Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz 1 Ağustos’ta gerçekleştirilen kabine toplantısının ardından “Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesini başlatıyoruz” açıklamasını yapmıştı. Erdoğan, konut projesinin tüm detaylarını 13 Eylül’de Ankara’da açıklayacak. Önceki gün yapılan kabine toplantısının ardından Bakan Kurum, yeni sosyal konut projesiyle ilgili bazı detayları açıkladı. Peki vatandaşın aylık ödeyeceği taksit tutarı ne olacak? 2 farklı tahmin ortaya çıktı.

Vergi Uzmanı Muhammet Bayram milliyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “En az 20 yıl süren bir ödeme planı düşünülüyor. Şu anda asgari ücretlinin dahi ödeyebileceği kontenjan ve konutlar yapacağız dedi Bakan Kurum, bununla alakalı 13 Eylül’de Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklayacak. Projeden anladığımız kadarıyla dar gelirlinin ev sahibi olabilmesi için bir çalışma başlatıldı. İstanbul’da 16 bin diğer yerlerde 14 bin liranın altında hane geliri olanlar ev sahibi olabilecek. Aynı adrese kayıtlı kişilerin toplam geliri baz alınacak. Yani anne baba ve evlat çalışıyorsa bunların tamamı dikkate alınacak.

Bu da 240 ay vadelendirme dikkate alınırsa 390 bin ile 400 bin TL tutarında bir eve sahip olacaklar. Projenin detayları gelmemekle birlikte muhtemeldir ki 1+1 ve 2+1 şeklinde olacaktır.

AYLIK TAKSİT TUTARI NE OLACAK?

İstanbul’da geliri 16 bin lirayı aşmayan bir ailenin bu projeye katılması söz konusu olursa aylık 4 bin 800 TL ile ev sahibi olabilecekler. Yine 240 ay vadelendirme yapılırsa eğer 1 milyon 150 bin lira ile 1 milyon 200 bin TL arasında bir daire sahibi olacaklar. Her ne kadar vadeler uzun tutulsa ve ödeme tutarları düşük olsa da bu evleri alamayacakları için de devlet ev sahibi olmaları adına Hazine arazisi tahsis edecek.

Yani ev yerine vatandaşlarımız Hazine arazisi almak yoluyla arsa satın alabilecek ancak burada ev yapma şartı var.”

KİRA ÖDER GİBİ EV SAHİBİ OLACAKLAR

Gayrimenkul Uzmanı Ufuk Tetik ise konuşmasında şu ifadeleri kullandı: "Açıklama şudur: İstanbul dışı bölgede hane gelirinin 14 bin lira ve altı olduğu kişiler bundan faydalanabiliyor. İstanbul’da hane geliri 16 bin liraya tekabül eden ve altın olan kişiler faydalanıyor. 14 bin lirayı referans aldığımızda kiraya çarptığımızda 4 bin 200 lira gibi bir kiraya tekabül ediyor.

İstanbul’da 16 bin lira baz alındığında 4 bin 800 liraya tekabül ediyor. Bu kampanyanın kira öder gibi dair sahibi olunduğunu gösteriyor.

PERİYODİK OLARAK TAKSİTLER YÜKSELECEK Mİ?

Ben Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan yetkililerle görüştüm. Kampanya o kadar büyük ki adım adım bazı şeyleri netleştiriyorlar. Netleşince dönem dönem açıklamalar yaparak kamuoyuna duyuruyorlar. Son detaylı açıklamayı sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yapacağı açıklamaya kadar detaylandırılamayan konular var.

Bu kampanya 240 ay vadeye kadar uzayacağı söylendi. Bunu TOKİ mi yapacak yoksa banka mı? Faiz oranı net değil. Ama geçmişte TOKİ ve Emlak Konut’un kendi bünyesindeki vadelendirmeye baktığımda burada bir referans alınabilir. Örneğin Emlak Konut, 0.78-0.70 oranlarla vadelendirme yoluyla konut kampanyaları yaptı. O zamanlar konut kredisi faiz oranları yüzde 1-1.50 civarındaydı.

Kredi çıkmama durumu söz konusu olabiliyor. Muhtemelen benim öngörüm kurum bunu kendisi yapacak. Piyasa vade farkı oranlarının 3’te 1’ini aşmayacağına yönelik öngörüm var.

KONUT FİYATLARINDA BİR DÜŞÜŞ GERÇEKLEŞİR Mİ?

KİRALARDA AŞAĞI ÇEKİLME SÖZ KONUSU OLUR MU?

Gayrimenkul sektörü ağırlığı özel sektörden ibaret olan bir faaliyet alanıdır. Serbest piyasanın getirdiği bazı şartlar kötü niyetli kullanımlara yol açabiliyor. Devlet burada sosyal devlet gereği yerinde bazı müdahaleler yaptı. Öncelikle kiralarla ilgili Temmuz 2022 ve 2023 yılları arasındaki kira artış oranlarını TÜFE’den çıkartarak yüzde 25 ile sabitledi. Art niyetli insanların da önü kesilmiş oldu.

Cumhuriyet tarihinin en büyük gayrimenkul kampanyasına start verdi. 81 il Valiliği’ne yazı göndererek bölgelerindeki gayrimenkul ihtiyaçlarını belirlemeleri istendi. Çok böyle şehir dışına taşınmaktansa şehir içinde başka şeyler için planlanmış alanları konuta çevirme yoluna gidiyorlar.

Burada yüz binlerce konuttan bahsediyoruz. Arz eksikliği ve maliyetlerdeki artış fiyatları yükseltiyordu. Arz eksikliğinin önüne geçmek için devlet TOKİ ve Emlak Konut gibi kurumları devreye alarak arz eksikliğinden kaynaklı fiyat artışının önüne geçecek.

Sayın Bakanın bir açıklaması vardı. Orta ve üst gelirliler için de bir proje yapacağız demişti. Ofis olarak imal edilmiş binalara izin verdi. Bu hamleler yerinde hamlelerdi."

Bakan Kurum'un açıkladığı o detaylar:

- Kampanya, “konut”, “konut arsası” ve “sanayi siteleri”ni kapsayacak.

- Gençler, emekliler, engelliler, şehit yakınları ve gaziler için kampanya kapsamında özel kontenjan ayrılacak.

- Sosyal konutlar, 81 ilin tamamını kapsayacak. Konutlar yatay mimari, sıfır atık uyumlu, iklim dostu malzemeler, yenilenebilir enerji sistemi gibi özelliklere sahip olacak.

- Kampanyaya başvurmak için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak gerekecek. Ayrıca başvurucuların, projenin bulunduğu il sınırları içerisinde 1 yıldan uzun süredir ikâmet ediyor olması ve TOKİ’den daha önce konut satın almamış olması şartı getirilecek.

- Kampanyaya başvurabilmek için hanehalkı gelir sınırı İstanbul’da 16 bin TL, diğer illerde 14 bin TL olacak. Hanehalkı adı altında yalnızca bir adet başvuru yapılabilecek.

- Konut sahibi olmak isteyen gençler için bir yaş sınırı olacak. Bu sınırın 30 olarak belirlenmesi planlanıyor. Gençlere yüzde 20’ye yakın kontenjan ayrılacak.

- Ankara’da ve İstanbul’da yapılacak konut sayısı yüksek olacak.

- Konutlar için belirlenecek aylık taksit, asgari ücretlinin ödeyebileceği bir miktar olacak.

- 240 aya varan vade seçeneği getirilecek.

- Kampanya, dar gelirliler, orta ve orta sınıf üstüne hitap edecek.

- Bankalar da faiz anlamında vatandaşa destek sunacak.