Türkiye 1979-80’den beri vahşi kapitalizmin iğrenç maskesi olan Neoliberalizm adı altında başta etik değerleri olmak üzere birçok değerini kaybetti ne yazık ki. Ticaret genel anlamda tabii ki kar etmek için yapılır. Özellikle özel sektör yatırımları kar amacı için kurulur.
Bu iktisadi yaşamın temel kurallarından biridir. Lakin hani derler ya her şeyin bir haddi hududu vardır, işte bizim memlekette bu had hudut çizgisi bazı dönemlerde hiç de ahlaki olmayan biçimde aşılıyor. Esasen fırsatçılık 1980 den sonra insanımızın bir kısmının kanına işledi ve her dönemde yapılıyor ama özel dönemlerde fırsatçılık tavan yapıyor desek yeridir. Neoliberalizmin piyasa ekonomisindeki serbest fiyat ne yazık ki “serbest vurguna” dönüşmüş durumdadır. Neoliberalizmin temel anlayışı olan piyasa ekonomisinde fiyatların “görünmeyen el” tarafından belirlendiği ifade edilir. Neoliberalistler bu görünmeyen elin “tüketici tercihleri” olduğunu vurgularlar.
Diğer bir deyişle piyasada fiyatları tüketicilerin tercihleri belirler. Bu, Neoliberalistlerin uydurduğu ve vahşi kapitalizmin gerçekleşmesi için kullandıkları yalan bir enstrümandan başka bir şey değildir. Çünkü tüketicilerin temel ihtiyaçları vardır ve bunları temin etmek zorundadırlar. En baştaki temel ihtiyaç da gıda ürünleridir. Biz piyasa ekonomisine karşı değiliz, biz vatandaşın göz göre göre soyulmasına karşıyız. Koronavirüs sürecinde gıda ve temizlik ürünlerinde fiyatlar uçtu gitti. Öylesi uçtu ki, devlet bile stokçulara ve fahiş fiyatla mal satanlara ciddi cezalar getirmek zorunda kaldı. Satıcılar fiyat istismarı yaparak hemen her gıda ya da temizlik ürününe fahiş fiyatlar koyabiliyorlar. Marketleri bir dolaştığınızda bunu kolayca görebiliyorsunuz. Nasıl olsa vatandaş hastalanmamak için temizlik ürünlerini daha fazla tüketecek, gıdayı daha güçlü almaya çalışacak, eli mecbur öyleyse fırsat bu fırsattır yap zammı. Bir örnek verelim; koronadan önce kefir 3-4 TL civarındayken şimdi 7-8 lira civarında satılıyor. Neden çünkü probiyotik immün sistemi güçlendiriyor diye hiç tüketmeyen vatandaş bile tüketmek ihtiyacı hissediyor. E kardeşim hangi girdiye yüzde yüz zam geldi de sen de yüzde yüzden fazla zam yaptın? Ha madem ihtiyaç var o zaman fırsat bu fırsattır millet nasıl olsa alacak yap yüzde yüz zammı vur vurgunu. Ne yazık ki böyle… O zaman da bir kısım vatandaş bu ürünü alamıyor. Hâlbuki eski fiyatından sat, herkes alsın sen de sürümden kazan. Sanki 3-4 liraya sattığında yüzde yüz kar etmiyor muydun? Şimdi de yüzde üçyüz kar etmesen ölür müsün? Korona salgını ile ramazan dönemi çakışınca fırsatçılara da gün doğdu. Manav markete bakıyorsunuz, pazara bakıyorsunuz Korona’dan önce 2,5 lira olan patates şimdi 5-5,5 lira. E ne oldu be kardeşim ne oldu da böyle zam yaptınız?
Meyve ve sebze konusu iyi bildiğimiz bir konudur. Çünkü daha ilkokuldayken rahmetli babam bizim dükkânda peştemal bağlatıp yanında yardım ettirirdi. Beşiktaş’ta şimdiki kartal heykelinin olduğu Köyiçi meydanında manav dükkânımız vardı. Çocukluğumuz meyve ve sebzenin içinde geçti. Rahmetli ortanca amcam halden ya da bahçeden mal alır getirirdi. Rahmetli Babam ve Rahmetli küçük amcam da satışı sağlarlardı. O zamanlar her malın üzerinde etiket bulunması yasa gereği idi. Ancak etiketler iki bölümdü, etiketin solunda malın “alış fiyatı” sağında da “satış fiyatı”nın yazması mecburi idi. Alış fiyatı ile satış fiyatının arasında makul bir kar olurdu. Örneğin üzüm 2 liradan alınmışsa 2,5 ya da 2,75 liradan hadi taş çatlasın 3 liradan satılırdı. Ama asla 4-5 liradan satılmazdı. Zira belediyelerin verdiği kar marjları vardı ve bu kar marjının üstüne satmazdınız.
Belediye memurları sık sık denetleme yaparlar ve alış faturalarınızı isterler oradaki alış fiyatınızı görürlerdi. Faturadaki alış fiyatı neyse etiketteki de aynı olmak zorunda idi. Yoksa yüksek cezalar yazarlardı. Yüksek satış fiyatı yazdığınızda da yüksek ceza ile karşılaşırdınız. Yani devlet satıcıya karşı alıcıyı yani tüketiciyi korurdu ve bizimkiler de bundan hiç rahatsız olmazdı. Çünkü o kültürle yetişmişlerdi. Biz de o kültürle yetiştik. Ancak ne yazık ki 1980 sonrası devletin fırsatçılar karşısında vatandaşını koruma anlayışı ortadan kaldırıldı. Bize göre bu tamamen bilerek ve isteyerek Türkiye’nin gelişmesini ve kalkınmasını önlemek için yapılmış bir uygulamaydı. Çünkü hem ekonomik sistem değiştirildi hem de bu ekonomik sitem değişikliği sonucu bizi biz yapan “değerler” bilerek ve isteyerek yok edilmeye başlandı. Beslenme bir ülkenin vatandaşları için en temel meseledir ve ancak iyi beslenebilen bireyler sağlıklı yaşama sahip olurlar. Bireylerinin sağlıklı olduğu toplumlar diğer ülke toplumlarına göre her alanda daha büyük gelişmeleri sağlayabilirler. Diğer bir deyişle ülkelerin gelişmesinin temeli sağlıklı bireyler, sağlıklı bireylerden oluşan sağlıklı yapının temeli de sağlıklı beslenmedir. O nedenle hep diyoruz ki “tarım en stratejik üründür” diye.
Bütün bu değerlendirmeler sonucu şunu ifade etmek yanlış olmaz herhalde; bu fırsatçılığın ve vurgunculuğun önüne geçilmesi ülkemizin ve milletimizin yararınadır. Devlet, varlığının gereği olarak her işlevini vatandaşının yani kamunun yararına gerçekleştirmek zorunda olduğundan fırsatçılığın ve vurgunculuğun kalıcı ve etkili biçimde önüne geçmek için fiyatlara kalıcı bazı yasal düzenlemeleri getirmelidir. Gelişmiş ve adaletli bir ülke olmak istiyorsak bunu yapmalıyız. Koskoca ABD’nin bile bir solunum cihazı ya da iki maskeyi dahi üretemediği süreçte Koronadan sonra dünyada birçok değişiklik olabileceği gibi ekonomik sistemlerde de önemli değişiklikler olacaktır. Karma ekonomiler ve planlı kalkınma dönemleri vasıtası ile vahşi kapitalizmin ve açgözlü ihtiraslıların devri kapanacak, dünya kendisinin daha fazla tahrip edilmesine izin vermeyecektir. Aksi halde, Koronalar diyorlar ki; ey dünya insanları yeniden geliriz ve bu sefer çok daha acımasız oluruz.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 30 | 26 | 1 | 3 | 68 | 20 | 81 | +48 |
2 | Fenerbahçe | 30 | 25 | 1 | 4 | 79 | 25 | 79 | +54 |
3 | Trabzonspor | 30 | 15 | 11 | 4 | 51 | 40 | 49 | +11 |
4 | Beşiktaş | 30 | 14 | 12 | 4 | 40 | 36 | 46 | +4 |
5 | Kasımpaşa | 30 | 12 | 11 | 7 | 53 | 55 | 43 | -2 |
6 | Başakşehir FK | 30 | 12 | 12 | 6 | 38 | 35 | 42 | +3 |
7 | Çaykur Rizespor | 30 | 12 | 12 | 6 | 36 | 47 | 42 | -11 |
8 | Antalyaspor | 30 | 10 | 9 | 11 | 35 | 33 | 41 | +2 |
9 | Adana Demirspor | 30 | 9 | 9 | 12 | 46 | 39 | 39 | +7 |
10 | Alanyaspor | 30 | 9 | 9 | 12 | 38 | 42 | 39 | -4 |
11 | Sivasspor | 30 | 9 | 10 | 11 | 36 | 43 | 38 | -7 |
12 | Samsunspor | 30 | 10 | 14 | 6 | 35 | 41 | 36 | -6 |
13 | Kayserispor | 30 | 10 | 11 | 9 | 36 | 43 | 36 | -7 |
14 | MKE Ankaragücü | 30 | 7 | 11 | 12 | 36 | 39 | 33 | -3 |
15 | Hatayspor | 30 | 7 | 11 | 12 | 36 | 40 | 33 | -4 |
16 | Konyaspor | 30 | 7 | 11 | 12 | 31 | 42 | 33 | -11 |
17 | Gaziantep FK | 30 | 8 | 15 | 7 | 34 | 44 | 31 | -10 |
18 | Fatih Karagümrük | 30 | 7 | 14 | 9 | 34 | 38 | 30 | -4 |
19 | Pendikspor | 30 | 7 | 15 | 8 | 34 | 61 | 29 | -27 |
20 | İstanbulspor | 30 | 3 | 20 | 7 | 22 | 55 | 13 | -33 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 27 | 21 | 5 | 1 | 64 | 23 | 64 | +41 |
2 | Göztepe | 27 | 17 | 5 | 5 | 45 | 15 | 56 | +30 |
3 | Sakaryaspor | 27 | 13 | 6 | 8 | 41 | 28 | 47 | +13 |
4 | Çorum FK | 27 | 13 | 8 | 6 | 44 | 28 | 45 | +16 |
5 | Kocaelispor | 27 | 13 | 8 | 6 | 39 | 31 | 45 | +8 |
6 | Bodrumspor | 27 | 12 | 7 | 8 | 35 | 19 | 44 | +16 |
7 | Boluspor | 27 | 12 | 8 | 7 | 26 | 28 | 43 | -2 |
8 | Bandırmaspor | 27 | 11 | 8 | 8 | 37 | 24 | 41 | +13 |
9 | Gençlerbirliği | 27 | 10 | 7 | 10 | 31 | 26 | 40 | +5 |
10 | Erzurumspor FK | 27 | 10 | 7 | 10 | 26 | 21 | 37 | +5 |
11 | Ümraniyespor | 27 | 9 | 12 | 6 | 32 | 39 | 33 | -7 |
12 | Keçiörengücü | 27 | 8 | 11 | 8 | 24 | 33 | 32 | -9 |
13 | Manisa FK | 27 | 7 | 10 | 10 | 33 | 33 | 31 | 0 |
14 | Şanlıurfaspor | 27 | 6 | 12 | 9 | 23 | 30 | 27 | -7 |
15 | Tuzlaspor | 27 | 7 | 14 | 6 | 26 | 43 | 27 | -17 |
16 | Adanaspor | 27 | 8 | 16 | 3 | 21 | 40 | 27 | -19 |
17 | Altay | 27 | 5 | 19 | 3 | 12 | 55 | 15 | -43 |
18 | Giresunspor | 27 | 2 | 21 | 4 | 12 | 55 | 7 | -43 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 30 | 21 | 5 | 4 | 67 | 26 | 67 | +41 |
2 | Bucaspor 1928 | 30 | 18 | 3 | 9 | 46 | 19 | 63 | +27 |
3 | Van Spor FK | 30 | 19 | 5 | 6 | 50 | 31 | 63 | +19 |
4 | 1461 Trabzon FK | 30 | 16 | 6 | 8 | 56 | 32 | 56 | +24 |
5 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 30 | 15 | 6 | 9 | 42 | 25 | 54 | +17 |
6 | Ankaraspor | 31 | 14 | 6 | 11 | 39 | 26 | 53 | +13 |
7 | Ankara Demirspor | 30 | 13 | 12 | 5 | 35 | 32 | 44 | +3 |
8 | Karacabey Belediye Spor | 31 | 11 | 10 | 10 | 32 | 29 | 43 | +3 |
9 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 30 | 12 | 13 | 5 | 35 | 31 | 41 | +4 |
10 | Diyarbekir Spor | 30 | 11 | 12 | 7 | 32 | 30 | 40 | +2 |
11 | Kırklarelispor | 31 | 9 | 12 | 10 | 24 | 34 | 37 | -10 |
12 | Hes İlaç Afyonspor | 30 | 8 | 11 | 11 | 18 | 28 | 35 | -10 |
13 | Nazilli Belediyespor | 31 | 10 | 13 | 8 | 35 | 49 | 35 | -14 |
14 | Altınordu | 30 | 8 | 12 | 10 | 34 | 31 | 34 | +3 |
15 | Serik Belediyespor | 31 | 8 | 13 | 10 | 25 | 34 | 34 | -9 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 30 | 7 | 15 | 8 | 29 | 49 | 26 | -20 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 31 | 5 | 20 | 6 | 28 | 61 | 21 | -33 |
18 | Bursaspor | 30 | 5 | 17 | 8 | 22 | 50 | 20 | -28 |
19 | Adıyaman FK | 30 | 3 | 22 | 5 | 20 | 52 | 14 | -32 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Aliağa Futbol A.Ş. | 24 | 17 | 0 | 7 | 50 | 12 | 58 | +38 |
2 | Kepezspor FAŞ | 23 | 18 | 1 | 4 | 47 | 11 | 58 | +36 |
3 | 52 Orduspor FK | 24 | 12 | 7 | 5 | 30 | 22 | 41 | +8 |
4 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 23 | 11 | 6 | 6 | 28 | 19 | 39 | +9 |
5 | Edirnespor | 23 | 11 | 8 | 4 | 37 | 22 | 37 | +15 |
6 | İnegöl Kafkas GK | 23 | 9 | 6 | 8 | 24 | 23 | 35 | +1 |
7 | Mardin 1969 Spor | 23 | 10 | 9 | 4 | 31 | 26 | 34 | +5 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 24 | 9 | 9 | 6 | 33 | 25 | 33 | +8 |
9 | Artvin Hopaspor | 23 | 8 | 8 | 7 | 30 | 22 | 31 | +8 |
10 | Karabük İdmanyurdu Spor | 23 | 9 | 10 | 4 | 21 | 31 | 31 | -10 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 24 | 8 | 14 | 2 | 24 | 37 | 26 | -13 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 23 | 6 | 12 | 5 | 18 | 29 | 23 | -11 |
13 | Gümüşhanespor | 24 | 4 | 11 | 9 | 18 | 37 | 21 | -19 |
14 | Malatya Arguvanspor | 23 | 2 | 17 | 4 | 9 | 40 | 10 | -31 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 23 | 2 | 18 | 3 | 16 | 60 | 9 | -44 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/04/2024 | İstanbulspor | vs | Çaykur Rizespor |
02/04/2024 | Antalyaspor | vs | MKE Ankaragücü |
02/04/2024 | Galatasaray | vs | Hatayspor |
02/04/2024 | Gaziantep FK | vs | Alanyaspor |
03/04/2024 | Sivasspor | vs | Fatih Karagümrük |
03/04/2024 | Fenerbahçe | vs | Adana Demirspor |
03/04/2024 | Kayserispor | vs | Kasımpaşa |
03/04/2024 | Konyaspor | vs | Trabzonspor |
04/04/2024 | Başakşehir FK | vs | Beşiktaş |
04/04/2024 | Samsunspor | vs | Pendikspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/04/2024 | Keçiörengücü | vs | Çorum FK |
02/04/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Sakaryaspor |
02/04/2024 | Boluspor | vs | Gençlerbirliği |
02/04/2024 | Manisa FK | vs | Bodrum FK |
03/04/2024 | Tuzlaspor | vs | Ümraniyespor |
03/04/2024 | Adanaspor | vs | Eyüpspor |
03/04/2024 | Altay | vs | Bandırmaspor |
03/04/2024 | Kocaelispor | vs | Göztepe |
04/04/2024 | Erzurumspor FK | vs | Giresunspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
03/04/2024 | Diyarbekir Spor | vs | Nazilli Belediyespor |
03/04/2024 | Esenler Erokspor | vs | Beyoğlu Yeniçarşıspor |
03/04/2024 | Hes İlaç Afyonspor | vs | Altınordu |
03/04/2024 | Kırklarelispor | vs | Bucaspor 1928 |
03/04/2024 | Kırşehir Futbol SK | vs | Adıyaman FK |
03/04/2024 | Van Spor FK | vs | Ankaraspor |
03/04/2024 | Yeni Mersin İdman Yurdu | vs | Karacabey Belediye Spor |
03/04/2024 | Zonguldak Kömürspor | vs | Bursaspor |
03/04/2024 | 1461 Trabzon FK | vs | Ankara Demirspor |
03/04/2024 | Kırklarelispor - Bucaspor 1928 | Kırklarelispor ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Kırklarelispor yenilmez |
03/04/2024 | Diyarbekir Spor - Nazilli Belediyespor | Diyarbekir Spor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı | Nazilli Belediyespor yenilmez |
03/04/2024 | Van Spor FK - Ankaraspor | Van Spor FK ligde evindeki son 7 maçını kazandı | Van Spor FK kazanır |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
03/04/2024 | Artvin Hopaspor | vs | Edirnespor |
03/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | vs | Gümüşhanespor |
03/04/2024 | K.Çekmece Sinopspor | vs | İnegöl Kafkas GK |
03/04/2024 | Malatya Arguvanspor | vs | Kepezspor FAŞ |
03/04/2024 | Mardin 1969 Spor | vs | Aliağa Futbol A.Ş. |
03/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | vs | Kırıkkalegücü FK |
03/04/2024 | 52 Orduspor FK | vs | Karabük İdmanyurdu Spor |
03/04/2024 | 52 Orduspor FK - Karabük İdmanyurdu Spor | 52 Orduspor FK ligde evindeki son 5 maçını kazandı | 52 Orduspor FK kazanır |
03/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu - Kırıkkalegücü FK | Kırıkkalegücü FK ligde deplasmandaki son 8 maçında hiç kazanamadı | Tarsus İdman Yurdu yenilmez |