Erkılınç: Şablon gazetecilik yapılırsa şablon ilanlar gelir!

BİK Genel Müdürü Erkılınç, bazı kanuni müşterilerin ilan metinlerinin kısaltılmasını öngören şablon ilan uygulamasına geçmeyi planladıkları yönündeki duyuma ilişkin “Muhataplarımıza karşı elimizi güçlendirecek nitelikli yayınlara ihtiyacımız var. Kes, kopyala, yapıştır tarzı; birbirinin aynısı yayınlar ne yazık ki yaşadığımız sorunların kaynağı olmuştur” değerlendirmesinde bulundu.

Basın İlan Kurumu (BİK) Genel Müdürü Cavit Erkılınç, Çanakkale, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinde yayımlanan gazete ve internet haber sitelerinin temsilcileriyle bir araya geldi.

Tekirdağ’da düzenlenen bölge toplantısında konuşan Genel Müdür Erkılınç, Basın Kanunu’nda yapılan ve internet haber sitelerinin süreli yayın sayılmasına imkân tanıyan değişikliğin gerçekleştiği 2022 yılında yaşanan tartışmaları hatırlatarak, o dönemde yaşanan kısır çekişmelerin ciddi zaman ve maddiyat kaybına neden olduğunu söyledi.

“Bugün geriye dönüp baktığımda iyi ki sahaya çıkmış ve sizlere meselenin gerçekte ne olduğunu anlatmışız” diyen Erkılınç, Kurum olarak sahaya inmelerinin ve gazete sahipleriyle yüz yüze görüşmelerinin karşı yönden esen rüzgarı tersine çevirdiğini kaydetti.

İnternet medyasına 2024’ün ilk 9 ayında 1 milyar TL

O gün kendilerine inanan, yerel dinamikleri harekete geçiren ve siyasileri doğru şekilde bilgilendiren gazete sahiplerine bir kez daha şükranlarını sunduğunu ifade eden Erkılınç, sözlerine şöyle devam etti:

“O dönem Kurumumu ve şahsımı doğrudan hedef alan, bizleri sansürcülükle, oligarklıkla suçlayanların aslında en büyük kötülüğü bize değil de basınımıza yaptıklarının farkına vardıklarını umuyorum. Bizzat gazeteciliğin içinden gelmiş, sektörde uzun yıllar görev almış kişi ve örgütlerin nasıl olup da bu düzenlemeye karşı çıktıklarını halen anlamış değilim. O gün sizlere iki ayrı ilan ve reklam pastasının sözünü verdik, şu an hak eden herkes o iki pastadan payını alıyor. Resmî ilan yayımlama hakkına sahip gazetelerimizin internete geçişlerini kazanılmış hak göreceğimizin, bekleme süresi olmayacağının sözünü verdik. Gazetesi olan ve müracaat eden herkes beklemeden internet haber sitesine ilan ve reklam alabildi. Bugün internet haber sitelerimiz geride bıraktığımız 2024 yılının ilk 9 ayında 1 milyar Türk Lirasının üzerinde gelir elde etti. Bu sektörde çalışan arkadaşlarımız özlük haklarına kavuştu, gazeteci sayılarak basın kartı aldı. İnternet basını sürdürülebilir gelir modeli kazandı.”

“Nitelikli gazetelerle yola devam etmek zorundayız”

Bölge toplantılarında nitelikli yayıncılık yapanla yapmayanı, mutlaka ayıracaklarının sözünü de verdiklerini anımsatan Erkılınç, bu doğrultuda önceliği basılı gazeteye dair olumsuz alışkanlıkların internet haber sitelerinde devam etmemesine verdiklerinin altını çizdi.

BİK Analitik sisteminin uluslararası güvenilirliğine yönelik çalışmaların eşzamanlı yürütüldüğünü anlatan Erkılınç, ölçümlemeye dair alınan kararlarda tüm kesimlerin tereddüdünü giderecek aşamaya gelindiğini ve ziyaretçi trafiklerinde başarı sağlayamayan yayınlara ilişkin kararlı adımların atılmasına başlandığını ifade etti.

Basılı gazetelere dair bazı kronik sorunların çözümünde sert idari uygulamalardan kaçındıklarını, buna karşın mecbur kalınan durumların da olduğunu ifade eden Erkılınç, “Genel Müdür olduğum günden beridir aynı şeyi söylüyorum. Basmayan, satmayan dolayısıyla okunmayan gazetelerle bir yere varmamız mümkün gözükmüyor. Biz gözümüzü kapasak bile ilan ve reklam veren müşterilerimiz rıza göstermiyor. Onların haklı olmadığını söyleyebilir miyiz? O halde bize tek bir seçenek kalıyor. O da nitelikli gazeteler ile yola devam etmek. Bu alandaki resmî ilan pastası da giderek küçülüyor. Gelir gider dengesi büyük ölçüde sarsılmış durumda. Zaman zaman ‘güç birliği yapın’ diyoruz, bunda dahi kısır çekişmelerin, anlamsız ve takıntılı rekabetlerin önünü alamıyoruz. Biz de üzerimize düşeni kırmadan dökmeden yapıyoruz. Bazen bize bile ihtiyaç kalmıyor, ticari hayatın acımasız kuralları zaten gereğini yapıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Gazetelere resmî ilan vermenin, bir başka ifadeyle sübvanse etmenin devlet politikası olduğunu vurgulayan Erkılınç, son iki yılda resmî ilan fiyat tarifesine beklentilerin üzerinde yapılan yüzde 100 oranındaki zammın bir benzerinin bu yıl gerçekleşmesinin mümkün gözükmediğini söyledi.

“Diğer taraftan yapılan her zam ilan adetlerinde azalmaya neden oluyor. İhaleler birleştiriliyor veya eşik değerlerin altında bırakılıyor yahut yayınlanması zorunlu ilan bile isteye verilmiyor” diyen Erkılınç, kanuni zorunluluğa rağmen verilmeyen ilanların kazanılmasına ilişkin mücadelede Kurum olarak yalnız bırakıldıklarını belirtti.

Şablon ilan uygulamasına geçileceğine dair iddialar

Bir gazetecinin “Ankara bürokrasisinde bazı ilanların hâlihazırda kurumlara ait olan veya kurulacak dijital platformlarda yayımlanmasına dair görüşlerin olduğu, şablon ilan metni kullanımının getirileceği konuşuluyor. Bu meseleye Kurum olarak bakışınız nedir?” şeklindeki sorusunu yanıtlayan Erkılınç, şöyle konuştu:

“Şundan lütfen emin olun. Kurum olarak elimizden geleni, hatta üzerimize vazife olmayanı dahi yapıyoruz. ‘Çalmadığımız kapı kalmadı’ diyebilirim. Yapacaklarımız da bir yere kadar ve sınırlı. Ötesine geçmemiz mümkün gözükmüyor. Geçtiğimiz yıllarda İcra ve İflas Kanununda yapılan değişiklikle menkul ve gayrimenkul malların cebri icra yoluyla satışına ilişkin ilan metinlerinde sınırlamaya gidildi. Daha sonra idari uygulamalarla örnek şablon verdiler ve dediler ki: ‘Herkes satış ilanlarını bu şablona göre yayımlatacak’. Böylece, kanun değişikliğiyle zaten küçülen ilan ebatları, bazı idari karar ve uygulamalarla iyice azalmış oldu. Özellikle parasal tutarı oldukça yüksek olan bir başka ilan türü için benzer şablon metin uygulamasına geçileceğine dair duyumları biz de alıyoruz. Ne kadar doğru, ne kadar gerçek bilmiyoruz, inanmak da istemiyoruz. Sorunuzda kast ettiğiniz ilanlar, bizim de duyumlarımızın olduğu konuya ilişkinse ve bu hayata geçerse yerel gazetelerin resmî ilan gelirleri üçte bire düşer, maalesef birçok gazetemizi ekonomik açıdan zor durumda bırakır. Açık söylüyorum yerel gazete diye bir şey kalmayacağı gibi biz de kalmayız.”

Süreli yayınlara sorumluluk alma çağrısı

Basın ilan Kurumu olarak süreli yayınların hayatiyetini devam ettirebilmesi için kanunların tanıdığı yetki çerçevesinde sonuna kadar gayret göstereceklerini yineleyen Erkılınç, “Sahada muhataplarımıza karşı elimizi güçlendirecek, güçlü olmamızı sağlayacak sizlersiniz. Bizim nitelikli yayınlara ihtiyacımız var. Kes, kopyala, yapıştır tarzı; birbirinin aynısı yayınlar ne yazık ki yaşadığımız sorunların kaynağı olmuştur. Yüksek sesle uyarmak istiyorum: Şablon gazetecilik yapılmaya devam edilirse şablon ilanlar kaçınılmaz olarak gelir” açıklamasında bulundu.

Meslek örgütleri ve çatı kuruluşlarının, üyesi olan gazetecilerin ve bir anlamda varlık sebepleri olan yayınların hakkını tam anlamıyla savunmaktan imtina ettiklerini üzülerek gördüğünü dile getiren Erkılınç, resmî ilanlara dair yangının büyümeden önlenmesi konusunda tüm paydaşları sorumluluk üstlenmeye davet etti.

Erkılınç’ın konuşmasının ardından gazete ve internet haber sitesi temsilcilerinin gündeme dair görüşleri alındı.

Genel Müdür Erkılınç, 20 Kasım 2024 Çarşamba günü İzmir’de, 21 Kasım 2024 Perşembe günü Bursa’da düzenlenecek bölge toplantılarına katılacak.