Bir Siyasal Konjonktürde Mikro Şiddetin Makro Yüzü….

Eve geldim ağlayarak yazıyor…

Bizim kız. Sordum. Okulda bir arkadaşını ‘büyük çocuklar’ tartaklamışlar. Bizimki de o çocuğu savunmuş. Sonra okul müdürü ve herkes işin içine girmiş. Bu davranışı alışkanlık haline getirmiş ‘O büyüklere’ ceza vermişler. Ama bizimkine bu yeterli gelmemiş.

Yazı yazıyor bu konuda…Müdüre şikayet edecekmiş. Hoşuma gitti. O arkadaşının yanında olması.. Anası olarak ‘Akran Zorbalığı’ üzerine yazma fikrinin ana müsebbibi kendisi...

Nedir bu durum?

Akran zorbalığı çoğu zaman bireysel bir davranış sorunu olarak ele alınır: Güçlü olanın zayıfı ezmesi, sözlü ya da fiziksel baskıyla karşısındakini sindirmesi! ‘Büyük çocuklar’ın yaptığı yani..

Fakat bu sadece bizimkinin okulunda mı? Bu olguyu yalnızca okul koridorları ya da sosyal medya platformlarıyla sınırlamak, meseleyi dar bir çerçevede okumak olur.

Oysa akran zorbalığı, içinde bulunduğu siyasal-toplumsal atmosferin aynasıdır. Günümüz siyasal konjonktüründe, güç ilişkilerinin merkezileştiği, tahakkümün meşrulaştırıldığı, farklılığın tehdit gibi kodlandığı bir düzlemde akran zorbalığı yalnızca bir bireysel davranış bozukluğu değil; sistemin mikro düzeyde yeniden üretimidir.

Zorbalığın Siyasal Kodları var...

Otoriterleşen bir siyasal atmosfer, yalnızca hukuk sistemini değil, toplumsal ilişkileri de dönüştürür. Sınıfta farklı düşünen bir öğrenciye yönelen dışlayıcı bakış, aslında meclisteki muhalefete gösterilen tahammülsüzlüğün yankısıdır. Toplumda ‘bizden olmayan’ algısının güçlenmesiyle beraber çocuklar da ‘öteki’ni tanımayı değil, bastırmayı öğrenir. Zorbalık öğrenilmiş bir siyasal dildir artık; güçlü olanın dokunulmazlığı vardır, zayıf olanın sesine ise kulak verilmez.

Bu ‘Mikro Şiddetin’ Bedeni ve Ruhsal İzleri de var. Bizimkini tanık olduğu için bile ağlattı. Zorbalık, sadece bir psikolojik travma değil, aynı zamanda toplumsal bir hastalıktır. Sağlık sosyolojisi bize gösterir ki bireyin ruhsal sağlığı, toplumun yapısal sağlığından bağımsız değildir.

Sistematik dışlanma, sürekli aşağılanma ve görünmezleştirme; bireyde anksiyete, depresyon ve sosyal çekilme gibi sağlık problemlerine yol açarken, bu problemler daha sonra iş gücü kaybına, sosyal izolasyona ve hatta toplumsal şiddet döngüsüne neden olur.

Kısacası akran zorbalığı yalnızca bireyde değil, toplumun dokusunda yaralar açar.

Bugün medya dili, siyaset söylemi ve kamusal tartışma biçimleri zorbalığı yalnızca görünür kılmakla kalmaz; çoğu zaman onu meşrulaştırır. ‘Hak etti’, ‘Biraz da o düşünsün!’, ‘Güçlü olan kazanır!’ gibi cümleler, zorbalığı bireysel bir davranış değil, sistemsel bir değer haline getirir.

Okulda zorbalık yapan çocuk, aslında kamusal alandaki zorbalığın minyatür temsilcisidir.

Ne yapmalıyız?

Şiddetin Bulaşıcılığına Karşı Sosyal Bağışıklık Geliştirmek artık şart! Eğer bir toplumda zorbalık yaygınsa, bu sadece bireysel karakter zaaflarıyla değil, siyasal ve toplumsal yapının ruh haliyle açıklanmalıdır.

Sağlık sosyolojisinin temel yaklaşımı, bireyin iyiliğini toplumun iyiliğiyle birlikte ele alır. Dolayısıyla akran zorbalığıyla mücadele yalnızca okul temelli değil, siyasal-toplumsal restorasyonla mümkündür.

Zorbalığın norm, sessizliğin itaat, şiddetin çözüm olduğu bir toplumda, en çok ihtiyaç duyulan şey; adaletli bir dil, kapsayıcı bir siyaset ve sağaltıcı bir toplumsal iklimdir. Ben bizimkinin yazısını müdüre götüreceğime söz verdim. Takipçisi olacağım. Ve… tren geldi.