RCEP’e imza atan Vietnam ile yeni işbirlikleri yolda
Doğal taş sektörü Uzak Doğu pazarında büyüyor
Türk doğal taş ihracatçıları Vietnam ile el sıkışmaya hazırlanıyor

Pandemiye rağmen Uzak Doğu pazarlarında ticarette yeni kapılar açılıyor. Ege Maden İhracatçıları Birliği, Ticaret Bakanlığı desteğiyle tarihin en büyük serbest ticaret anlaşması RCEP’e (Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık) dahil olan ASEAN ülkesi Vietnam’a üç gün sürecek sanal doğal taş ticaret heyetini bugün başlattı.

Vietnam Sanal Doğal Taş Sektörel Ticaret Heyeti’nin açılış töreni Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Türkiye’nin Hanoi Ticaret Müşaviri Burak Cihan Ürkmez ve Ege Maden İhracatçıları Birliği (EMİB) Başkanı Mevlüt Kaya’nın katılımıyla gerçekleşti.

Vietnam pazarıyla ilgili öne çıkan başlıklar:

-Türkiye ve Vietnam’ın diplomatik ilişkisi 50 yıldır devam ediyor. Son yıllarda ticaret hacmi 3 milyar dolar seviyesine yükselirken, geçtiğimiz sene 1,8 milyar dolar seviyesine geriledi.

-100 milyona yakın nüfusu ile Türkiye’nin yarısına yakın coğrafi alanda yüzde 7’nin üzerinde yıllık büyüme ortalamasıyla 340 milyar dolarlık gayri safi yurtiçi hasılaya sahip bir ülke.

-Korumacılık, ticaret savaşları süreciyle Çin’den kaçan yatırımcıların buraya gelmesi, bölge ülkeleri ve Avrupa Birliği (AB) ile yaptığı serbest ticaret anlaşmaları (STA) ile ticaret ağını genişletti. RCEP ile dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşmasına imza atıldı.

Türkiye doğal taş ihracatında dünya sıralamasında

Dünyadaki mermer rezervlerinin yüzde 30’unun Türkiye’de bulunduğunu söyleyen Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay, “İhracatımız 1,9 milyar dolar. Geçen seneye nazaran bu sene yüzde 9 azalmış durumda. Doğal taşta 1,4 milyar dolarlık ihracata erişmiş durumdayız. Mart-Mayıs dönemiyle karşılaştırdığımızda Haziran-Ağustos döneminde doğal taş ihracatımız yüzde 33 arttı. Dünyadaki toplam doğal taş ihracatı 17 milyar dolar. Biz 1,9 milyar dolarla yüzde 10.94 pay alıyoruz. Bizden daha fazla ihracat yapan iki ülke var. Biri 5,5 milyar dolarla Çin diğeri de 2,2 milyar dolar ile İtalya. Ticaret fazlası ise Türkiye’nin 1,9 milyar dolarlık ihracatı, 80 milyon dolarlık da ithalatı var. Türk ekonomisine büyük katkıda bulunan bir sektör. Vietnam dünyada parlayan bir yıldız. RCEP, dünyada da tedarik zincirinde değişime karşı alınmış bir önlem. Vietnam’ın 271 milyar dolarlık ithalatı var. Onların ithalatında 31. sıradayız. Bizim Vietnam’dan yaptığımız ithalat ise 1,5 milyar dolar civarında. Bu pazara daha fazla çalışmalıyız. ABD’ye ihracatımız yüzde 10,4 artmış. Suudi Arabistan’a ihracatımız yüzde 33,1 artmış. Türk mermerinde işleme kapasitemizi artırmamız lazım. Eğitim programları, gerekli mühendislerin eğitimi için destekler çok önemli. İşlenmiş mermer ihracatımızı artırmamız lazım.” diye konuştu.

Asya bölgesi, sadece bir üretici değil aynı zamanda ciddi bir tüketici

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle ise Vietnam’ın 100 milyona yaklaşan nüfusu, 253,5 milyar dolarlık ithalatıyla üretici kimliğinin yanı sıra ciddi bir ithalatçı olmasıyla da öne çıkan bir pazar olduğundan bahsetti.

“2015’de 165 milyar dolar olan ithalatın, sadece 4 yıl gibi kısa bir zaman dilimi içerisinde yüzde 53’lük bir artışla 253,5 milyar seviyesine gelmesi, Vietnam pazarının potansiyelini oldukça net bir şekilde gösteriyor. Son yıllarda ekonomisi hızla gelişen Vietnam’da, yükselen orta sınıf, ciddi bir iç talebi oluşturuyor. 222 ithalatçı ülke arasında 20. sırada bulunan Vietnam ile ikili ticaretimizi incelediğimizdeyse, ülkemizin 2019 yılında Vietnam’dan 1,5 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirirken, ihracatımızın 339 milyon dolarla sınırlı kaldığını görüyoruz. Mevcut ihracat rakamımızın en kısa sürede 1 milyar doların üzerine çıkarmalıyız. Bugün gerçekleşen Vietnam sanal ticaret heyetimiz, inanıyorum ki hedeflerimizi gerçekleştirme yolunda önemli bir adım olacaktır. Vietnam’a olan ihracatımızda; makine ve cihazlar, pamuk ve pamuklu mensucat, sentetik liflerden dokunmuş mensucat, inorganik kimyasallar, ilaçlar, motorlu taşıtların aksam ve parçaları ile doğal taş ürün grupları öne çıkıyor. Her platformda tüm sektörlerimize dile getirdiğimiz üzere; Asya bölgesi, sadece bir üretici değil, aynı zamanda ciddi bir tüketici. Hızla büyüyen ve tüketim alışkanlıkları değişen bu pazarı kesinlikle değerlendirmemiz gerekiyor.”

RCEP ileriye dönük büyük bir adım

Pandeminin küresel ekonomiyi etkilemeye devam ettiğini söyleyen Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Biz farklı pazarlara açılma ve mevcut pazarlardaki potansiyelimizi artırma mücadelemize devam ediyoruz. Küresel büyümenin yavaşladığı, tedarik zincirlerinin salgından ve ticaret savaşlarından etkilendiği bu zamanlarda imzalanan RCEP (Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık) anlaşması, ileriye dönük büyük bir adım oldu. 10 ASEAN ülkesinin yanı sıra Çin, Japonya, Avustralya, Güney Kore ve Yeni Zelanda'nın da dahil olduğu RCEP, 2,1 milyarlık nüfusu kapsıyor. Küresel gayri safi yurt içi hasılanın da yüzde 30'una tekabül ediyor. “ dedi.

Vietnam doğal taş pazarının yüzde 10’a yakın büyümesi öngörülüyor

Eskinazi, anlaşmaya dahil olan ASEAN ülkesi Vietnam’ın doğal taş pazarının 2018-2021 yılları arasında yüzde 10’a yakın büyümesinin beklendiğini de sözlerine ekledi:

“Ocak-Ekim döneminde 185 ülkeye 1 milyar 394 milyon dolarlık doğal taş ihracatı gerçekleştirdik. Vietnam’a ise doğal taş ihracatımız 2 milyon 447 bin dolara ulaştı. Haziran ayından bu yana birçok sektörümüzle Türkiye’de ve dünyada dijital fuarcılıkta ilklere imza attık, dünyanın birçok ülkesine sanal ticaret heyetleri düzenleyerek yeni bir ticaret ekseni yarattık. Büyük bir çabayla ihracat menzilimizi genişletmeye ve dünyanın her pazarında güçlü pozisyon almaya odaklandık. Vietnam’a üç gün sürecek sanal doğal taş ticaret heyetimiz, firmalarımıza yeni iş birlikleri ve ortaklıklar için önemli bir ayrıcalık ve avantaj sağlayacaktır.”

Vietnam salgın sürecinde önemli miktarda yabancı yatırım aldı

Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Mevlüt Kaya ise Vietnam’ın Covid-19 salgını ile mücadelede başarılı olan ve vaka sayısını ciddi anlamda düşüren ülkelerden olduğunu anlattı.

“100 milyon nüfusu olan ülkede yılbaşından bu yana toplam vaka sayısının bin 300. Salgın sürecinde özellikle Avrupa Birliği üyesi ülkelerin Çin’e alternatif üreticilere yönelmesi ile ülke önemli miktar yabancı sermaye yatırım aldı. Dolayısıyla kişi başı gelir seviyesi artıyor. 2020 için beklenen büyüme oranı yüzde 2,2 2021 için ise yüzde 6,8. Geçtiğimiz günlerde imzalanan dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşması olan RCEP ülkeleri içerisinde yer alıyor. 2017 yılında 128 milyon dolar olan doğaltaş ithalatları 2019 yılında 175 milyon dolara çıktı. Bu yüzden Vietnam pazarına yönelik olarak yapacağımız sanal ticaret heyetinin verimliği olacağına karar verdik. Ege Maden İhracatçıları Birliği, 2019’da yüzde 3’lük ihracat artış hızıyla 946 milyon dolar döviz geliri elde etti. 2020’ye de büyük umutlarla girmiş ve ihracatta 1 milyar doları aşma hedefi koymuştuk. Nitekim ocak ayında yüzde 22’lik artış ve 76,5 milyon dolar gelirle iyi bir başlangıç yaptık.”

Ocak-Ekim döneminde maden ihracatı 3,3 milyar dolara ulaştı

Covid-19’un tüm sektörler gibi madencilik sektörünü de etkilediğinden bahseden Kaya, 2020 yılı Şubat ve Mart aylarında yüzde 50’ye varan oranlarda düşen ihracatın Nisan ayından itibaren normalleşmeye başladığını açıkladı.

“Ocak-Ekim 2020 döneminde ise Türkiye geneli maden ihracatımız 3,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Doğal taş özelinde ihracatımız ise Ocak-Ekim 2020 döneminde yüzde 9’luk kayıpla 1 milyar 395 milyon dolar olarak gerçekleşti. Blok doğal taş ihracatımız da bu dönemde Çin pazarındaki talep düşüklüğü nedeniyle yüzde 28 kayıpla 526 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2020 yılının Ocak-Ekim aralığında, Ege Maden İhracatçıları Birliği’nin kayda aldığı maden ihracatının 2019 yılının Ocak-Ekim dönemine göre yüzde 1,5 azalışla 768 milyon, doğal taş ihracatı ise yüzde 4 azalışla 472 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ülkemiz madencilik sektörünün en önemli pazarları başta ihracatımızın yüzde 40’ını yaptığımız Çin olmak üzere AB, ABD ve Ortadoğu ülkeleri. Çin’e ihracatımızın tamamen durması, diğer ülkelerde (özellikle Ortadoğu ülkelerinde) siparişlerin bekletilmesi dolayısıyla madencilik sektörü büyük sıkıntı yaşadı.”

Maden sektörünün çalışmaları hız kazandı

Kaya, pandemi döneminde yapılan etkinleri de şöyle sıraladı: “İşlenmiş ürün üretimini teşvik etmek amacıyla da bu yıl ilk kez gerçekleştirdiğimiz ve 400’e yakın başvuru aldığımız Amorf Doğal Taş Proje Tasarım Yarışmasının finalini 5 Ekim dünya mimarlık gününde yine TİM başkanımızın da katılımıyla gerçekleştirdik. İhracatçının en büyük destekçileri arasında yer alan Eximbank ile üyelerimize yönelik bilgilendirme seminerleri organize ettik. Türkiye’nin maden sektöründeki rekabet gücünü artırıp, madenlerden aldığı verimi yükseltebilmesi için iyi yetişmiş nitelikli mühendislere ihtiyacımız var. Bu amaçla da Maden Sektör Kurulu (EMİB, İMİB ve BAİB) olarak YÖK ile imzaladığımız protokol çerçevesinde 2020-2021 yılında maden mühendisliği, jeoloji mühendisliği ve cevher hazırlama mühendisliği seçen ve belirli bir sıralamada olan öğrencilere burs vermeye başladık. Son olarak geçen hafta aldığımız bir haberi sizlerle paylaşmak istiyorum. Avrupa Birliği’nin Türkiye Cumhuriyeti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile birlikte yürüttüğü projeler kapsamında Birliğimizce başvurusu yapılan “Madenlerde İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Projesi” başvurusu kabul edilerek resmi onay aldı. Aralık ayında sözleşmesini imzalayacağımız bu proje ile madenlerde gerçekleşen iş kazalarını önemli ölçüde engelleyebileceğini düşünüyoruz.”