Ayakkabı ayağını vuracak ki Yaşadığını bilesin, Yaşadığından emin olasın!

Hani hepimiz duyarız biliriz: "gerçekler acıdır" diye. Hatta meşhur bir söylem vardır; "hayat acıdır öyleyse biber hayattır",  bu hayatta nefes aldığımızı duyumsamak mutluluk verir insana. Ama bir de sanal alem vardır ki tamamen yapay zeka ürünüdür. Bizleri eskilerin tabiriyle "yalan Dünya"da yaşatır. Metaverse denilen geliştirilmiş internet dünyası da işte tam bu yalan dunyanin kapılarını aralar.

Wikipedia ya göre; Metaverse ya da sanal evren, insanların hiçbir fiziksel çaba harcamaksızın artırılmış sanal gerçeklik cihazları sayesinde tamamen zihinsel olarak kendilerini hissettikleri algısal evrene denir.

Dünya bir sahne ise ve bizler de bu sahnede rol almış birer oyuncularız. Ama unutmayınız ki Allah, Enbiya suresi 16. Ayetinde "Biz gökleri, yeri ve bunlar arasındakileri oyun olsun diye yaratmadık" diyor. Bir başka ayet de de "Dünya hayatı bir oyun ve eğlenceden ibarettir.” (Enam, 6/32)

Demek ki bu iki ayeti de dikkate alarak eylemlerimizi gerçekleştirmeliyiz. Yani bu dünyada oyunu kurallarına göre oynamalı dengeyi bulmalıyız.

Kimileri yaşadığı dünya yaşamından tatmin olamıyor ve bu duyguyu sanal alemde tatmin etmek istiyor.

Haftada bir iki saatliğine sanal alemde takılmak belki hayatı renklendirebilir ancak bunu neredeyse tüm zamana yaymak veya her türlü duygulanım ihtiyacını sanal ortamda gidermeye çalışmak sizce sağlıklı mı? Yani sanal bir ev, sanal bir kafede sanal arkadaşlarla buluşma hatta sanal sevgili...Acı duymazsınız çünkü gerçek değildir.

Burada Orhan Veli' yi anmadan geçemeyeceğim:

Şu kavga bir bitse dersin,

Acıkmasam dersin,

Yorulmasam dersin;

Çişim gelmese dersin,

Uykum gelmese dersin;

Ölsem desene!

Zaman zaman dünya neden bu kadar adaletsiz diye düşünüp sanal alemde kendinize daha adaletli bir dünya yaratmış olmak istiyor olabilirsiniz ancak bu dünya, bizlerin adalete nasıl baktığıyla ilgilidir diyebilirim; adaletsiz olan insanlardır.

İlahi adalet asla şaşmaz, dünyada her şey bir dengededir ve olan olması gerektiği gibidir. Unutmayalım ki dünyaya geldiğimizde bu rolü, bize sunulan bir çok rol içinden biz seçtik. Ve lütfen bu rolü oynarken kavramlari birbirine karıştırmadan anlamaya çalışalım ve davranışlarımızı ona göre ayarlayalım.

Bu durumu düzeltemiyoruz diye sanal aleme kendimizi tamamen kaptırmak, kendimizi hayal dünyasına bırakmak demek olur. Zira sanal alem bizim nefs dediğimiz belki içinde bencilligimizi de de içeren mantıktan belki de uzak kalan duygu düşünce dünyamızın yansımasından oluşan yapay zekadır. Evet yapay zeka bizim duygularımızla yonlendigimiz davranışlarımızı dijital dunyada  not eder ve bizim seçim tarzımıza  göre bizlere seçenekler sunar. Biz de sanki başka seçenek yokmuş gibi zaten gönlümüze hoş gelen bu seçeneklerden birini seçeriz.

Bu durumu Nasreddin Hoca'dan öğrenecek olursak, şu fıkra ya bir göz atalım:

YATAK DAR GELDİ!

Nasrettin Hoca'nın karısı vefat etmiş. Erkek adamın yalnız yaşaması biraz zordur. Hoca da yalnızlığa dayanamamış, kendine uygun bulduğu dul bir hanımla evlenmiş. Nasrettin Hoca ile yeni karısı, gece olunca, yatmışlar yatağa, başlamışlar muhabbete. Kadın, rahmetli kocasını övmeye başlamış:

- Benim rahmetli şöyle iyiydi, böyle iyiydi...

Hoca bu, altta kalır mı? Kesmiş kadının sözünü:

- Benim rahmetli daha iyiydi!

Demiş ama dediğine de bin pişman olmuş. Kadının ağzı açılmış bir kere, kapatabilirsen kapat:

- Benim rahmetli erkenden kalkardı, sobayı yakardı, çorbayı pişirirdi, sofrayı hazırlardı...

Kadın rahmetli kocasının marifetlerini saymaya başlamış. İşin kötüye gittiğini gören Nasrettin Hoca, ayağı ile öyle bir itmiş ki; kadın yataktan yuvarlanarak düşmüş. Kendini yerde bulan kadın şaşkınlıkla sormuş:

- Hoca efendi, ne yaptın ayol?

Hoca cevap vermiş:

- Yatak dar geldi.

- Niye ki?

Hoca demiş ki:

- Bir yanda sen, bir yanda ben, bir yanda senin rahmetli, bir yanda benim rahmetli; dört kişi bir yatağa nasıl sığacağız yahu?

Bu fikraya göre Hoca kendini öyle kaptırmış ki sanal dünya ile gerçek dünyayı birbirine bağlamış.

Burada karşımıza "belli bir şeyin doğru olması güzel olacağı için onun doğru olması gerektiğine inanmak olan Ham Hayalcilik" çıkar. Bu düşünce biçimi oldukça yaygındır ve çok çekicidir. Çünkü kabul edilmesi zor olan gerçeklerden kaçmamızı sağlar. Net düşünmeye engel olan psikolojik etkenleri içerir. Belli bir biçimde davranışın nedenlerini gizlemek için, mümkün de olsa, doğru olmayan bir açıklama öne sürülmektedir. Yani Ham Hayalcilik yapılmaktadır.

İşte metaverse de bu fıkrada olduğu gibi bizleri gerçek bir dünya ile sanal dünya arasında sıkıştırır böylece karmakarışık bir yaşam süreriz.

Sizce de gerçek hayat yeterince güzel değil mi...