların geçerliliğini yitirdiği ve çok kör keskin bir idealizmin dünyaya hakim olduğu bir dönemden bahsediyoruz şu an.

Putin'in 2 yıl evvel Dünya Ekonomik Forumu'nda dillendirdiği bir cümle vardı. Şöyle dedi; "Dünya Hobbesiyen bir döneme girdi". Malum Hobbes'un Toplumsal Sözleşme algısında bir Levithan vardır. Yani "insan insanın kurdudur". O da bütün ulus devletlerinin birbirlerinin kurdu olduğu, herkesin birbirinin ayağına basabileceği ve bunu engelleyecek uluslararası platformların bulunmadığı yeni bir dönemden bahsetti. Bu hakikat miydi, kendi propagandası mıydı? Kısmen kendi propagandasıydı, büyük oranda kendi arzusuydu. Bunu tespit etmemiz gerekir. Batı'nın belirli bir kapasitesizlik sorunu, kendi içinde yarılmalar yaşadığı doğrudur. Ancak 1990'dan sonra güç kaybettiği inancında olan hatta onurunun kırıldığını düşünen Rusya'nın da bunu derinleştirmek için elinden geleni yaptığı, kendi ulusal gücünü genişletmek için Batı'daki sorunların üzerine daha fazla gittiğini ve Batı'daki yarılmaları Rusya tarafından siyaseten arkasına aldığı Çin'in ekonomik gücü ile desteklendiğini tespit etmemiz lazım.