Evet, her şey dolar lehine devam ediyor. Önceki hafta başı sonrasında dolar yukarı yönlü bir hareket gördü. Doların olduğu mevcut sepetteki para birimlerine karşı değer kazandığı net bir şekilde gözlemlenmektedir. Bu para birimleri ise, Japon yeni, Euro, Kanada doları, İsviçre frangı, Sterlin ve İsveç Kronudur. TL karşısında da dolar tüm bunların yanında yukarı yönlü kımıldadı... 

Peki, neden gene bu değer artışı ortaya çıktı? 

Mevcut Rusya ve Ukrayna savaşının devamı, Avrupa Birliği ve NATO derken, ABD Rusya’ya karşı tüm ağır yaptırımlarına devam ederken, bunun yanında dolardaki değer artışları sürüyor; çünkü Amerika’nın tüm dünyaya ve en başta da Avrupa ülkeleri olmak üzere silah satışlarını artıracağı aşikârdır. Bu son zamanlarda özellikle hava savunma ve jet uçakları olaraktan, F35 ve Patriot füzeleri ile yine siparişleri toplayacağını gösteriyor… 

Rusya’nın yaptırımlara karşı uygulayacağı önlemler ABD için büyük bir kayıp oluşturmamakla beraber %2-3 civarı doğalgaz kaybı da Amerika’yı etkilemeyecektir. Diğer taraftan esas darbeyi alacak olan AB ülkeleri olacaktır. Zira onlar %45 civarı doğalgaz bağımlılığı Rusya tarafından karşılamaktadır. Rusya doğalgaz vanasını her türlü yaptırıma karşı kapatmadım derken, diğer taraftan ise bu vanayı kapatmayacağım anlamına gelmiyor diye de ilave ediyor. Bunu yaparsa AB ülkelerine büyük bir darbe olur… 

Savaş başlangıcında Rus rublesi hızlı bir ivme ile değer kaybı yaşadı faizlerini yükselterek toparlanma süreçlerine giriyor. Rusya Merkez Bankası politika faizini hatırlarsanız geçen ay %10’dan %20 oranına çekmişti. Rubledeki dalgalanma devam ediyor ama esas atılan bu faiz adımı, Rus ekonomisine bir can damarı oldu… 

Dünyada küresel iklim bozulmaları ve değişen hava sıcaklıkları ilerleyen yıllarda normallerin üzerinde etkiler olacaktır. Türkiye olarak bunları yaşıyoruz. Türkiye de kuraklık hüküm sürerken, bir gecede doğu bölgelerinde 4 -5 metrelere varan kar yağışlarını görmeye başladık. Barajlarımız su doldu. Bunlar normal süreçler değil ve küresel bazda gıda kıtlığının habercisi aslında. Tarım ilerleyen yıllarda büyük önem taşıyacaktır… 

Ukrayna savaşta birçok tarım arazisini kaybetti. Savaş tarımsal üretimin de ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Burada Amerika tekrardan oyuna giriyor. Dünyada mısır ve buğday üreticilerinin başında olup, büyük bir ihracat döngüsüne sahipler. Bundan dolayı tüm bu krizlere de hazır durumdalar. 

Petrol ve doğalgaz üretemeyen ülkeler sorun elbette yaşayacaklardır...  

Fiyatlardaki artışların devam etmesi ve bu sorunlar devam etmesi durumunda, Amerika kaya petrolü ve kaya gazı rezervlerini piyasaya (LNG) satacak duruma gelecektir. Öncesinde yüksek maliyet gerektiren bu durum şimdi fiyatlardaki artışlardan dolayı çok daha cazip duruma geliyor…  

Tüm bunları işleyip tüm dünyaya satabileceklerdir. Kaldı ki dünyada bildiğiniz gibi petrol fiyatlarını belirleyicisi Brend Petrol var iken, doğalgaz tarafı serbest atışta yani istediğiniz fiyatı koyup satabiliyorsunuz. Demek istediğim ilerleyen yıllarda küresel enerji sorunları ve iklim değişimlerinden dolayı küresel gıda krizleri süreçleri yaşanacaktır…  

Tarımın önemi ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullanılması programının yapılması ve daha ucuz ve bedava kaynakların kullanılıp çeşitli yenilenebilir teknolojilerden faydalanmak, güneş ve rüzgâr enerjisinden daha çok yararlanmaya, doğadan gelen bedava enerjiye önem vermeliyiz…