Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının küresel çapta bir turizm krizi var.Türkiye'de ise yıllık 35 milyar dolar'a yükselmiş olan turizm gelirimiz bu sene ciddi zarara uğradı.

En fazla uluslararası turist ağırlayan ülkeler

Son 40 yılda dünyadaki uluslararası turist sayısı yedi kat artarak 200 milyondan 1,4 milyar turist seviyesine, turizme bağlı gelir de 1,7 trilyon dolar seviyesine ulaşmıştı. Ancak koronavirüs salgını ülkelerin turizm faaliyetlerini doğrudan etkileyerek tüm dünyadaki otel doluluk oranlarını ciddi ölçüde aşağı çekti. 

Türkiye'nin Mart ayındaki otel doluluk oranı, geçen yılın aynı dönemine göre yarı yarıya azalarak yüzde 28,6 olarak kaydedildi.Yabancı turistlerin büyük çoğunluğu Türkiye'ye havayolu ile geliyor ancak koronavirüs salgınından sonra ülkelerin koyduğu seyahat yasaklarıyla birlikte tüm dünyada uçuş sayıları büyük oranda azaldı. 

Avrupa ülkelerinin seyahat kısıtlamalarının ne zaman kaldırılabileceğine dair çeşitli öngörüleri bulunmakla birlikte bu öngörüler ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Anlık durum değişebiliyor.Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü, bu yıl ilk etapta uluslararası turist sayısında yüzde 45 seviyesinde kayıp öngörürken, sürecin devam etmesi halinde bu oranın katlanacağını değerlendiriyor.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "Şu anda kimse, Temmuz ve Ağustos için güvenilir bir tahminde bulunamaz. Aylarca, belki de önümüzdeki yıla kadar, bu virüsle yaşamayı öğrenmemiz gerekiyor" diyor. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Avrupa Birliği ülkelerinin sınırlarını Eylül sonuna kadar kapalı tutmaları konusunda teşvik ederken, İngiltere hükümeti de Britanyalıları, gerekli olmayan yurtdışı seyahatlere karşı "süresiz" olarak uyarıyor. 

İspanya Çalışma Bakanı Yolanda Diez ise, "Tatil sektöründe kısıtlamaları kaldırmak için iki aşama üzerinde çalışıyoruz, birisi yaz diğeri ise yıl sonu için" diyerek açıklıyor.

BBC Türkçe'ye açıklamada bulunan Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) haziran ayında dünya genelinde salgının kontrol altına alınmaya başlanması durumunda Türkiye turizminde hareketlenmenin eylül ayı itibariyle başlayacağını ifade etmişti ancak Kurban Bayramnında hepimizin gördüğü yaşadığı tablo çok kötüydü plajlar, vapurlar, parklar ve diğer tüm sosyal alanlar’da sosyal mesafe kuralı ihlal edildi. Bayram sonrası her yer tüm plajlardan tonlarca çöp toplandı. Bilim Kurulundaki Profosörlerimizin endişesi büyük. Bayramın faturası bizlere ağır olacak. Vaka artışları olarak.Türkiye Otelciler Birliği ise koronavirüs salgınının dünya genelinde turizm faaliyetlerini durma noktasına getirirken, otellerdeki doluluk oranları ve odabaşına elde edilen gelirin geçen yıl aynı döneme göre büyük düşüş yaşadığını kaydediyor. 

Türkiye'nin 35 milyar dolarlık turizm geliri hayal oldu!

Rusya ile uçak krizinin yaşandığı 2015 yılı ve darbe girişiminin yaşandığı 2016 yılları hariç, Türkiye'nin turizm geliri yıldan yıla artış göstermeye devam ediyor.

Türkiye'nin turizm geliri 2019'da rekor kırmıştı

1990 yılında 5 milyon yabancı turistin geldiği Türkiye ise 2019 yılında tüm zamanların rekorunu kırarak 45 milyon ziyaretçiye ulaştı.

Türkiye'ye giden yabancı turist sayısı

Bu 18 yıllık süreçte turizmden elde edilen gelirin GSYH içindeki payı da ortalama yüzde 3,5 oldu.

Türkiye ekonomisinde turizmin payı

2003 yılından beri de gelen turist sayısına bağlı olarak elde edilen geliri 13 milyar dolar'dan 35 milyar dolara yükseldi.

Türkiye'ye gelen yabancı turist sayısında başı 17 milyon ile Avrupa ülkeleri ve 11 milyon ile Rusya, Azerbaycan, Ukrayna gibi Bağımsız Devlet Topluluğu ülkeleri çekiyor. Turizmde yaşanacak istihdam kaybı ortada, 'kısa çalışma ödeneğinin' turizmdeki iş kaybını bir süre engelleyebildi ya sonra…

Koronavirüs salgının insanların tatil tercihlerini etkileyecek kalabalık yerlerden uzak durma eğiliminin öne çıkacağı bu sezonda butik otel ya da alakart restoranlar gibi insan sayısının daha az olduğu alanlara ilginin artacağını söylemiştik ancak bayramda eski normalimizden daha çok normalleştik. 

Salgının bitmesi sonrasında kişilerin tatil talebi kısa bir zaman aralığına sıkışırsa fiyatlar yükselecektir, Bu konuda net bir değerlendirme yapılabilmesi için Türkiye'de ve dünyada resmi makamlar tarafından yapılacak açıklamaların belirleyici olacak.

Turizm acentaları nasıl etkilendi? 

Türkiye'de bu yaz için yaklaşık bir milyon erken rezervasyon satışı gerçekleştiği ifade ediliyor. Erken rezervasyon, tatilini erken satın alanlar için indirim imkânı tanıyor. Acenteler aracılığı ile tatilini aylar öncesinden satın alan müşterilerin, koronavirüs salgını başladıktan sonra tatil parasının iade edilmesini talep ettiği kaydediliyor. Salgının dünya genelinde çok sayıda rezervasyon iptaline neden oldu. "Seyahat acentalarımız kanunlar çerçevesinde tüketicilerin taleplerine yanıt vermekle birlikte bu derece yoğun ve nakit akışını bozacak düzeydeki iptal talepleri nedeniyle ciddi zorluklar yaşıyorlar." Hem Turlar Yönetmeliği'nde hem de Tüketiciyi Koruma Kanunu'nda bazı yasal düzenlemeler yapılması gerekiyor.

"Erken rezervasyon döneminde tüketicilerden gelen tur talebini alan acentalarımız uçak ve otellere ödemelerini yaptılar. Tüketicilerden gelen ani iptal talepleri nedeniyle havayolu ve otellere yapılan ödemeleri geri almakta zorlanan seyahat acentaları ve tüketiciler arasındaki ilişkilerde adil bir çözüm bulunması gerekiyor."  "Tüketicilere gerçekleştirilecek geri ödemelerin hava yollarında olduğu gibi her şey normale döndükten 2 ay sonraya ertelenmesi hususunda Ticaret Bakanlığı nezdinde girişimler oldu. Ayrıca bakanlığa seyahat acentalarının elektrik, su, doğalgaz borçlarının faizsiz 6 ay ertelenmesi ve yapılandırılması ve kriz sonrası süreçte seyahat acentalarının pazarlama çalışmalarına destek sağlanması gibi hususlarda talepler sunuldu.

Avrupa'da turizm son 80 yılın en kötü sezonunu yaşıyor

STR Global verilerine göre, normal şartlarda doluluk oranı yüzde 70 ile 100 arasında seyreden dünyanın en büyük şehirlerindeki otellerin doluluk oranları, bu mart ayında yüzde 20'lere kadar geriledi.

Pek çok kentte turizm tesislerinin doluluk oranları azaldı

Otellerin doluluk oranlarındaki en fazla düşüşün İtalya'da yaşandığını belirten Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB), özellikle Avrupa'da mart ayındaki otel doluluk seviyesinin 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en düşük seviyeyi gördüğünü söylüyor.Avrupa'da toplam oda sayısı üzerinden odabaşı elde edilen gelirlerin ise yüzde 65,6 gibi çok yüksek oranda düşerek 24,3 euro'ya kadar gerilediği ifade ediliyor. 

STR Global verilerine göre Avrupa ülkeleri arasında mart ayı içerisinde otellerin doluluk oranlarında en büyük düşüşü yüzde 90.8 ile İtalya yaşadı, ülkede otellerin doluluk oranı yüzde 6,2'ya geriledi.

Dünya genelinde uluslararası turist sayısı en son 2009'da azalmıştı

Türkiye'nin Mart ayındaki otel doluluk oranı ise geçen yılın aynı dönemine göre yarı yarıya azalarak, yüzde 28,6 olarak kaydedildi. İstanbul'un Mart 2019'da 72,1 olan doluluk oranı, bu yıl yüzde 29 olarak ölçüldü. Toplam oda sayısı üzerinden odabaşı elde edilen gelirler ise geçen yıla oranla yüzde 65.5 oranında düşüş yaşadı. 

Antalya'da Mart 2020 otel dolulukları da bir önceki yılın aynı dönemine göre yarı yarıya azalarak yüzde 29 oldu. Toplam oda sayısı üzerinden odabaşı elde edilen gelirler ise geçen yıla oranla yüzde 58,5 düşüş yaşandı. Temmuz başı az da olsa ivme alan Oteller ekonomik çarklarını döndürmeye çalışıyorar. Zor bir süreç…

Turizm işçileri neler yaşıyor?

Salgınla birlikte turizm sektöründe yaşanan kriz, turizm işçilerini pek çok açıdan olumsuz etkiledi. DİSK'e bağlı DEV-TURİZM-İŞ Sendikası, bugün yayımladığı bir raporda, turizm işçilerinin çok büyük oranda işsiz kaldığını ya da ücretsiz izin dayatmasıyla karşı karşıya kaldığını açıkladı.

Sendika, bazı işyerlerinde ücretsiz izin iş sözleşmesinin askıya alınması şeklinde işletildiğini ve bu durumda işçinin sigorta primi yatırılmadığını söylüyor. 16 Mart'tan bu yana turizm sektöründe faaliyet yürüten işletmelerin yüzde 80'i kapandığını kaydeden sendika, 'daha şimdiden kafe ve restoran gibi işletmelerin yüzde 40'ının iflas ettiğini' kaydediyor.

Turizm sektöründe sezonluk çalışan işçilerin duruma değinilen açıklamada, "Sektörde ortalama 1 buçuk milyon sezonluk işçi çalışmaktadır. Bu arkadaşlarımız en az bir yıl boyunca açlığa mahkumdur" ifadelerine yer verildi. Sezonluk işçilerin çoğunun yeterli pirimi olmadığı için kısa çalışma ödeneğinden ve işsizlik maaşından da faydalanamadığının belirtildiği açıklamada, turizm sektöründe çalışan yaklaşık bir buçuk milyon göçmen işçinin durumundan da bahsedildi: "Göçmen işçilerin pek çoğu ücretleri dahi ödenmeden işten çıkarılmıştır.Kayıtsız çalıştıkları için hiçbir yasal yoldan hak talep edememektedirler."

Sendika ayrıca, turizm sektöründe çalışanların neredeyse tamamının örgütsüz oluşu nedeniyle yaşanan krizin derinleştiğini ifade ediyor:

"Turizmde kayıtlı işçiler baz alındığında örgütlülük oranı yüzde 3,95 iken her türlü kayıtsız çalışan verileri de göz önüne alındığında bu oran yüzde 1 bandına gerilemektedir. Bu örgütsüzlük durumu yaşanan sorunların daha da vahim bir tablo açığa çıkarmasına neden olacaktır."

Sevindirici haber ise…

Konaklama sektöründe KDV yüzde 1’e indirildi
 

KDV oranı yüzde 8 olan konaklama ve yeme-içme hizmetlerinde ile sinema, tiyatro, müze giriş ücreti gibi kültürel faaliyetlerde ise yüzde 1’e indirildi..

Görünüm önemli risklerde oldukça belirsiz olmaya devam ediyor. Küresel iflaslar artacak, Global anlamda her şeyin yola girmesi yıllar alacak gibi gözüküyor.

Covid – 19 sürecini Sağlık Bakanlığı önderliğinde tüm sağlık çalışanları oldukça iyi yönetti. Onlara buradan büyük bir teşekkür ediyorum. Ancak Corona önlemleri ile ilgili kararları uygulamak adına insanlarımızın çoğu sınıfta kalmış bulunmaktadır. Bu konuda sosyal mesafe ve maske takılması konuları başta olmak üzere birçok yanlışlar yapıldı ve yetkililerin tüm uyarılarına rağmen yapılmaya devam ediliyor.

Korona virüs uzun süredir hayatımızın içinde. Ancak Ülke İnsanı olarak yoğun olarak halen bana bir şey olmaz modunda, günlük hayatına yeterli önlem almadan devam ediyoruz. Bayramda gördük..yaşadık…

Toplu kullanım alanlarına ve ulaşım araçlarına maske kullanılmadan katılım sağlanarak koruyucu önlemlere itibar edilmiyor. Turizm sektöründe sezonun tüm zararını bir şezlongtan, bir tabak Döner’den, bir şişe meşrubattan veya aklınıza gelebilecek herhangi bir hizmetten çıkarmaya niyetli işletmeler ve bazı mekân sahipleri durumdan vazife çıkarmaya çalışıyor. Alaçatıda yaşanılan olayları ve kural tanımaz özel beachleri hepimiz gördük seyrettik..Kapatma cezası olarak 15 gün kapatma bana göre çok az, hem sosyal mesafe kuralını hiçe sayıp Pandemi Dönemi kapasitesinin 10 katı içeri insan alacaksınız ve yine kapıda insanları döveceksiniz..Direk ruhsat iptali yapılarak kapatılmalıydı. Çeşmede kaymakamı bu yüzden görevden alındı, Çeşme Bayramda inanılmaz kontrolsüzdü..

Sahil bölgelerinde oteller ağırlıklı olarak kapalı, turist yok, binlerce turizm emekçisi işsiz. İşletme sahipleri zor durumda. Oteller ile dolaylı iş birliği yapan yaklaşık 80 farklı sektör can çekişiyor. Seyahat Acenteleri, rehberlik hizmetleri, ulaşım hizmeti sağlayan şirketler, kiralık araç şirketleri, yiyecek içecek mekânları, hediyelik eşya dükkânları gibi ticari amaçlı kuruluşların durumu iç açıcı değil.

Türkiye Avrupa’da en fazla turist çeken Fransa,İspanya ve İtalyanın da yer aldığı Akdeniz Çanağında son 5 yılda yatak sayısını en çok arttıran ülke oldu.

Bakanlık İşletme Belgeli olarak 4.053 tesis var toplam yatak kapasitemiz 992.544,Belediye Belgeli

8.211 Tesis bulunmakta olup toplam yatak kapasitemiz 553.439’dur.Tesislerimizin en kısa sürede salgının bitmesi ile birlikte eski volume doluklarına ulaşması ekonomize can suyu olacaktır. Sektörde çalışan yaklaşık 1,5 milyon çalışanımız içinde en kısa zamanda her şeyin düzelmesi dileğimle…

Pandemiyi ancak ve ancak toplum olarak dayanışma içinde olursak atlatabilir, vaka sayılarını kontrol altına alabiliriz. 21.Yüzyılın hastalığı olarak bizim jenerasyona denk gelen Pandemi’yi Dünya olarak en kısa sürede atlatmamız yenmemiz dileğimle, Sosyal Mesafenizi Koruyun, Maskesiz gezmeyin ve Hijyen’e dikkat edin lütfen…

Saygılarımla