Google, Rekabet Kurumu ile uzlaşmak yerine kısıtlama uyarısıyla Türkiye’yi tehdit ediyor. Peki evdeki bilgisayardan bankacılık sistemine, iletişim trafiğinden trafiğe sağlıktan ticarete kadar tam anlamıyla bağımlı olduğumuz Google giderse ne olur? Millî yazılımla hem ülke güvenliğini hem dijital bağımsızlığımızı sağlayabilir miyiz?

Türkiye, son bir haftadır Rekabet Kurumu ile Google arasında yaşanan anlaşmazlığı konuşuyor. Yandex’in başvurusu üzerine Rekabet Kurumu, Google’a 93 milyon lira ceza kesmişti. Cezayı ödememekte direnen Google ise 12 Aralık’tan itibaren Türkiye’de satışa çıkacak akıllı telefonlar için Google uygulama lisansı vermeyeceğini duyurmuştu. Rekabet Kurumu da bir açıklama yaparak yükümlülüklerini yerine getirmesi uyarısında bulundu.

5 ŞUBAT’TA SAVUNMA VERECEK
Gelinen noktada her iki tarafta geri adım atmaz iken konuyla ilgili yeni bir gelişme yaşandı. Rekabet Kurumu Google’dan sözlü savunma istedi. Google 5 Şubat 2020 tarihinde saat 10.00’da savunmasını yapacak.

Yaşanan kriz karşılıklı restleşmelerle içinden çıkılmaz bir hal alırken şimdi gelelim işin asıl can alıcı kısmına. Google’ın aldığı bu karar kimleri etkileyecek? Aslında sorunun cevabı son derece basit. Bu yasak önümüzdeki dönemde ülkemizde satışa çıkacak olan hem yerli hem de yabancı üreticilerin Android modellerini kapsıyor. Hali hazırda satılan ya da satılmakta olan modeller ise bu yasaktan etkilenmeyecek. Örneğin bugün gidip mağaza vitrininde bulunan bir telefonu aldığınızda bu yasaktan etkilenmeyecek. Fakat Google’ın kararı sonrasında Türkiye’ye giriş yapmış olan telefonlar bu yasak kapsamında yer alacak. Ayrıca eski telefonlar Android güncellemesi alamayabilir.

MİLLÎ MESELE HÂLİNE GELDİ
Aslına bakarsanız Google, Huawei’ye uyguladığı yasağın bir benzerini ilk defa bir devlete karşı uyguluyor. Huawei’ye uygulanan yaptırımlarda ABD Başkanı Trump’ın etkisinin olduğu herkesçe malum. Türkiye’de yıllık 3 milyar lira kazanç sağlayan Google’ın 93 milyon liralık bir ceza için Türkiye’ye rest çekmesini ticari kaygılara izih etmek pek mantıklı görünmüyor.

Gelinen aşamada Google hala arama motoru olarak faaliyetlerini sürdürüyor. Mobil tarafta yaptığı tehditler ise milli bir mesele haline gelmiş durumda.

EVDEN BANKAYA TAM MANASIYLA BAĞIMLIYIZ
Peki bu restleşmenin galibi kim olacak? Yani sorunun çözümünün Türkiye Rekabet Kurumu’nun vereceği karar doğrultusunda şekilleneceğini söylemek mümkün. Eğer Türkiye geri adım atmazsa Google’ın önünde cezayı ödemekten başka bir seçenek kalmayacak. Ayrıca Türkiye Rekabet Kurumu’nun talep ettiği değişiklileri de yapmak zorunda kalacak. Ya da Google Türkiye pazarından tamamen çekilecek. Bu da tam bir kaos anlamına geliyor. Uzmanlar asıl kaosun uygulama geliştiricileri açısından yaşanacağına dikkat çekiyor. Çünkü bugün gelinen noktada hemen hemen tüm mobil uygulamalarda Google’ın Android işletim sisteminin altyapısı kullanılıyor. Bankalardan, e-ticaret sitelerine ve üye kabul eden, bildirim gönderen bütün internet sitelerine kadar pek çok kurum ve uygulama Google’ın altyapısı üzerinden hizmet veriyor. Yeni çıkacak modellerde Google’ın Android işletim sisteminin olmaması demek, bu cihazlarda online bankacılık hizmetlerinden, fatura ödemelerine kadar bugün internet üzerinden yapılan birçok hizmetin aksaması anlamına gelebilir.

Kullanıcı tarafında da ciddi sıkıntılar yaşanması bekleniyor. Binlerce kişi bugün geçimini Youtube üzerinden sağlıyor. Türkiye’deki mail kullanıcılarının yaklaşık yüzde 40’ını Gmail oluşturuyor. Kullanıcıların ve işletmelerin verisi bu maillerde tutuluyor. Aynı şekilde Google’un Haritalar servisi en çok kullanılan servisler arasında. Türkiye’deki aramaların yaklaşık yüzde 90’ı da Google üzerinden gerçekleştiriliyor.

YAANİ, NE YAPMALIYIZ
Ya Google Türkiye pazarından çekilirse ne olur?
Geçiş süreci olmadan yaşanabilecek bir çıkış kullanıcıların ve firmaların verisini tehlikeye atar. Ancak kullanıcılar arama motoru ihtiyacını Yaani, Yandex, Yahoo, Bing gibi servisler üzerinden giderebilir. Youtuber’lar bir günde işsiz kalır. Mail ve Haritalar servisinin ise bir çok alternatifi var.

Bütün bu yaşananlar Türkiye’nin yerli silah ve motor üretiminde yaşadığı zorluklar ile paralellik gösteriyor. Dünyadaki egemen güçler siyasi bahanelerle Türkiye’nin savunma sanayindeki hamlelerini sekteye uğratırken her fırsatta ambargo kozunu kullandılar. Türkiye’nin savunma sanayinde olduğu kadar teknoloji alanında kendi servis ve hizmetlerini geliştirmesi şart. Google örneğinde olduğu gibi aksi durumunda teknoloji devleri, devletler üzerinde hakimiyet kurma çabasına girebiliyor.

Türkiye’de özellikle Turkcell yerli servisleriyle bu anlamda çalışmalara imza atıyor. Yaani ile yerli motoru hayata geçiren Turkcell maalesef tüketici nezdinde yeterince karşılık bulamıyor. Yaani’nin yerine Google, TV+’ın yerine Netflix, Fizy’nin yerine Spotify tercih ediliyor. Milli bilincin oluşmaması Türkiye’yi dijital bağımlılığa itiyor. Onun için diyoruz ki; tank motoru, uçak motoru kadar milli arama motoruna da ihtiyaç var.

GOOGLE SERVİSLERİ ÇÖKTÜ
Google’ın dünya çapında bütün servisleri dün erişim problemi yaşandı. Yaklaşık bir saat süren sorun en çok Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Bulgaristan’da hissedildi. Öte yandan Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih Sayan problemin global olduğunu ve Türkiye’deki operatörlerden kaynaklanan bir sorun olmadığını duyurdu. Google da yaptığı açıklamada sorunun Bulgaristan’daki ağ bağlantılarından kaynaklandığını bildirdi.

40 MİLYON TELEFON ÇÖP OLACAK
Türkiye’de 2019 yılının ilk 10 ayında toplam 8 milyon adet seviyesinde gerçekleşen akıllı telefon satışlarının, bu yılı 11 milyon seviyesinde kapatması bekleniyor. Pazarın yüzde 95’lik kısmını Google’ın Android işletim sistemiyle çalışan yüzde 5’lik kısmını ise Apple’ın iOS’lu iPhone’ları oluşturuyor. Diğer bir ifadeyle Türkiye’de bu yıl yaklaşık 10.5 milyon adet Android’li yeni telefon satışı gerçekleşti. Gelelim Türkiye’deki toplam akıllı telefon kullanıcıların dağılımına. We Are Social’ın Ocak 2019 verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 45 milyon akıllı telefon kullanıcısı bulunuyor. Bu rakamın şu anda ise 48 milyon seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. StatCounter’ın Kasım 2018 - Kasım 2019 arasını kapsayan tespitlerine göre ise Türkiye’deki mobil işletim sistemi pazarının yüzde 83.6’sı Android, yüzde 16’si ise iOS. Bu iki kuruluşun verileri birlikte değerlendirildiğinde ise Türkiye’de şu anda Android işletim sistemli akıllı telefon kullanan kişi sayısının 40 milyon, iOS’lu telefon (iPhone) kullanan kişi sayısının yaklaşık 8 milyon düzeyinde olduğu ortaya çıkıyor. Bu da Android yasağı ile birlikte milyonlarca telefonun çöp olması anlamına geliyor.

HER GÜN 1,5 MİLYON LİRA BORÇLANIYOR
Rekabet Kurumunun kestiği cezayı ödememekte direnen Google’ın borcu her gün artırıyor. Google’a, Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’un 17. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 7 Kasım 2019 tarihinden başlamak üzere yükümlüklerini yerine getireceği tarihe kadar 2018 yılı Türkiye cirosunun on binde 5’i oranında günlük süreli idari para cezası verildi. Google’a göre bu ceza günlük 1.5 milyon Türk Lirası’na tekabül ediyor. Bu hesapla da Google’da yıllık cironun 3 milyar lira seviyelerinde olduğu tahmini yapılıyor.