Reelpolitik gelişmelerle start verilen Sincar operasyonu öncesinde yaşanan gelişmelere bir bakalım. Irak rejimi ile sorun yumaklarını çözen irade, hiç şüphesiz ki Haziran 2020'de Irak kaynakları, Türk Milli İstihbarat Teşkilat Başkanı Hakan Fidan'ın, Irak'ın başkenti Bağdat'a gizli bir ziyaret gerçekleştirdiğini, Fidan'ın, yeni kurulan Başbakan Mustafa el-Kazımi başkanlığındaki yeni hükümet yetkilileriyle ve siyasilerle görüştüğünü belirttiler.

Hakan Fidan'ın yeni yönetimle temasının ardından, Türk Silahlı Kuvvetleri, Kuzey Irak'ta Pençe/Kaplan operasyonunu başlattı. Irak’ın kuzeyinde teröristlerce üs olarak kullanılan Sincar, Karacak, Kandil, Zap, Avaşin Basyan ve Hakurk’a Türk Silahlı Kuvvetleri'nce düzenlenen hava harekatında birçok terörist unsur imha edildi. 17 Aralık 2020'de Irak Başbakanı Mustafa Kazımi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın davetlisi olarak Türkiye'ye resmi ziyaret gerçekleştirdi. İkili ilişkilerin tüm boyutlarıyla gözden geçirildiği ziyarette Ankara ve Bağdat yönetimleri aşırılık yanlısı örgütlerle mücadele ile terör örgütü PKK'ya karşı güvenlik iş birliği konusunda anlaştılar.  Görüşmelerde başta terörle mücadele, Irak'ın yeniden imarı, ticaret ve enerji alanları başta olmak üzere Türkiye-Irak arasında iş birliğinin geliştirilmesi için atılabilecek adımlar ele alındı.

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin beraberindeki kalabalık heyetle Ankara’ya yaptığı ziyaretten yaklaşık bir ay sonra, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler ile birlikte 18 Ocak’ta başladığı Irak ziyaretlerinde, 36 saat içinde Bağdat ile Erbil’de sekiz üst düzey görüşme gerçekleştirdi. Görüşmelerin ardından akşam yemeğinde Kazımi’nin sazlı-sözlü ağırlandığı Ankara ziyareti sonrasında 28 Aralık 2020'de Irak Savuma Bakanı Cuma Annad Sadun, Bakan Akar’ın davetlisi olarak Ankara’ya gelmişti. Bu temaslarla, Ankara ile Bağdat arasındaki askeri/güvenlik eksenli sorunların çözüldüğü söylenebilir. 

“İkinci Kandil” arayan PKK/YPG, Sincar'ı ele geçirdi!..

“PKK karar alıcıları, küresel ve bölgesel gelişmeleri nasıl okuyor?” önce onu görelim. PKK, sıradan bir terör örgütü değil. 50 yıla yakın bir süredir terör sahnesinin bölgesel aktörü. Hatta başrol oyuncusu. Ermenistan, Azerbaycan, İran, Irak, Suriye hatta Kazakistan'da örgütlü. ABD, Avrupa ve Rusya’da temsilciliği var. Küresel silah şirketleriyle arası iyi. Öyle ki birçok ülke gizli servisinin referans aldığı eylemlilik içinde. Narko-trafikten kazandıklarıyla terör faaliyetlerini finanse ediyor. Terör örgütünün kurmay kadrosu, jeopolitikten anlıyor. Jeostrateji biliyor. Reelpolitik davranıyor. Bölge dengelerine iyi oynuyorlar. İran, Irak, Suriye ordularından ve hatta Türk Silahlı Kuvvetleri’nden kaçıp, örgüte katılan Kürt kökenli rütbeli askerler var. Hatta PKK/KCK adına 2016’da, Nevanda Legerine Politik-Politik Araştırmaları Merkezi (NLP) adıyla istihbarat birimi dahi kurdular. Şimdi de Beyrut, Bağdat, Tahran hattında mekik dokuyorlar.

Beyrut Limanı patlamasını kim üstlendi sahi? 

Bunların işi olmasın sakın. Çünkü Beyrut'ta hatırı sayılır Kürt nüfus var. Bu stratejik okumanın gereği, tarihi fırsatın ayaklarına geldiğini düşünüyor olmalılar ki PKK/YPG; Irak'ın tartışmalı bölgeleri Kerkük, Musul ve Telafer gibi bölgelere konuşlandılar. Türkiye, YPG'li teröristlerin sınırlarının 30 kilometre güneyine çekilmesi için süreci yakından takip ettiği gibi terör örgütünü presledi. Bu kapsamda, Rakka ve Deyrizor hattına çekilen teör örgütü, Irak'ın tartışmalı bölgeleri olan Kerkük, Musul ve Telafer gibi bölgelere doğru kayması sırasında insan kaynakları yanı sıra silah ve mühimmat da intikal ettirdi. Bölgeye konuşlanmakta zorluk çekmediler. PKK'nın Irak kolu Kürdistan Demokratik Çözüm Partisi (PÇDK), örgüt alt yapısını kullanarak, Suriye’den intikal gerçekleştiren YPG’liler için gerekli hazırlıkları tamamladı. 

Sincar Operasyonu neden yapılacak?

Musul tarihi adı ile “Ninova” kent merkezine yaklaşık 120 kilometre mesafedeki Sincar, neredeyse Suriye ve Türkiye’nin burnunun dibinde. -Sincar bölgesi ve PKK varlığına dair AA’nın 2017’de hazırladığı grafik- Suriye’nin kuzeyindeki YPG/PKK ile Irak’ın kuzeyindeki Kandil bölgesi arasında her türlü lojistik desteğin intikal ettirildiği doğal bir koridor. Ayrıca İran’ın Suriye’ye erişiminde kritik bir rota. Sincar bölgesindeki PKK’lılar, Suriye'deki gibi rahat hareket ediyor. Üs bölgeleri, normal evlerin içinde, kontrol noktaları var, yerel halk ile iç içeler. Bölgede Suriye'den gelen uluslararası güçler ve eski YPG mensupları da var. Örgüt mensupları burada Ezidi koruması altındalar. Ankara'yı en çok ilgilendiren bölgeler olan Musul'un kuzeyinde Kürdistan ve Sincar bölgelerinde PKK'ya bağlı 4 bin militan olduğu tahmin ediliyor. Suriye ve Irak için stratejik konumda. Terör örgütü PKK için Kandil'den sonraki en önemli durak olduğu gibi Suriye-Irak bağlantısının kilit noktası. Sincar'ın bir başka özelliği de örgütün haberleşme üssü olması. 

Sincar Bölgesi, Ezidiler için kutsal…

Türkiye, Suriye'de oluşturduğu güvenlik koridorunu Musul, Kerkük ve Sincar bölgelerini kapsayacak şekilde genişletmeye kararlı. Örgütün geniş bir sahayı kontrol ettiği “de facto” durumdan hareketle, start verilen operasyon sayesinde Türk Silahlı Kuvvetleri Sincar, Telafer ve Musul'un ortasına, askeri üs kurmayı ve PKK'yı bölgeden atmayı planlıyor. Bağdat-Erbil anlaşmasından üç ay sonra Sincar halen PKK yanlısı Şengal Savunma Birlikleri / Yekîneyên Berxwedana Şingal'ın kontrolünde. YBŞ, Ezidilerin yoğunlukla yaşadığı bölge olan Şengal/Sincar'a Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) saldırmasıyla, Yezîdî soykırımına karşı örgütlenme bahanesi ile kuruldu.

Türk ordusu nezdinde kötü sicile sahip. Çünkü Zeytin Dalı Harekâtı'nda Suriye Demokratik Güçleri içerisinde Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türkiye destekli Özgür Suriye Ordusu ile çatışmalara girdi. YBŞ Komutanı Şêx Xelef. Diğer adı ile Xelef Behrî liderleri. Suriye’nin kuzeydoğusunda Derik kentinde bulunan Newroz Kampı’nda yaşayan Xelef Behrî. Tam adı Şeyh Khalaf Elyas Behrî. Türkiye, ülke sınırlarına yönelik PKK terörünü bitirmek için Şubat sonu veya Mart başında sona erecek bir süre verdi, süre sonunda gerekli adımlar atılmamış olursa bunu kendisi yapacağı irade beyanında bulundu. 

Türkiye, operasyon öncesi son rötuşları tamamladı…

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın geçtiğimiz günlerde Irak'a yaptığı ziyaret, "Sincar'a olası bir operasyon ne kadar yakın?" sorusunu gündeme getirdi. -Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Erbil’de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile…- Irak medyasından Almadapaper, Türk heyetinin ziyaretinin perde arkasına ilişkin haberinde, Ankara'nın, Bağdat harekete geçmezse PKK'ya karşı, Irak’ın kuzeyinde geniş bir harekat başlatacağı uyarısında bulunduğunu belirtti. 

Son Milli Güvenlik Kurulu toplantısında, Sincar için uluslararası tüm aktörlere; “Sorumluluklarınızı yerine getirin” çağrısında bulunulmasından, operasyon hususunda Türkiye’nin sabrının taşmak üzere olduğu anlamı çıkarılabilir.  MGK kaynakları, Ankara'nın Bağdat’a olası Sincar operasyonu ile ilgili dört öneri sunduğu konusunda ısrarlı. Bu öneriler şunlar; Türkiye ile Irak'ın müşterek bir operasyon yapması, olmazsa Irak’ın operasyon yapması ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin havadan desteklemesi, olmazsa Erbil ile Bağdat’ın birlikte operasyon yapması bu da olmazsa Türkiye’nin tek başına operasyon yapması.Türkiye’nin masasında her türlü seçenek mevcut, tercih Bağdat yönetiminin. 

Irak, Sincar'ı kontrol edemiyor…

Bağdat yönetiminin Sincar’a konuşlandırdığı üç tabur Irak askerine rağmen, PKK ve Haşdi Şabi bünyesindeki İran’a yakın milis gruplar, Sincar anlaşmasını bozarak bölgedeki varlığını sürdürüyor. Irak hükümetinin, PKK ve Haşdi Şabi’nin bölgeden çekilmesi konusundaki isteksizliğine rağmen Sincar’a olası bir operasyona katılması ya da bu operasyona açıktan destek vermesi  söz konusu. 

İran destekli Haşdi Şabi tarafından PKK’nın bölgedeki yerel güçlerine maaş bağlandığı ve Haşdi Şabi’nin Irak’ta resmi bir güç olmasına rağmen, örgütün içindeki İran yanlısı figürler ve grupların Bağdat’taki hükümetten bağımsız hareket ettiği affedersiniz ama kabak gibi ortada. Merkezi hükümeti falan taktıkları yok. Hatta hükümeti ve başbakanı tehdit ettikleri vaki. Bu nedenle Sincar’a bir operasyon durumunda, Irak’taki karmaşık güç dengesi göz önünde bulundurulduğunda Tahran'ın paramiliter Şii milisleri ve bu milisleri destekleyen İran’ın da hedef alındığı söylenebilir. 

Suriye Şam Yönetiminden Sincar operasyonuna destek…

Yine yakın bir zamanda, MİT Başkanı Hakan Fidan’ın, beraberindeki heyetle birlikte yakın zaman önce Suriye'nin başkenti Şam'a gittiğini, Demokratik Suriye Meclisi (MSD) Eşbaşkanlık Konseyi Üyesi Mirî Şiblî açıklamıştı. Şiblî'ye göre, iki ülke istihbarat yetkilileri arasında gerçekleşen temas sırasında Suriye topraklarını da kapsayan Sincar operasyonu hakkında  anlaşmalara varılmış. Bu görüşmeden sonra Şam'ın Demokratik Suriye Güçleri'ne (QSD) 'terörist' demeye başladığını, oysa Suriye rejiminin bu görüşmeden önce QSD'ye bağlı güçlere ‘milis’ dediğini belirten Şiblî, şunları söyledi: “Aralarında gizli bir görüşme gerçekleşti. Görüşmeden sonra Görülüyor ki Suriye rejimi ve Türkiye arasında yeni anlaşmalar var, yeni bir sürece giriliyor. Bu durum, yeni şehirleri işgal edebilmesi için Türkiye'nin önünü açmayı hedefliyor." 

Kim bilir, MİT Başkanı Hakan Fidan, Şam temasları esnasında ataları Türkiye’den gitme, Çerkez-Arap karışımı biyolojik genlere sahip Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad ile de görüşmüştür?  Sincar Operasyonu, Suriye ve Irak Türkmenlerini fiziki olarak birleştirecek mi?

Daha önce yazmıştım; Rusya uluslararası ilişkiler uzmanlarının Suriye’de gündeme getirdikleri “yönetimsel ve kültürel otonomi” ve “üniter desantralize sistem” teklifleri, bence Araplar haricindeki diğer etnik unsurların federatif yapılanmasına imkân verebilir.  

Suriye’deki Bayır Bucak Türkmenleri ile Irak’taki Bayat Türkmenleri’ni birleştirilecek coğrafi koridorun etnik bağla güçlendirilmesi, Suriye ve Irak hükümetlerinden bağımsız Federe Türkmen Devleti’nin nefes almasını sağlayacaktır. Federe Türkmen Devleti’ne, Kürt aşiretlerinden ve özellikle Suriye ve Irak’ta yerleşik Şammar aşiretinden destek geleceği söylenebilir. 

Federe Türkmen Devleti’nin kuruluşu, Türkmenler’in efsanevi Telafer ve Emirli ve Beşir direnişi ile başladı. Önce işgalci Amerikan ordusuyla savaştılar. Emirli’de, IŞİD kuşatmasına karşı kahramanca direndiler ve IŞİD’e geçit vermediler.  Şimdi “Kerkük'ün zindanına attılar beni / Mazlumlar sürüsüne kattılar beni, kattılar beni" diye bir asırdır feryat eden Türkmenler’in, derdine derman, gönüllerine ferman olma zamanı. Bu süreçte, tarihe tanıklık etme onurunu yaşayan, MİT, TSK, Emniyet Güçleri personelinden şehit düşenlere selam olsun, rahmet olsun.