Canlı dar sokakları, cumbalı taş evleri, otantik mekanları ve tasarım dükkanlarıyla her mevsim ilginç ve güzel.Yaz döneminde begonvillerin süslediği güzelim sokakları dolup taşıyor. Alaçatı denildiğinde akla ilk gelen şeyler arasında, sörf, rüzgar, taş evler, değirmenler, dar sokaklar ve damla sakızlı dondurma geliyor olsa da aslında bu şirin köy hakkında bilinmeyen pek çok ayrıntı var. 4 Sezon bulunduğum Çalıştığım Alaçatı gerçekten Rüya gibi huzur dolu bir yer, Alaçatıda oynamadığım kadar tavla oynadım bizleri her seferinde yenen Adnan Soykal’a selam olsun, Alaçatının tozunu yutmuş hayvan sever köpeklere fısıldayan adam Cahit Baba’ya selam, Bölgenin en lezzetli zeytinlerini üreten Sevgili Ömer’e Selam olsun. Ve birlikte çalıştığım Sevgili Selcan PANCAR ve eşine Selam olsun ve diğer adını yazamadığım tüm Alaçatıda yaşayan arkadaşlarıma dostlarıma selam olsun.

Eskinin şirin Ege köyü Alaçatı bugün ülkenin en elit turizm noktalarından birine dönüştü. Dönüşüm hikayesi çok uzun,Türkiye’nin dört bir yanından Alaçatı’yı görmeye gelenlere, bu muhteşem tatil rotasıyla ilgili az bilinen detayları’da anlatacağım sizlere.izmir şehir merkezine yaklaşık 70 kilometre uzaklıkta, Çeşme ilçesine bağlı bir sahil beldesi olan Alaçatı, Antik dönemden bu yana kullanılan bir yerleşim yeri. Anadolu’nun batıya doğru uzanan en uç noktalarından biri olan Çeşme Yarımadasında Çeşme ve Urla kasabaları arasında yer alıyor. Bölge için Agrillia, Alatsata, Alacaat ve en son olarak da Alaçatı isimleri kullanıldı. Günümüzdeki ismini de Alacaat aşiretinden almış.

Alaçatı’nın Osmanlı zamanında Alacaat Aşireti’nin yaşadığı bir yaya-müsellem yani piyade ve süvari köyü olduğu biliniyor, Alaçatı’nın tarihi 1850’li yıllara dayanıyor.

Dönemin Osmanlı sadrazamı Alaçatı’nın güneyindeki bataklık bölgeyi kurutun emrini verince, bataklığın kurutulması ve bugünkü Hacı Memiş bölgesindeki tarlalarda çalıştırılmak için bölgeye Sakız Adası‘ndan Rum işçiler getirtilir. Yapılan drenaj kanalları sayesinde bataklık kurutulur ve limana çevrilir.

Alaçatı Limanından Sakız Adası ve Fransa’ya şarap ihracatı yapılıyordu

Yerli nüfus harpte savaşırken, Rum gençleri bağcılıkla uğraşır, zeytinliklere yardımcı olmaya başlar. Böylece yalnızca Alaçatı’nın değil, Çeşme, Karaburun ve Urla’nın da kaderi değişir.Avrupa’daki üzüm bağları bir hastalık yüzünden kullanılmaz hale gelince Avrupa’nın üzüm ve şarap ihtiyacına cevap veren bütün limanlar değerli hale gelir. Alaçatı’nın verimli topraklarında yetişen kaliteli üzüm ve şaraplar, Alaçatı Limanından dünyaya gönderilir. O dönemde bağcılık ve buna bağlı olarak şarap üretimi, aynı zamanda zeytincilik ve zeytin yağı üretimi nedeniyle Alaçatı ekonomisi gelişir.

Alaçatı’ya hayran bıraktıran tarihi

taş evler 1850-1890 arasında inşa edildi

Begonviller sarkan Arnavut kaldırımlı evlerin tarihi 1850-1890 yılları arasında inşa edildi. 1878-1881 yıllarında iki büyük depremde Alaçatı evlerinin %80’i hasar gördü. Şimdi Alaçatı’da gördüğümüz evler deprem sonrası döneme tekabül ediyor. Rum ve Osmanlı mimarisinden izler taşıyan evlerde kullanılan ve Alaçatı dokusunu kazandıran taşlar Alaçatı’nın kendi yöresel taşı. Ağırlıklı olarak bitişik, bahçeli ve iki katlı konutlardan oluşuyor. Rumlar taş evlerin zemin katlarındaki depolarda üzüm depolayıp şarap üretirlerken Türkler aynı mekanı tütün depolamak için kullandılar.

Geçmişte Alaçatı’daki baskın nüfusu Rumlar oluşturuyordu

Alaçatı’da 1800’lerin sonuna kadar Türk nüfusu çok azdı. O dönemde Alaçatı ve Çeşme’nin nüfusu yaklaşık 45 bin kişiydi ve bunun 40 bini Rum’du. Bugün Alaçatı nüfusu 10 bin civarında. Yazın bu rakam 60 bini buluyor.

Balkan Savaşı sırasında bölgeye çok sayıda Müslüman göçmen gelir ve bir çok Rum bölgeden ayrılır. 1919’da Rumlar Yunan işgali sırasında geri döner ama 1922’deki mübadele sonrası Türkler tekrar ağırlık kazanır. Kavala, Selanik, İstanköy ve Girit’ten gelen Türkler, Arnavut ve Boşnak göçmenler Alaçatı’ya yerleştirilir.

Üzüm bağlarının yerini tütün tarlaları alır

Mübadele sonrası yaşam zorlaşır. Şaraptan anlamayan göçmenler bağları söker ve yerine tütün eker, hayvancılık yapmaya çalışılır. Bu iki geçim kaynağı da Rumların bağcılığı ve şarapçılığı kadar başarılı olamaz. Türk halkı alışık olduğu tütüncülük ancak 1930’larda Alaçatı’nın en önemli sektörü haline gelir. 1950’li yıllardan itibaren tütüne dayalı ekonominin zayıflamaya başlaması ile Alaçatı insanı İzmir’e göç eder. 2000’li yıllarda Alaçatı’nın İstanbullularca keşfedilmesiyle kaderi tekrar değişir.

Alaçatı Kasaba merkezinin denize kıyısı yok

Antik dönemden bu yana yerleşimin devam ettiği Alaçatı kasabası güneyindeki Alaçatı Körfezi ile kuzeyindeki Ilıca Koyu’nun tam ortasında kurulmuş. Alaçatı’yı görmemiş bir çok kişi, kasabayı deniz kenarında sanıyor. Oysa Alaçatı kasaba merkezinin denize kıyısı yok.

Alaçatı, tarihi dokusunun bozulmaması için 2006’da kentsel sit alanı ilan edildi.Alaçatı’nın Arnavut kaldırımlı sokakları ve ünlü taş evleri, sıcaktan kurtulmak için kuzey-güney yönünde güneşi az, rüzgarı ise bol alacak şekilde düzenlenmiş

Alaçatı’nın tarihi yerleşim dokusu, bitişik inşa edilmiş iki katlı Türk ve Rum mimari tarzlarındaki yapılardan oluşuyor. Yöresel taş kullanılarak yapılmış yığma taş yapılar, dar sokaklar ve yel değirmenlerinden oluşan kendine has bir atmosfere sahip.

Alaçatı, rüzgâr sayesinde dünyanın en iyi ilk üç windsurf merkezi arasında yer alıyor.

Alaçatı’ya asıl ününü getiren, rüzgarı ve sörf tutkunları için bir numara olan sahili. 1995’lerde sörf sporuna uygun bir yer olduğunun keşfedilen Alaçatı, yılda 330’u aşan rüzgarlı gün sayısıyla dünyanın en önemli rüzgar sörfü merkezlerinden biri.

Türkiye’de sadece Alaçatı’da

Damla sakızı ağaçları dünyada ender bulunan bir bitki. Dünyada sadece Sakız Adası’nın güneyinde yetişen mastika ağacı Türkiye’de sadece Alaçatı’da yetişiyor. Sayıları 300’ü geçmeyen bu ağaçlar Alaçatı Belediyesinin koruması altında. Bu ağaçlardan lezzetli aromasıyla sakız reçeli ve eşsiz sakız rakısı yapılıyor.

Türkiye’nin ilk rüzgar enerji santrali, Alaçatı’nın Germiyan Köyü’nde 1998’de kuruldu

İzmir otoyolundan Çeşme’ye doğru gelirken, önce Karaköy sırtlarında, sonra Alaçatı çıkışından hemen önce sağ tarafta yenilenebilir enerji olarak bilinen günümüzün en değerli elektrik üretim türbinleri görülüyor.Türkiye’nin ilk rüzgar enerji santralinin (RES) kurulduğu Çeşme’nin Germiyan Köyü, köy hayatı ve köy kültürünün sıcaklığını özleyenlerin görmesi gereken bir yer. Germiyan Çeşme’ye bağlı bir mahalle ve Türkiye’de Slow Food (Yavaş Gıda) hareketine katılan ilk yerleşim yeri aynı zamanda.

Alaçatı Koyları ve Plajları

Alaçatı-Çeşme’nin  en gözde mahallesi olup, aynı zamanda da kendi başına bir ilçe olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. Aynı Bodrum gibi burası da zaman içinde tatilciler için günlük hayatın monotonluğundan ve yoğunluğundan bir kaçış noktası haline gelmiştir.

Alaçatı’da gerek gezmek için gerek denize girip güneşlenmek için bolca yer mevcuttur. Özellikle son yıllarda popülerliğinin artmasıyla beraber yabancı turistlerin de önemli bir uğrak noktası haline gelmiştir. 

Çark Plajı; Sörf eğitim okullarının bulunduğu bir bölgede yer alan Çark plajı, ücretsiz halk plajlarının ve özel plajlarının ard arda dizildiği oldukça korunaklı bir koyda yer almaktadır.

Kleopatra Koyu Plajı;Belki de Alaçatı’nın en iyi plajlarından olan Cleopatra plajı, aynı isimli koya kurulmuştur.  Aynı zamanda Güvercinlik koyu olarak da bilinir. 

Ilıca Plajı;En ünlü plajlardan birisidir. Deniz içerisinde sıcak su kaynaklarının bulunması denizin ılık olmasını sağlar. Bu özelliği sayesinde bu plaj en gözde yerlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Delikli koy;Adını sahildeki delikli kayalardan alan ve Alaçatı koyları arasında belki de en bilindik koy olma özelliği taşıyan Deliklikoy, kampçıların ve günübirlik tatilcilerin uğrak noktalarından biridir.

Alaçatı Halk Plajı;Alaçatı plajları arasında belki de en bilindik olan plajlardan birisidir. Ücretsiz olmasıyla beraber kumsalı taşlı, denizi ise soğuk ve berraktır.

Piyade Koyu;Alaçatı’da gezilecek yerler bakımından belki de bu koy en iddialılarından biri olabilir. Ovacığa doğru giderken Çark plajının bulunduğu sırada yer alan bu koyun çevresinde bir sürü özel işletme bulunuyor.

Boyalık Plajı;Ilıca plajının çok yoğun olduğu dönemlerde bir alternatif olarak tercih edilen Boyalık Plajı, aynı zamanda yine Ilıca Plajına yakın bir plaj olmasıyla ön plana çıkıyor. Alaçatı Plajı kum, denizi ise temiz ve berraktır. 

Alaçatı Liman Mevkii;Rüzgârı ve sakin deniziyle beraber sörfçülerin en uğrak yerlerinden birisidir. Ayrıca denizinin sığ oluşu, çocuklu aileler için güvenli bir yer olarak karşımıza çıkıyor. 

Alaçatı ayrıca bir çok sanatçının’da rotasında olan özel bir yerdir.

Soldaki Selahattin Abi..hatırlarsanız alaçatıda Fatih TERİM’i döven olarak ünlenmişti, sonrasında 9 Eylül Üniversitesi öğrencileri Selahattin abinin heykelini yaparak ona hediye ettiler. Heykelin Üstünde Türk Futbol tarihini değiştiren kişi olarak esprili bir yazı yazmışlar.

Alaçatıda yeme içme

Alaçatı’da da istemediğiniz kadar çok mekan seçeneği bulacaksınız: Klasik meyhanesi, yeni nesil meyhanesi, İtalyan’ı, ev yemekçisi, İtalyan dondurmacısı, Türk dondurmacısı, Instagram dondurmacısı, sakızlı kahvecisi, 3. nesil kahvecisi

Birçok restoran sadece akşam servisine açıyor. Öğlen açık tek tük yer var ama millet denizde olduğu için sokaklar boş oluyor.  Yani Alaçatı’da yemeğe gelecekseniz 19.30’dan sonra için planlayın. Meze: Alaçatı’da hiç şüphesiz en popüler şey meze. Mekanların bir çoğu akşam meze büfesi kuruyor– Deniz Ürünleri:Bir gece Çeşme’ye ya da Urla’ya kaçıp şöyle denize sıfır bir balık yemelisiniz.Sakızlı Ürünler: Zamanında komşusu Sakız Adası gibi Çeşme de sakız ağacı zenginiymiş ama onu da itinayla yok etmişiz. Her ne kadar içindeki sakızı Yunanistan’dan gelse de sakızlı dondurma, kahve, kurabiye, muhabbeli bir Alaçatı klasiği sayılır. Alaçatı’da kahvaltılar da çok meşhur’dur.

İşte favori mekanlar;

Dutlu Kahve. Alaçatı'nın Hacı Memiş mahallesinde yer alan ve sembolleşen Dutlu Kahve, muhteşem lezzetteki taze mezeleri ile ünlüdür. Asma Yaprağı, Babushka, Ferdi Baba, Momo, Şerefe Meyhane, Cura Balık, Lagada Balık Restoranı, Take Five, ROQQA Coffee & Bar, Kabak Çiçeği, Kapari Bahçe, Eflatun Alaçatı, Kuş Kafesi, Da Franco Gelato, Dondurmino Gelato, Langaza, Nuran Meyhane Alaçatı, Alaköy Pastanesi, Kırmızı Ardıç Kuşu, Avula Alaçatı, Buzuki Meyhane, pla’Ce, Angie’s Alaçatı, Kumrucu Hikmet Alaçatı, Selanik Pastanesi 1945, Sota Alaçatı, Alaçatı Tatlıcısı İmren, Agrilia, Karina Alaçat, Bi’ince meyhane, Fava Alaçatı, Esnaf, Peri Art Cafe, Keskin Fırın,Yusuf Usta Ev Yemekleri.

Alaçatı Konaklama

Alaçatı’nın en güzel yanlarından bir tanesi kesinlikle buradaki az odalı, güzel butik oteller. Odalardaki o minik dokunuşlar, Alaçatı estetiği, gözünüzün içine bakan işletmecisi, insanı şehir stresinden alıp, anında mutlu bir moda sokuyor. Bunların en başında eski dostum ve arkadaşlarım Bertan ve Monicanın Butik Otelleri olan http://alacatilavela.com/ geliyor.diğer önerilerim ise;Casa Bella, Cumbalı Konak, Kayezta Hotel, Afet Hanım Konağı.

Bi kot bi tişört ALAÇATI, Hayat ya cesur bir maceradır ya da hiçbir şey!”