Türkiye, Doğu Akdeniz’de egemenlik alanını genişletip denklemi değiştiren Libya mutabakatının ardından sondaj çalışmalarını yoğunlaştırıyor. Fatih ve Yavuz’un ardından 3. sondaj gemisi arayışı hız kazandı. Temas kurulan ülkeler arasında ilk 2 geminin alındığı Norveç de var. Sondaj için yerli çalışmalar da başladı.

Libya ile Doğu Akdeniz’e ilişkin imzalanan tarihi mutabakatın ardından Türkiye, Mavi Vatan’da derin sondajlar için üçüncü gemiyi almaya hazırlanıyor. Edinilen bilgiye göre bu doğrultuda Fatih ve Yavuz’un ardından üçüncü bir platform daha satın almak için çalışmalara hız verildi. Geminin teminine ilişkin değerlendirmelerin devam ettiği öğrenilirken, alternatifler arasında Fatih ve Yavuz platformlarının satın alındığı Norveçli firmalar başı çekiyor. Üçüncü sondaj platformunun da faaliyete geçirilmesiyle birlikte Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın Doğu Akdeniz’de KKTC’den yetki aldığı ruhsat sahaları ve Türk deniz yetki alanlarında faaliyet yürüten sondaj gemisi mevcudu 3’e, Barbaros ve Oruç Reis araştırma gemileriyle birlikte sayı 5’e ulaşacak.

İKİNCİ MİLLİLEŞME HAMLESİ

Doğu Akdeniz’de proaktif adımlarını artıran Türkiye, savunma sanayinde olduğu gibi derin deniz sondaj teknolojisi ve yetişmiş eleman ihtiyacının karşılanmasında da millileşme hamlesi başlattı. Enerji sektöründe derin deniz petrol ve doğalgaz araştırma ve sondaj teknolojilerinin milli imkanlarla üretimi ve tedarikine ilişkin sistem kuruldu. Araştırma ve sondaj platform malzemelerinin milli imkanlarla üretilmesi planlanıyor. Yine bu gemilerde görev alacak personelin eğitimine de yoğunlaşıldı. Bu hummalı faaliyetler halen Türkiye Petrolleri iştiraki olarak kurulan Offshore Technology Center (OTC) nezdinde yürütülüyor. Sözkonusu tedbirler, Batılı ülkelerin ambargo ve yaptırımlarından Mavi Vatan’daki projelerin etkilenmemesi için alınıyor. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de ilk sondaj platformunu görevlendirmesi ardından Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nden geminin yabancı personeline yönelik ‘yargılanırsınız’ tehdidi gelmişti.

SİNYALİ ERDOĞAN VERMİŞTİ

Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sinyalini verdiği tedarik gerçekleşirse Fatih ve Yavuz gemilerine yenisi eklenecek. Erdoğan, “Doğu Akdeniz’de şu, bu ne diyor değil, biz ne diyoruz, biz buna bakıyoruz. Şu anda gemilerimiz bölgede. Doğu Akdeniz’de üçüncü sondaj gemimizin de gelme durumu sözkonusu olabilir. Kimse burada bizim hakkımız olan konulardan bizi mahrum etmeye kalkamaz. Burada KKTC’deki soydaşlarımızın hakları var, bizim garantör ülke olarak söz söyleme hakkımız var” demişti.

Şu an neredeler
Türkiye Petrolleri, denizin derinliklerinde hidrokarbon kaynaklarını aramayı sürdürüyor. Halen Fatih sondaj platformu Kıbrıs doğusundaki Dipkarpaz açıklarındaki KKTC ruhsat sahalarında çalışmalarını sürdürürken, Yavuz ise Kıbrıs’ın güneybatısında 7 numaralı parselde sondaja devam ediyor. 7 numaralı parsel, İtalyan ENI şirketine ait sondaj platformunun Türk donanması tarafından engellendiği bölge. Yavuz bir süre daha bu bölgede faaliyetlerine devam edecek. Barbaros sismik araştırma gemisi ise Limasol güneyinde KKTC ruhsat sahalarındaki araştırma faaliyetlerini sürdürüyor. Türkiye’nin yerlilik oranı yüzde 90’ı aşan sismik araştırma gemisi Oruç Reis ise petrol ve doğalgaz için Karadeniz’in tabanını tarıyor.

Derin deniz ailesine yeni üye
Türkiye’nin ilk derin deniz sondaj gemisi Fatih, Türkiye Petrolleri tarafından Norveç’ten 154 milyon dolara satın alındı. Uluslararası platformda ‘Deepsea Metro II’ gemisi olarak bilinen Fatih’in ardından, bu geminin kardeşi ‘Deepsea Metro I’ de geçtiğimiz yıl Ekim ayında 262.5 milyon dolara satın alındı ve adı Yavuz olarak değiştirilerek Türk sondaj platformu ailesine dahil edildi. Her iki platform da açık deniz sondaj teknolojisinde 12 bin feet’e ulaşan derinlikte (yaklaşık 3 bin 700 metre) faaliyet yürütme kabiliyetiyle öne çıkıyor.