Çocuktum. Siyah beyaz televizyon ekranından uzayda geçen diziler izlerdim ve  görüntülü konuşma sahneleri beni hayretler içinde bırakırdı. Çok değil, 80’li yıllarda araç telefonları bile kablosuz nasıl konuşuluyor dile algılarımı zorlardı. Şimdi her alanda yaşanan teknolojik gelişim hızı artık hayret etmeyi bırakmamıza yol açıyor. Sanırım en şanslı ve en şanssız nesil de biziz. Meslek hayatımıza daktilo ile başlayıp, telefonla haber yazacak noktaya geldik.

Henüz 2000’li yıllarda innovasyon kavramı hayatımıza girdi.Üretimde, hizmette, ticarette teknolojik gelişmeleri en verimli şekilde kullanıp, mal ve hizmet geliştirmeyi amaçlayan bu kavram, artık hayatımızın her alanını ele geçirdi. Gelişmeyen, değişmeyen yok olur noktasındayız.

Bugün ise innovasyon kavramı bile gelişimi ifade etmekte yetersiz kalıyor. Teknolojinin hayatımızın her alanını ele geçirmesi ile şimdi ekonomiyi sarıp sarmalayan yeni bir kavramımız var “Metaverse”.

Metaverse’yi tanımlamak için 3. göz, evren ötesi, yeni boyut, 3. boyut, sanal gerçeklik ifadeleri kullanılabilir. Bu ifade şekli hangi alanda kullandığınıza göre değişiyor. Ekonomik anlamda her sektörde kullanılabildiği gibi yaşamın her alanına uyarlayabilirsiniz. Kısaca; nereye koysanız oraya olur.

Ben sektörlere yeni bir ivme kazanması açısından çok faydalı olduğunu düşünüyorum. Aslında ilk faydası covid sırasında test edildi. Bir kere ofis ortamına ihtiyaç olmayan çalışmalarda bnu yaşadık. Pekala uzaktan da pek çok iş yapılabiliyormuş.

Üretim yapacaksınız, sonucun nasıl olacağını bilemiyorsunuz, emin değilsiniz.Sanal gerçeklikle alacağınız sonucu görebilirsiniz. Ortaya çıkacak ürünü test edebilirsiniz.

Yeni yatırımların ne kadar verimli olacağını, gerçekten ihtiyaç olup olmadığını, hangi ölçekteki yatırımla hedefe ulaşabileceğinizi belirlemek açısından da çok faydalı.

Şimdilik eğlence, tekstil, eğitim, güzellik alanlarında kullanılıyor. Ama hızla tüm sektörlerin kendilerine faydalı bir metaverse uygulaması bulacağına ya da geliştireceğine inanıyorum.

Bireysel kullanımlarda bile çok faydalı bir teknoloji. Düşünsenize estetik yaptıracaksınız. Size yakışıp yakışmayacağı konusunda tereddütleriniz var. Yaptırınca geri dönüşü çok zor. Sanal gerçeklikle yaptırmış halinizi görebiliyorsunuz.

Bunlar faydalarıydı. Gelelim yaratacağı olumsuzluklara. Öncelikle pek çok sektörde insan gücüne olan ihtiyacı azaltacak. Hatta bazılarında hiç ihtiyaç kalmayacak. Birçok şeyi bilgisayarlar ya da bilgisayar programlarıyla çalışan makinalar yapacak. Yaratıcılık, düşünme inisiyatifi bile yapay zekaya geçecek.

Mesleklerde büyük değişimler yaşanacağı kesin. Çok sayıda meslek metaverse ile yok olacak. Yeni meslekler türeyecek, tercihler teknolojik alanlara kayacak.

Metaverse ile ortaya çıkan sanal para, sanal arsa yatırımları insanların birikimlerindeki riskleri arttıracak. Bu konuda kötü örnekleri yaşamaya başladık bile. Sanal para yatırımlarından büyük zararlar eden, batan ve maalesef karşılarında muhatap bile bulamayan insanlar ne kadar çoğaldı etrafımızda.Hiçbir zaman ayağınızı basamayacağınız, üzerine ev yapma ihtimaliniz olmayan arsalar, içinde bir gece bile yatamayacağınız, balkonunda çay içemeyeceğiniz evler alacaksınız. Bu benim yaşam algımın biraz dışında.

Bana göre metaverse özel hayatımızın biraz dışında kalmalı. Mesleki tercihler, sektörel gelişmelerle belki faydası, zararın üzerinde bir seyir izleyebilir. Ekonomik hayat da toplumsal hayat da gelişmeye göre evrim geçirecektir.

Covid sürecinin iş ve sosyal hayatta yarattığı değişimler sanırım bizi metaverse hayata biraz ısındırdı. Ne dersiniz?