Ankara’nın gündemi hızlı değişiyor çünkü yerküre hızla değişiyor. “Evrendeki değişmez ilke değişimdir” diye boşuna dememişler. Herakleitos ne kadar haklı; “Panta Rei/ her şey akar”. Belki o nedenle şair, “Her şey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir" deme ihtiyacını hissetti.

Cihanşümul Kadim Türk Devletinin nezdinde, acilen yapılması gereken işlerin sayısı her geçen gün biraz daha artıyor. Adriyatik’ten Çin Seddi’ne uzanan çok geniş coğrafyada Suriye, Irak, Libya, Afganistan, Yunanistan, Kıbrıs, Doğu Akdeniz, Ermenistan, Dağlık Karabağ, Ukrayna'dan oluşan bir gündem listesi mevcut.

Bu yoğun gündem ve sorumluluk, hiç şüphesiz MİT’in oynadığı rolün evrilmesine de yol açtı. Bu değişimle birlikte doğal olarak MİT, proaktif  bir rol üstlendiğinin farkında. Tehdit algısı ve risk okumasında enerji jeopolitiği birinci derecede önemli.

Şuşa Deklarasyonu, sadece bölgenin jeopolitiğini yeniden şekillendirmekle kalmıyor. Türkiye, bu anlaşma ile dünya liderliğine giden yolda siyasi, ekonomik ve askeri gücünü finans edecek bir güce kavuştu. Enerjinin süper gücü olunması için engeller birer birer kalkıyor.

SOCAR/SOKAR'da gerçekleşen görev değişiklikleri, Şuşa Deklarasyonu’nun yol açtığı ister öncü denilsin ister artçı denilsin sarsıntıların göstergesi.

Şuşa Deklarasyonu'nun imzalanmasıyla Azerbaycan ve Türkiye arasındaki müttefik ilişkilerinin güçlendirilmesi ile Güney Kafkasya bölgesini daha istikrarlı ve güvenli hale getireceği, kuzeyden gelmesi muhtemel birçok tehdidi ortadan kaldıran süreç başlatıldı.

Dahası var demiştim.

Nahçıvan ve Gürcistan ile entegrasyon için uluslararası zeminin oluşması an meselesi. Asıl sürpriz Ermenilerden gelebilir.

Nasıl mı?

Belki yeniden “Milleti Sadıka” olmanın getireceği her türlü avantajı idrak etmişlerdir. Ne demişler; “bundan iyisi Şam'da kayısı”; o da olur inşaallah.

Yeni dönem yeni süreç!..

Her sermayenin iktidarı, her iktidarın sermayesi olduğuna göre, bu güç odakları arasında geçişkenlik, sürdürülebilir pragmatizmi oligarşik oportünizme dönüştürebilir. Her sermaye grubu, kendi iktidarını arzular. Her iktidar da kendi sermaye gruplarını oluşturur. Tıpkı yeni kurulan cumhuriyetin yerli ve milli burjuvazisini oluşturması gibi.

İmparatorluktan ulus devlete geçişte nasıl İstanbul sermayesine karşı Ankara merkezli Anadolu sermayesi veya küresel kapitalizmin Türkiye distribütörü azınlık sermayesine karşı milli sermayedarlar desteklendiyse şimdi de benzer bir süreç Ankara - Bakü arasında yaşanıyor. Enerji ekonomisinde milli patentli küresel sermaye oluşumuna gidiliyor.

Enerji istihbaratında Ankara - Bakü işbirliği…

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Tehlikesizlik İdaresi Başkanı Korgeneral Ali Nağıyev ile Türkiye Cumhuriyeti Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Dr. Hakan Fidan'ın, Şuşa Deklarasyonu’nun hazırlık aşamasında katkıları yadsınamaz. Enerji istihbaratında  dünya devleriyle mücadele etmeyi kolay mı sanırsınız?

Tehlikeli rekabete ve istikrarsızlığa doğru giden ülkeler, ekonomilerini korumaya ve yeni teknoloji geliştirmede avantajlı konuma geçmeye çalışıyor. 20'den fazla ülkenin toplam ihracat gelirlerinin yüzde 50'sinden fazlası fosil yakıtlara bağlı.

Bu eksende enerji sektöründe faaliyet gösteren tesislerinin güvenliği kapsamında geliştirilen tedbirler, daha çok fiziksel ve siber tehditlere karşı alınan önlemlerde yoğunlaşıyor.

Çünkü bu tedbirler, Hazar enerji kaynaklarına göz diken küresel şirketlerin destekçisi düşman devletlerin istihbarat servisleri tarafından planlanan kontr/espiyonaj faaliyetlere karşı konulması amacına yöneliktir. Bu noktada kontr/espiyonaj faaliyetlerinin planlanması ve bu sürece dair adli kontrol yetkisi Azerbaycan ve Türk istihbarat birimlerinin sorumluluğu altındadır.

“Bir Devlet Tek Millet” hedefine adım adım ilerlenen bu süreçte iki ülkenin enerji sektörü ile ilgili hayati ulusal güvenlik bilgilerinin korunmasında ve yeni nesil teknolojilerini ve stratejik öneme sahip tesislerini hedef alan karşıt/düşman gizli servislerden kaynaklı faaliyetlerin engellenmesinde Korgeneral Ali Nağıyev ile Dr. Hakan Fidan  önemli görev ve sorumluluk üstlenmektedir.

-Ali Nağıyev, Hakan Fidan-

Türk İstihbarat Başkanının, Azerbaycan Republikası Başkan Yardımcısı, Hazar'ın Sultanı Mihriban Aliyeva ile olan tarihi akrabalık ilişkileri, bu görev ve sorumluluğu, daha bir anlamlı kılıyor.

SOCAR/ SOKAR'ın doğuşu!..

Azerbaycan'ın bağımsızlık ilanı, siyasi istikrarın sağlanması ve Ermenilerle geçici ateşkese varılmasından sonra 20 Eylül 1994 tarihinde “Asrın Anlaşması” olarak adlandırılan Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi ile dünyanın önde gelen petrol şirketleri arasında “Hazar Denizinin Azerbaycan’a ait bölümünde Azeri, Çırağ, Güneşli Yataklarının Birlikte İşlenmesi ve Paylaşılması Hakkında” ilk Anlaşma imzalandı. 

Bu anlaşmaya uygun şekilde Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi SOCAR; Azerbaycan’ın iki rafinerisini ve tüm petrol ve gaz boru hatlarını işletiyor aynı zamanda uluslararası konsorsiyumların ülkede gerçekleştirdiği petrol ve doğal gaz projelerini de denetliyor. 

Azerbaycan’ın kamuya ait en büyük ve tek olan petrol şirketi SOCAR’ın; Gürcistan, Türkiye, Romanya, Avusturya, İsviçre, Kazakistan, İngiltere, İran, Almanya ve Ukrayna’da temsilcilikleri İsviçre, Singapur, Vietnam ve Nijerya’da ticari şirketleri mevcut.

Hazar petrol ve doğal gazının dünya piyasalarına ihracında öncü ülke Azerbaycan. 

Bakü-Supsa, Bakü-Novorossiysk ve Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hatları ve Bakü - Tiflis - Erzurum doğal gaz boru hattıyla Azerbaycan, bölgedeki ekonomik ve stratejik önemi çok büyük olan projelerin çıkış noktasında yer alıyor. 

Kazakistan petrolünün ve Türkmenistan doğalgazının da Hazar geçişli, Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) ve Bakü-Tiflis-Erzurum (BTE)  hatları ile dünya piyasalarına ihracı durumunda, Azerbaycan sadece enerji ihraç eden değil aynı zamanda enerji ihraç koridorunda yer alan bir ülke olarak da ekonomik ve stratejik açıdan daha önemli hale geldi.

“SOCAR Türkiye”…

SOCAR'ın Türkiye'de bazı yatırımları var. Daha önce de Rixos Otelleri’nin sahibi Fettah Tamince ile birlikte Star Gazetesi ve Kanal 24'ün içinde bulunduğu Star Medya Grubu'nu satın almıştı. 

Resmi unvanı "SOCAR Turkey Enerji A.Ş." olan SOCAR Türkiye, dünyanın en köklü petrol ve doğalgaz şirketlerinden biri olan SOCAR'ın (Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi) 2008 yılında kurulan bir iştirakidir.

En değerli Türk şirketlerinden biri olan Petkim'in 2008 yılının Mayıs ayında satın alınmasıyla birlikte SOCAR, ülke dışındaki en büyük yatırımını Türkiye'de gerçekleştirdi. 

Türkiye'deki ana yatırım alanlarını doğalgaz ticareti ve dağıtımı, petrol rafinerisi ve dağıtımı, petrokimya ürünlerinin üretimi ve ticareti ile bu alanları destekler nitelikteki ilgili faaliyetler olarak tanımlayan SOCAR Türkiye, İzmir Aliağa'daki arazilerini kapsayan arazi için “Özel Endüstri Bölgesi” unvanını Türkiye'de ilk kez alan şirket.

Ayrıca SOCAR, bir altyapı projesi olan Güney Gaz Koridoru'nun en uzun kısmı olarak Hazar Denizi bölgesindeki kaynakları, Türkiye’ye ve Avrupa’ya ulaştırması planlanan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesi'nin en büyük ortağıdır.

Ankara - Bakü SOCAR'da iştlrakçi…

Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinde reorganizasyon tüm hızıyla sürerken, geçtiğimiz günlerde SOCAR'da Şuşa Deklarasyonu’nun  ruhuna ve tabiatına uygun gelişmeler yaşandı.

10 Şubat'ta, yeni atanan SOCAR Birinci Başkan Yardımcısı ve SOCAR Başkan Vekili Rövşən Çingiz oğlu Nəcəf Rovshan Necef, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talimatıyla SOCAR TOWER'daki personele tanıtıldı.

Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı, SOCAR Denetleme Kurulu Başkanı Mikail Jabbarov, eski SOCAR Başkanı Rovnag Abdullayev ve yeni atanan Birinci Başkan Yardımcısı Rovshan Najafi'yi atamalarından dolayı tebrik etti. M.Jabbarov, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talimatına göre Rovshan Necef'in de geçici olarak SOCAR Başkanı olarak görev yapacağını kaydetti.

SOCAR'ın 16 yılı aşkın süredir liderliğini yürüten Rovnag Abdullayev'in Azerbaycan petrol ve gaz endüstrisinin gelişimine katkılarından bahseden Denetleme Kurulu Başkanı, bu dönemde Ulusal Lider'in yeni petrol stratejisini tutarlı bir şekilde uyguladığını söyledi.

Sonuç olarak Rovshan/Ruşen Necef, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e güven için teşekkür etti ve SOCAR'ın küresel bir şirket olan Azerbaycan ekonomisinin amiral gemisi konumunu güçlendirmek için çok çalışacağını söyledi.

Yurtdışında eğitim gördüğünü ve burs programı kapsamında bir süre SOCAR'da çalıştığını kaydeden Necef, SOCAR'ın yerli bir şirket olduğuna inandığını, şirket yönetimi ve binlerce çalışanı ile birlikte verilen görevlerin zamanında ve kaliteli bir şekilde yerine getirileceğine inandığını söyledi.

Rovşan Cengiz oğlu Necef, 1982 yılında Bakü'de doğdu. 2001 yılında Ekonomi Üniversitesi Uluslararası Ekonomik İlişkiler Fakültesi'nden lisans, 2003 yılında yüksek lisans derecesi ile mezun oldu. 2007-2008 yıllarında ABD'de Columbia Üniversitesi'nde Ekonomi Politikaları Yönetimi / Uluslararası Enerji Yönetimi ve Politikası alanında yüksek lisansını tamamladı.

2008-2009 yıllarında Rovshan Najaf, SOCAR'ın (SOCAR) Yatırım Departmanında Yatırım Sözleşmeleri Departmanı başkanı olarak çalıştı. 2009-2010 yıllarında Ekonomik Kalkınma Bakanlığı'nda Dış Ekonomik İlişkiler Dairesi Başkanlığı ve Ekonomik Kalkınma Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. 

2010-2018 yılları arasında Azerbaycan Yatırım Şirketi'nde Murahhas Aza ve Murahhas Aza olarak çalıştı. Mayıs 2018'de Cumhurbaşkanlığı İdaresi'nin Yenilikçi Geliştirme ve e-Devlet Daire Başkanlığı'na atandı. 28 Ağustos 2019 tarihinde Mali İzleme Servisi Yönetim Kurulu Başkanı olarak atanmıştır. 11 Şubat 2020 tarihinde Ekonomi Bakan Yardımcısı, 24 Aralık 2021 tarihinde Ekonomi Bakan Birinci Yardımcısı olarak atanmıştır. 

Rovshan Najaf, Azerbaycan Yatırım Holding Yönetim Kurulu Üyesi, AzerGold CJSC Denetim Kurulu Başkanı.

Bir başka görev değişimi SOCAR Türkiye'de gerçekleşti.

SOCAR Türkiye bünyesinde doğal gaz dağıtım, doğal gaz ve elektrik tedarik, ticaret ve toptan satış alanlarında faaliyet gösteren şirketlerin bağlı bulunduğu Doğal Gaz İş Birimi Başkanlığı görevini Fuad İbrahimov yürütecek.

Kariyerine 2003 yılında Türkiye'de başlayan İbrahimov, Türkiye, Azerbaycan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde ticaret, strateji, iş geliştirme ve yatırım alanlarında görev yaptı.

Fuad İbrahimov, 2017 yılında SOCAR Türkiye ailesine Petrokimya Ticaret Grup Direktörü olarak katılmasının ardından Rafineri ve Petrokimya İş Birimi ve Kurumsal Merkez'de yönetim kademesinde çeşitli görevler üstlendi.

SOCAR Türkiye Doğal Gaz İş Birimi Başkanlığı görevine atanan İbrahimov, ilgili birim altında faaliyet gösteren Bursagaz, Kayserigaz ve SOCAR Enerji Ticaret şirketlerinin yönetiminden sorumlu olacak.

Fuad İbrahimov, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler fakültesinin Uluslararası İlişkiler bölümününden lisans ve Fransa’nın ESCP Business School - Energy Management programından yüksek lisans dereceleriyle mezun oldu. Daha sonra İspanya’nın IESE Business School Leadership programını başarıyla tamamladı. 

Kariyerine 2003 yılında Türkiye’de başlayan İbrahimov çok sayıda ticari, strateji, iş geliştirme ve yatırım alanlarında profesyonel gelişimini devam ettirdi.İbrahimov, Türkiye, Azerbaycan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde 10 yılı aşkın süre içinde farklı alanlarda çalıştıktan sonra 2017 yılında SOCAR Türkiye ailesine Petrokimya Ticaret Grup Direktörü olarak katıldı. Sonrasında petrokimya, rafineri ve holding merkezde çeşitli yönetsel görevlerde rol aldı. 2021 yılının Ekim ayı itibarıyla Gaz İş Birimindeki görevine başlamış bulunmaktadır.

Ne diyor Rahmetli Aşık Şenlik:

Düşmüşüm gam deryasına ummanda yüzen benim

Rüyada çark-ı alemi devredip gezen benim

Dersim aldım pünhandan ayana çıkmaz sırrım

Ehl-i marifet hoş nasihat cevahir lisan benim