Çok genç yaşta 64 ülkeyi gezme şansına nail olmuş biri olarak; Güney Amerika’nın birbirine çok benzeyen ama birbirinden bir o kadar da farklılıkları bulunan kültürel ve finansal yapısına hep hayranlık duymuşumdur.

Tarihi derinliği olan Asya, Afrika ve Avrupa kıtasında birbiriyle savaşan, milliyetçilik kavramıyla birbirinden ayrılıp, küçük ama benim olsun mantığıyla onlarca devlet ve devletçiğe bölünen kitaplardan sonra, yeni dünya Amerika kıtasında da bu durumu görmek beni çok derinden etkilemişti. Düşünsenize, hemen hemen herkesin aynı dili konuştuğu bu “yeni” kıtada birbirini sevmeyen, eleştiren, hor gören birçok ülke mevcut. Demek ki varlığımıza ait bir yurt kavramı ve süper ego, tarihin derinliklerinden değil de insanın kendi yaradılışından geliyor.

Güney Amerika ülkeleri içerisinde, yaşamım boyunca bende gerçekten iz bıraktığını düşündüğüm iki ülke: Kolombiya ve Küba idi. Yanılmıyorsam Küba`ya ilk gidişimdi. Rehberimiz Arnesto ile dostluk bağları kurmuş, beşinci günün sonunda korkusuzca sistemi ve Küba`daki maddi durumu konuşur olmuştuk.

Havana`daki yeni yapılan evleri konuştuğumuz sırada, Arnesto bana aylık ne kadar kazandığımı sordu; maaşım o zamanın parasıyla takriben 3.000 Kanada dolarıydı, kendisi ise aylık 100 Kanada dolarına denk gelen Cuban Convertible Pesos kazanıyordu. Ben şaşkınlık içerisinde bu paranın ona nasıl yettiğini düşünürken o can alıcı açıklamasını yaptı:

“Mr. Adam, kiranızın 1,500 dolar olduğunu söylüyorsunuz; buna ek olarak elektrik, su, doğalgaz, telefon faturası, yemek… Elinize 500 Kanada doları ya kalıyor ya kalmıyor. Benim ise kiram 15 dolar, yemeğim devlet tarafından karşılanıyor(çok lüks olmasa da) ulaşımım da ücretsiz. Demem o ki kominizm birçok konuda kötü olabilir evet, ama size sorum şu: İki ay çalışmazsanız size ne olur? Ben cevabını vereyim: Evsiz ve aç kalırsınız. Evet, belki Küba`da bizim bir Ferrari hayalimiz yok, ya da en gelişmiş telefonları hiçbir zaman kullanamayacağımın farkındayım; ama ben her gece başımı yastığa koyduğumda yarın da evimin ve yiyeceğimin olacağını bilerek rahatlık ve huzur içinde uyuyorum.”

“İnsan ne ile yaşar?” sorusuna bir cevap aslında, Arnesto`nun anlattıkları. Halinden genel anlamda çok mutlu olduğu söylenemez; hep bir arayış içerisinde fakat basit ihtiyaçlarının her daim karşılanacağını bilmek onu rahatlatıyor.

İşte, tam da bu noktada kapitalizm düşündürüyor beni. Acaba kendini maddi olarak güvende hissetmek, kişileri ticari yönden tembelleştirir mi? Ya da aksine, kamçılar mı?

Karar sizin…

Yazının devamı ‘Kolombiya’ haftaya…