KKTC'de Kapalı Maraş bölgesinin bir kısmı halkın kullanımına açıldı. Bölge halkı, haberin ardından kontrollü bir şekilde Maraş'a girmeye başladı.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) sınırları içerisinde yer alan ve 46 yıldır kapalı olan Maraş bölgesinin bir bölümü saat 12 sularında halkın kullanımına açıldı.

Kapalı Maraş'ın, kamuya ait olan Demokrasi Caddesi ile sahil kısmının bir bölümünü halk dolaşmaya başladı.

Bu tarihi ana tanıklık etmek isteyen vatandaşlardan ilk etapta 200'e aşkını Maraş'a giriş yaptı.

Girişte, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle sosyal mesafeye ve maske kullanımına dikkat edilmesi uyarısı yapıldı. 

Çok sayıda gazeteci de Kapalı

Maraş'taki gelişmeleri takip ediyor.

KKTC hükümeti, geçen yıl alınan kararla 1974'ten bu yana kapalı olan Maraş'ın açılması konusunda adım atarak uzman ekiple bilimsel envanter çalışmasını başlattı. Türkiye'den üst düzey yetkililerin katılımıyla Maraş'ta 15 Şubat'ta Türkiye Barolar Birliğince "Hukuki, Siyasi ve Ekonomik Yönleri ile Kapalı Maraş Açılımı Toplantısı" düzenlendi.

1974'teki Kıbrıs Barış Harekatı sırasında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirilen ve yerleşime kapatılan Maraş'ın kademeli olarak açılım süreci başlıyor.

KKTC Başbakanı Ersin Tatar, dün Ankara ziyareti sırasında Maraş'ın açılmasıyla ilgili kararı duyururken Maraş'ın açılmasına dair hazırladıkları yol haritası doğrultusunda çalışmaları bir aşamaya getirdiklerini ve ilk somut adımı attıklarını kaydetmişti.

TÜRKİYE'DEN "ÜST DÜZEY" DESTEK

KKTC'de Maraş'ın yeniden yerleşime açılmasıyla ilgili çalışmalar Türkiye tarafından da büyük destek gördü.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Tatar'ın Ankara ziyareti sırasında yaptığı konuşmada, Maraş'ın yeniden kullanıma açılmasının KKTC vatandaşları açısından önemini çok iyi bildiğini vurgulamıştı.

Erdoğan, ilk adım olarak Kıbrıs Türk halkının perşembe sabahından itibaren Maraş'ın sahil şeridinden faydalanmak üzere kapalı bölgeye girebilecek olmasından memnuniyet duyduklarını belirterek, "Kullanıma açılan bölgede hiçbir özel mülk bulunmaması sebebiyle herhangi bir mağduriyete yol açılmayacağı için karşı tarafın itirazları şimdiden boşa çıkmıştır. Mülkiyet haklarına saygı gösterilerek yürütülen çalışmaların bir an önce sonuçlandırılarak Maraş'ın bütünüyle kullanıma açılmasını temenni ediyoruz. Bu konuda KKTC makamlarına her türlü desteği vermeye hazırız" demişti.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ise dün Maraş ile ilgili alınan kararın arından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Uzun zamandır atıl kalarak içimizi sızlatan güzel Maraş'ı, hakkaniyete ve hukuka uygun bir şekilde açıyoruz" ifadesini kullanmıştı.

BM GÜVENLİK KONSEYİ KARARI GÖRÜŞECEK

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK),cuma günü KKTC'nin kapalı Maraş'ın sahil şeridini halka açma kararını görüşecek.

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, BMGK, cuma günü KKTC'nin kapalı Maraş kararını kapalı oturumda ele alacak.

Toplantının yerel saat ile 15.00'da yapılması bekleniyor.

Öte yandan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, söz konusu karardan endişe duyulduğunu belirterek, "Ada'da gerginliği artıracak, diyalog ve müzakerelerin başarılı olmasına gölge düşürecek tek taraflı eylemlerden kaçınılması" çağrısı yapmıştı.

BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric ise BM'nin ilgili Güvenlik Konseyi kararları doğrultusunda kapalı Maraş konusundaki pozisyonunun değişmediğini söylemişti.

'Yunanistan ve Rum kesiminde

siyasi depreme neden olacak'

KKTC'nin toprağı olmasına rağmen 46 yıldır hayalet kent olarak akıbetini bekleyen Kapalı Maraş, nihayet bugün açılıyor. Uzmanlar, Maraş'ın açılmasına ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu; kararın Yunanistan ve Rum kesiminde siyasi depreme neden olacağını vurguladı.

Geçtiğimiz gün Ankara'da bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile KKTC Başbakanı Ersin Tatar, Kıbrıs Barış Harekatı'ndan beri kapalı olan Kapalı Maraş'ın sahil kesiminin bugün halka açılacağını duyurmuştu. Uzmanlar, artık saatler kalan açılışın önemini ve Kapalı Maraş'ın stratejik değerini değerlendirdi.

Kıbrıs İlim Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Uluslararası Politika Uzmanı Prof. Dr. Ata Atun, Rum kesiminin Kıbrıs Barış Harekatı'ndan bu yana tüm çözüm önerilerini reddettiğini hatırlattı. Atun, "Bugüne değin GKRY’nin elindeki en büyük koz, Maraş’ın iskana açılmasını 46 yıldır önlemiş olmaları ve müzakerelerde Maraş’ı kazanılmış hak olarak ceplerinde olduğuna inanmalarıdır" ifadelerini kullandı. 

"SİYASİ DEPREME NEDEN OLACAK"

Atun ayrıca, Maraş'ın açılmasının Kıbrıs Rum Kesimi ve Yunanistan'da siyasi depreme neden olacağını da kaydetti. 

Atun, Yunan lobilerinin Maraş'ın açılması konusunda Türkiye'ye baskı yapılması için girişimlerde bulunacaklarına işaret ederek şunları söyledi: 

"Kapalı Maraş'ın açılmasının yarattığı depremin artçı dalgaları da AB, ABD ve BM’ye kadar uzanacaktır. Dünyada varlığını sürdüren Yunan lobileri, Maraş’ın açılımı konusunda bize baskı yapacaklardır. Şunu vurgulamak gerekir ki Maraş Rum toprağı değildir. Maraş Bölgesi Abdullah Paşa, Lala Mustafa Paşa ile Bilal Ağa’nın olmak üzere üç vakfa ait arazilerden oluşmaktadır ve bunların orijinal Osmanlı, İngiliz tapuları mevcuttur. Bu arazilerin 1900'lü yıllarda İngiliz sömürge yönetimince yasadışı olarak şahıslara devredildiği bilinmektedir. Maraş mülhak vakıf statüsünde olduğu için satılamaz, devredilemez, hibe edilemez."

"NEDEN TÜRK MALLARINDA ZAMAN AŞIMI OLUYOR?"

Bilindiği gibi, Kapalı Maraş bölgesini Osmanlı Paşaları vakfetti. Atun, bu konuda da şunları söyledi: 

"Bugün çıkıp da '1974 kütükleri geçerlidir, aksi uluslararası hukuka aykırıdır' diyenlere şunu sormak gerekir: 1974 sonrasında Rum tapulu yerlerin iadesini istiyor ve 46 yıl öncesini baz alıyorken, neden 1974’den 46 yıl öncesini baz alamıyoruz? Tarih Rumların istediği, çıkarlarına uyan noktadan mı başlayıp bitmeli? Veya şunu sorabiliriz, uluslararası hukukun miadı mı var? Rum mallarında zaman aşımı olmuyor da neden Türk mallarında oluyor?"

"DENİZ YETKİ ALANLARINA ÇOK BÜYÜK GETİRİSİ OLACAK"

Kapalı Maraş'ın açılmasının gecikmiş ancak haklı, yerinde ve zaruri bir karar olduğunu vurgulayan Atun, "Türkiye’nin güçlü duruşu bu kararda son derece etkili oldu. 1968 yılından beri sürdürülmekte olan müzakerelerin bir sonuç vermedi. Bölgeye barışın ancak Türkiye’nin gücüyle geleceğine artık tüm taraflar görmeye başladı. Bu değişim daha başlangıç. Maraş'ın tamamen açılması Ada'nın ekonomik, siyasi ve deniz yetki alanlarına çok büyük getirileri olacaktır" diye konuştu. 

"ARTIK HALK EVİNİ TERK ETMEYECEK"

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Kıbrıs Akademik Birimi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Emete Gözügüzelli ise, Kapalı Maraş'ın açılmasının deniz yetki alanlarına iyi yönde etkisine dikkat çekti. 

Maraş'ın açılmasının KKTC'nin ekonomik kalkınmasının başlangıcı olacağına vurgu yapan Dr. Gözügüzelli, "Turizm, güvenlik ve ekonomik alanlara ciddi kazanımlar getirecektir. Maraş'ta yerleşik halkın evini ve toprağını artık terk etmemesi anlamına da gelecektir. Atılan bu adım, Kıbrıs Türk otoritesi altında Maraş halkının evinin, toprağının bir daha pazarlık konusu olmayacağının da bir ifadesidir. Çünkü Başbakan Tatar liderliğinde federasyon şeklinde bir çözüm anlayışı son bulmuştur. Cumhurbaşkanı Erdoğan da açıklamalarıyla buna destek olmuştur." şeklinde konuştu.

"DEĞİŞİMİN ÖN HAMLESİ"

Başbakan Tatar ile beraber bir değişimin başlayacağını ifade eden Doç. Dr. Gözügüzelli, "Maraş sahil şeridinin açılması Tatar'ın başlattığı değişim sürecinin bir ön hamlesidir. Tatar liderliğinde bu süreç çok daha iyi çok daha görünür noktalara mutlaka ulaşacaktır. Dolayısıyla bu topraklarımız, deniz yetki alanlarımız konusunda uluslararası alanda olumlu ivme kazandıracaktır." dedi.

Maraş'ın açılmasının Rum kamuoyunda rahatsızlıkla karşılanabileceğine de değinene Dr. Gözügüzelli, şöyle devam etti:

"Rumlar bunu engellemeye, uluslararası alanda kara propaganda temelinde kampanyalar yapmaya çalışacaklar fakat bu beyhude arayıştır. Türkiye Erdoğan liderliğinde kararlı bir duruş sergiliyor ve bu kararlı duruşu Sayın Tatar'a da güç veriyor. Türkiye ve KKTC yek vücut olmuş halde uluslararası alanda gelecek tepkilerle mücadele hazır bir şekilde birlik ve beraberlik mesajı veriyor. Dolayısıyla Rumlar bu konuda hiç bir şey yapamaz."

Dr. Gözügüzelli, Kapalı Maraş'ın sahil şeridinin açılmasının küçük bir muhalif kesim dışında Kıbrıs Türk halkı tarafından büyük bir heyecanla karşılandığını da sözlerine ekledi.

"HUKUKİ ENGEL YOK"

KKTC Vakıflar İdaresi Eski Genel Müdürü Taner Derviş, Kapalı Maraş kıyı şeridi ile sahilinin halkın kullanımına açılması mülkiyet açısından önem arz ettiğini belirterek kıyı şeridi ve sahillerin özel mülkiyet kapsamına girmediğini kaydetti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “Kullanıma açılan bölgelerde hiçbir özel mülk yok. Kesinlikle mağduriyete yol açılmayacak" ifadelerini anımsatan Derviş, bunun karşı tarafın itirazlarını boşa çıkaracağını aktardı.

Kapalı Maraş'ın tamamen açılmasının önünde herhangi hukuki bir engel bulunmadığını dile getiren Derviş, şunları kaydetti:

"Ada genelinde geçerli yasal ve anayasal düzenlemeler ile uluslararası antlaşmalar temelinde, Kapalı Maraş tümüyle Kıbrıs Vakıflar İdaresine aittir. Başka bir deyişle hukuk zemininde konu ile ilgili yetkili makam Kıbrıs Vakıflar İdaresidir. Bu bağlamda, Maraş'ın Vakıflar İdaresi tarafından açılmasının önünde hukuki bir engel yoktur."

KAPALI MARAŞ'IN TAPUSU BİZDE

Tarihi belgeler, Kapalı Maraş'ın vakıf malı olduğunu ortaya koyuyor. Kıbrıs'ı fetheden Lala Mustafa Paşa, parasını vererek Kapalı Maraş'ın bulunduğu bölgeyi satın aldı ve kendi adına kurulan vakfa devretti. Bölgenin 300 yıl boyunca vakıflara ait olduğu konusunda pek çok bilgi ve belge bulunuyor.