2021 yılının son çeyreğinde yaşamış olduğumuz kur atağı ve akabinde oluşan yüksek enflasyonun hayatımıza yeniden girdiği günleri yaşıyoruz. 2022 yılında gayrimenkul fiyatlarında enflasyon üzerinde artışlar gördük. TCMB tarafından açıklanan Türkiye Konut Fiyat Endeksi Eylül sonuçlarına bakıldığında ortalama fiyatların bir önceki yılın aynı ayına göre %189.2 artış ile rekorunu yenilediği, tüketici enflasyonundan arındırılmış reel yıllık artışın da %58 seviyesine yükseldiği görülüyor. Konut satışları son dört aydır üst üste yıllık bazda gerileme içinde.Türkiye genelinde konut satışları ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %25.3 oranında azalarak 102 bin 660 adet olurken, aynı zamanda son sekiz yılın en düşük ekim ayı satışına işaret etmişti. İpotekli konut satışlarının bir önceki yılın aynı ayına göre %52.7 ve diğer konut satışlarının %18.3 azalış kaydettiği görülmüştü.
Haziran ayında geçilen selektif kredi politikası ile konut kredisi kullandırımı sınırlandırıldı. BDDK 23 Haziran’da konut kredilerine yönelik aldığı kararla konut değeri 10 milyon TL üzerindeki konutlar için konut kredisi imkanının kaldırıldığını duyurmuştu. Ayrıca, değeri 2-5 milyon TL arası konutlarda yüzde 70,2 milyon TL’nin altındaki konutlarda ise yüzde 90 kredi kullanılabilecekti. Buna ek olarak, eylül ayında ülke genelinde sosyal konut projesi ile dar gelirli kesime dönük olarak konut ve arsa satışı süreci başlamıştı. Yaklaşık 8,5 milyon vatandaşımız bu proje için ön başvuruda bulundu.
Konut fiyatlarında sadece talep gelişmeleri değil arz ve talep gelişmeleri bir arada etkili olmaktadır. Arz tarafında, üretim maliyetlerinin yükselmesi yeni konut fiyatlarına baskı yapmaktadır. TÜİK’in malzeme ve işçilik ücretlerinden derlediği inşaat maliyet endeksi yıllık artış oranı ekim sonunda %117.7 ile 2015 yılından beri açıklanan endeksin zirvesine yükselmiş görünmektedir. Son dönemde, emtia fiyatlarının gerilemesi ve kurların yataya yakın seyretmesi inşaat maliyetlerindeki yıllık artış oranının zirvesini gördüğünü düşündürmektedir, ancak yılbaşında gerçekleşecek asgari ücret zammı işçilik maliyetlerini etkileyerek yıllık artış oranındaki düşüşü sınırlayabilecektir. Yaşanmakta olan Ukrayna-Rusya savaşı sonrası yabancıya konut satış konusunda Antalya ön plana çıktı. 2022 yılında yabancılara dönük konut satışında İstanbul ve Antalya başı çekiyor. Konut fiyatlarındaki artışın hem yeni konutlarda hem de ikinci el konutlarda maliyet artışının çok üzerinde olması ve konut satışlarının yabancılara yapılan satışların da desteği ile görece yüksek seviyelerde bulunması, talep etkisinin halen gücünü koruduğunu düşündürmektedir.
Haziran ayında Hükümetin uygulamaya aldığı konut kredilerinin sınırlandırılması sürecinde devlet bankaları kredi vermemek üzerine bir politika izlemeye başladı. Mevcut durumda özel bankaların uygulamış olduğu konut kredi faiz oranları devlet bankalarının neredeyse 2 katı. Kurun stabilize edilmesi ve kur korumalı mevduat ile kur kaynaklı oluşan maliyet enflasyonunu dizginlemiş durumdayız. Aylık enflasyon %5 ‘ler seviyesine geldi. Konut fiyatları nominal olarak artışına devam etmekte. Son iki aydır artış trendi enflasyonun gerisinde kalmaya devam ediyor. Piyasada inşaat yapanların %90’ı küçük müteahhit dediğimiz sermayeleri kısıtlı girişimciler. Konut kredi kullanımlarının maliyetli olması sebebiyle ürettikleri konutların satışı konusunda sıkıntı yaşamaktalar. İnşaat maliyetlerinde yaşanan yüksek artışlar sermayelerini tüketti. Yaşanan sıkıntılar sebebiyle yeni projeye başlama iştahları çok yüksek değil. Markalı konut üreten ve piyasada %10 kesimi temsil eden firmalar ise üreteceği konutların satışlarını lansman ve inşaat devam ederken sağlamakta. Bu nedenle sermaye ihtiyacı hususunda daha rahat etmekteler. Konut piyasası için uygun faizli kredi oluşturulursa satıcılar fiyatlarda artış yapacaklar. Mevcut durum devam ederse enflasyon konut fiyat artışının üstünde seyretmeye devam edecek. Seçim sonrası enflasyon üzerinde faiz artışı yaşanırsa usd bazlı olarak konut fiyat artışlarında gerileme bekliyorum. Ayrıca ülkemizde bulunan mültecilerin ülkelerine dönmeleri durumunda boşalan konutlarında yeni bir konut arzı olarak tanımlamamız gerekiyor. Demografik sebeplerle her yıl ülkemizde 700-800 bin konut üretimi yapılmalı. Konut üretiminde arz eksiğimiz devam ediyor.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 34 | 30 | 1 | 3 | 80 | 21 | 93 | +59 |
2 | Fenerbahçe | 33 | 27 | 1 | 5 | 87 | 30 | 86 | +57 |
3 | Trabzonspor | 33 | 17 | 12 | 4 | 56 | 43 | 55 | +13 |
4 | Beşiktaş | 33 | 15 | 12 | 6 | 44 | 38 | 51 | +6 |
5 | Başakşehir FK | 33 | 14 | 12 | 7 | 44 | 38 | 49 | +6 |
6 | Çaykur Rizespor | 33 | 14 | 13 | 6 | 43 | 49 | 48 | -6 |
7 | Kasımpaşa | 33 | 13 | 13 | 7 | 55 | 59 | 46 | -4 |
8 | Antalyaspor | 33 | 11 | 10 | 12 | 38 | 38 | 45 | 0 |
9 | Alanyaspor | 33 | 11 | 10 | 12 | 43 | 46 | 45 | -3 |
10 | Sivasspor | 33 | 11 | 10 | 12 | 40 | 45 | 45 | -5 |
11 | Adana Demirspor | 34 | 9 | 11 | 14 | 49 | 47 | 41 | +2 |
12 | Samsunspor | 33 | 10 | 14 | 9 | 37 | 43 | 39 | -6 |
13 | MKE Ankaragücü | 33 | 8 | 12 | 13 | 40 | 43 | 37 | -3 |
14 | Kayserispor | 33 | 10 | 13 | 10 | 37 | 47 | 37 | -10 |
15 | Konyaspor | 33 | 8 | 13 | 12 | 34 | 47 | 36 | -13 |
16 | Gaziantep FK | 33 | 9 | 17 | 7 | 37 | 50 | 34 | -13 |
17 | Fatih Karagümrük | 33 | 8 | 16 | 9 | 37 | 42 | 33 | -5 |
18 | Hatayspor | 33 | 7 | 14 | 12 | 37 | 46 | 33 | -9 |
19 | Pendikspor | 33 | 7 | 17 | 9 | 37 | 68 | 30 | -31 |
20 | İstanbulspor | 33 | 4 | 22 | 7 | 26 | 61 | 16 | -35 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 31 | 22 | 6 | 3 | 70 | 27 | 69 | +43 |
2 | Göztepe | 31 | 19 | 6 | 6 | 54 | 19 | 63 | +35 |
3 | Çorum FK | 31 | 16 | 8 | 7 | 52 | 31 | 55 | +21 |
4 | Sakaryaspor | 31 | 15 | 7 | 9 | 45 | 31 | 54 | +14 |
5 | Bodrumspor | 31 | 14 | 7 | 10 | 39 | 21 | 52 | +18 |
6 | Kocaelispor | 31 | 15 | 9 | 7 | 45 | 35 | 52 | +10 |
7 | Bandırmaspor | 31 | 12 | 8 | 11 | 46 | 27 | 47 | +19 |
8 | Gençlerbirliği | 31 | 12 | 8 | 11 | 37 | 30 | 47 | +7 |
9 | Boluspor | 31 | 13 | 10 | 8 | 28 | 32 | 47 | -4 |
10 | Erzurumspor FK | 31 | 11 | 9 | 11 | 28 | 27 | 41 | +1 |
11 | Ümraniyespor | 31 | 10 | 14 | 7 | 34 | 42 | 37 | -8 |
12 | Manisa FK | 31 | 8 | 11 | 12 | 38 | 37 | 36 | +1 |
13 | Keçiörengücü | 31 | 9 | 13 | 9 | 28 | 38 | 36 | -10 |
14 | Şanlıurfaspor | 31 | 8 | 13 | 10 | 28 | 33 | 34 | -5 |
15 | Tuzlaspor | 31 | 8 | 14 | 9 | 32 | 46 | 33 | -14 |
16 | Adanaspor | 31 | 9 | 17 | 5 | 24 | 44 | 32 | -20 |
17 | Altay | 31 | 5 | 23 | 3 | 14 | 70 | 15 | -56 |
18 | Giresunspor | 31 | 2 | 25 | 4 | 13 | 65 | 7 | -52 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 34 | 24 | 5 | 5 | 76 | 29 | 77 | +47 |
2 | Van Spor FK | 34 | 23 | 5 | 6 | 57 | 33 | 75 | +24 |
3 | Bucaspor 1928 | 34 | 20 | 5 | 9 | 51 | 24 | 69 | +27 |
4 | 1461 Trabzon FK | 34 | 19 | 6 | 9 | 64 | 35 | 66 | +29 |
5 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 34 | 16 | 8 | 10 | 47 | 29 | 58 | +18 |
6 | Ankaraspor | 34 | 15 | 8 | 11 | 42 | 32 | 56 | +10 |
7 | Karacabey Belediye Spor | 34 | 13 | 10 | 11 | 40 | 32 | 50 | +8 |
8 | Ankara Demirspor | 34 | 14 | 15 | 5 | 37 | 38 | 47 | -1 |
9 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 34 | 13 | 14 | 7 | 42 | 36 | 46 | +6 |
10 | Kırklarelispor | 35 | 11 | 13 | 11 | 32 | 38 | 44 | -6 |
11 | Diyarbekir Spor | 34 | 11 | 14 | 9 | 36 | 37 | 42 | -1 |
12 | Altınordu | 34 | 10 | 13 | 11 | 40 | 34 | 41 | +6 |
13 | Hes İlaç Afyonspor | 34 | 10 | 13 | 11 | 24 | 34 | 41 | -10 |
14 | Serik Belediyespor | 34 | 10 | 14 | 10 | 29 | 37 | 40 | -8 |
15 | Nazilli Belediyespor | 35 | 11 | 16 | 8 | 38 | 57 | 38 | -19 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 34 | 9 | 17 | 8 | 35 | 54 | 32 | -19 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 34 | 5 | 21 | 8 | 32 | 68 | 23 | -36 |
18 | Bursaspor | 34 | 5 | 21 | 8 | 24 | 62 | 20 | -38 |
19 | Adıyaman FK | 34 | 3 | 24 | 7 | 24 | 61 | 16 | -37 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 28 | 22 | 2 | 4 | 67 | 18 | 70 | +49 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 28 | 19 | 0 | 9 | 60 | 18 | 66 | +42 |
3 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 28 | 15 | 6 | 7 | 40 | 25 | 52 | +15 |
4 | 52 Orduspor FK | 28 | 14 | 7 | 7 | 40 | 28 | 49 | +12 |
5 | İnegöl Kafkas GK | 28 | 13 | 7 | 8 | 37 | 30 | 47 | +7 |
6 | Edirnespor | 28 | 13 | 10 | 5 | 45 | 28 | 44 | +17 |
7 | Mardin 1969 Spor | 28 | 12 | 11 | 5 | 40 | 34 | 41 | +6 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 28 | 10 | 10 | 8 | 41 | 31 | 38 | +10 |
9 | Karabük İdmanyurdu Spor | 28 | 10 | 13 | 5 | 27 | 44 | 35 | -17 |
10 | Artvin Hopaspor | 28 | 9 | 12 | 7 | 33 | 29 | 34 | +4 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 28 | 10 | 14 | 4 | 34 | 45 | 34 | -11 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 28 | 8 | 15 | 5 | 31 | 42 | 29 | -11 |
13 | Gümüşhanespor | 28 | 4 | 14 | 10 | 25 | 49 | 22 | -24 |
14 | Malatya Arguvanspor | 28 | 3 | 21 | 4 | 21 | 57 | 13 | -36 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 28 | 2 | 22 | 4 | 20 | 83 | 10 | -63 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
27/04/2024 | Fenerbahçe | vs | Beşiktaş |
27/04/2024 | Hatayspor | vs | Başakşehir FK |
28/04/2024 | Alanyaspor | vs | İstanbulspor |
28/04/2024 | Pendikspor | vs | Kayserispor |
28/04/2024 | Çaykur Rizespor | vs | MKE Ankaragücü |
28/04/2024 | Trabzonspor | vs | Gaziantep FK |
29/04/2024 | Fatih Karagümrük | vs | Antalyaspor |
03/05/2024 | Beşiktaş | vs | Çaykur Rizespor |
03/05/2024 | MKE Ankaragücü | vs | Alanyaspor |
04/05/2024 | İstanbulspor | vs | Adana Demirspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
28/04/2024 | Adanaspor | vs | Manisa FK |
28/04/2024 | Boluspor | vs | Altay |
28/04/2024 | Erzurumspor FK | vs | Çorum FK |
28/04/2024 | Giresunspor | vs | Sakaryaspor |
28/04/2024 | Göztepe | vs | Gençlerbirliği |
28/04/2024 | Keçiörengücü | vs | Ümraniyespor |
28/04/2024 | Kocaelispor | vs | Bandırmaspor |
28/04/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Eyüpspor |
28/04/2024 | Tuzlaspor | vs | Bodrum FK |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
28/04/2024 | Ankaraspor | vs | Nazilli Belediyespor |
28/04/2024 | Esenler Erokspor | vs | Adıyaman FK |
28/04/2024 | Hes İlaç Afyonspor | vs | Bucaspor 1928 |
28/04/2024 | Karacabey Belediye Spor | vs | Altınordu |
28/04/2024 | Van Spor FK | vs | Ankara Demirspor |
28/04/2024 | Yeni Mersin İdman Yurdu | vs | Beyoğlu Yeniçarşıspor |
28/04/2024 | Zonguldak Kömürspor | vs | Kırşehir Futbol SK |
28/04/2024 | 1461 Trabzon FK | vs | Serik Belediyespor |
30/04/2024 | Diyarbekir Spor | vs | Bursaspor |
28/04/2024 | Ankaraspor - Nazilli Belediyespor | Ankaraspor ligde evindeki son 17 maçında hiç kaybetmedi | Ankaraspor yenilmez |
30/04/2024 | Diyarbekir Spor - Bursaspor | Bursaspor ligdeki son 5 maçını kaybetti | Diyarbekir Spor kazanır |
30/04/2024 | Diyarbekir Spor - Bursaspor | Diyarbekir Spor ligdeki son 9 maçında hiç kazanamadı | Bursaspor yenilmez |
04/05/2024 | Altınordu - Ankaraspor | Altınordu ligde evindeki son 7 maçında hiç kaybetmedi | Altınordu yenilmez |
04/05/2024 | Bucaspor 1928 - Diyarbekir Spor | Diyarbekir Spor ligdeki son 9 maçında hiç kazanamadı | Bucaspor 1928 yenilmez |
04/05/2024 | Adıyaman FK - Hes İlaç Afyonspor | Adıyaman FK ligdeki son 19 maçında hiç kazanamadı | Hes İlaç Afyonspor yenilmez |
04/05/2024 | Kırşehir Futbol SK - 1461 Trabzon FK | Kırşehir Futbol SK ligdeki son 8 maçında hiç kazanamadı | 1461 Trabzon FK yenilmez |
04/05/2024 | Bursaspor - Van Spor FK | Bursaspor ligde evindeki son 12 maçında hiç kazanamadı | Van Spor FK yenilmez |
04/05/2024 | Beyoğlu Yeniçarşıspor - Karacabey Belediye Spor | Karacabey Belediye Spor ligdeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Karacabey Belediye Spor yenilmez |
04/05/2024 | Bursaspor - Van Spor FK | Van Spor FK ligdeki son 8 maçında hiç kaybetmedi | Van Spor FK yenilmez |
04/05/2024 | Altınordu - Ankaraspor | Ankaraspor ligde deplasmandaki son 8 maçında hiç kazanamadı | Altınordu yenilmez |
04/05/2024 | Kırşehir Futbol SK - 1461 Trabzon FK | 1461 Trabzon FK ligdeki son 8 maçında hiç kaybetmedi | 1461 Trabzon FK yenilmez |
04/05/2024 | Kırklarelispor - Zonguldak Kömürspor | Zonguldak Kömürspor ligde deplasmandaki son 8 maçında hiç kazanamadı | Kırklarelispor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
27/04/2024 | Malatya Arguvanspor | 3 - 4 | Talasgücü Belediyespor |
27/04/2024 | Gümüşhanespor | 2 - 4 | Kepezspor FAŞ |
27/04/2024 | Artvin Hopaspor | 0 - 1 | 52 Orduspor FK |
27/04/2024 | Mardin 1969 Spor | 4 - 2 | İnegöl Kafkas GK |
27/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | 1 - 1 | Karabük İdmanyurdu Spor |
27/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 1 - 0 | Edirnespor |
27/04/2024 | Aliağa Futbol A.Ş. | 6 - 3 | Kırıkkalegücü FK |