Tweet |
Cezayir hükümeti, Paris'in Cezayir'deki sömürge dönemiyle cumhurbaşkanlığının görevlendirdiği Fransız bir tarihçinin raporu üzerinden yüzleşme çabasına karşın "Fransa'nın sömürge suçlarından kaçışı uzun sürmeyecek" açıklaması yaptı.
Diğer taraftan Cezayir'de Fransa'nın 1830'dan 1962'ye kadar süren sömürge döneminin suç sayılması için ülke çapında imza kampanyası başlatıldı.
Cezayir milletvekillerinden Bilarbi Kemal, meclisteki bir grup milletvekili tarafından başlatılan kampanyaya ilişkin bilgi verdi.
Kemal, 28 Ocak 2020 tarihinde meclise Fransa'nın sömürge döneminde Cezayir'de yapılanları suç sayan bir yasa çıkarılmasını talep eden yasa tasarısı sunduklarını, ancak çeşitli nedenlerle dikkate alınmadığını belirtti.
Cezayir Cumhurbaşkanı'nın Sömürge Dönemi İşleri Danışmanı Abdulmecid Şeyhi'nin "Cezayir'deki Fransız sömürgeciliğinin suç sayılması için kanun çıkarmaya gerek olmadığı" yönündeki açıklamasına cevap veren Kemal, Fransa'nın suçlarını tanımasıyla arşiv ve maddi tazminat gibi konularda Cezayirlilerin haklarını savunmayı amaçladıklarına dikkati çekti.
Kemal, Fransa'nın sömürge döneminin Cezayir'de 'göz ardı edilmesi' yönünde eleştiriler ışığında başlayan kampanyanın bir milyon imzayı hedeflediğini kaydetti.
Fransa'nın Afrika'daki kara lekesi:
'Cezayir sömürge dönemi'
Cezayir, Fransa'nın 1830'lara uzanan işgaline karşı 1 Kasım 1954'te bağımsızlık mücadelesine başladı. Fransa'nın kanlı yıldırma çabalarına karşı koyan Cezayir, 8 yıl süren ve 1,5 milyon kişinin hayatını kaybettiği çetin mücadele sonucu, Arap ve İslam coğrafyasında istiklali için en ağır bedel ödeyen ülke olarak öne çıktı.
Paris yönetimi, Cezayir topraklarında 1960-1966 yıllarında yalnızca 17 nükleer bomba denemesi yaptığını savunurken, Cezayir makamları ise bu sayının 57 olduğunu belirtiyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransız tarihçi Benjamin Stora'yı Temmuz 2020'de "sömürge tarihi ve Cezayir Savaşı" konusunu araştırarak "iki halk arasında uzlaşıyı" sağlamak üzere görevlendirmişti.
Macron'un 20 Ocak 2021'de raporu teslim aldığı, konuya ilişkin çalışmaları sürdürmek istediği ve bu raporun ışığında bazı inisiyatifler alacağı açıklanmıştı.
Fransa, Afrika'daki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneği olan Cezayir'deki suçlarını hala resmen tanımıyor.
Cezayir'de Arapça yayın yapan el-Mesa gazetesinde yayınlanan, Cezayir Hükümeti Sözcüsü ve aynı zamanda İletişim Bakanı Ammar Bilhaymer'in yazılı açıklamasında, "Fransa'nın sömürge suçlarından kaçışı uzun sürmeyecek. Suçlu, suçunu itiraf etmemek için genellikle imkansız yollara başvurur. Fransa'nın suçlarıyla yüzleşmekten kaçarkenki ısrarı ve bunun arkasındaki nedenler, sömürge dönemi Cezayir'e özlem duyanlar ve Fransa'nın 'Cezayir hayaline' kapılanlar tarafından iyi biliniyor" ifadeleri yer aldı.
Bilhaymer, Fransa'nın Cezayir'deki sömürge suçlarını itiraf etmesi yönünde başarı elde edilmesi için iki ülke arasındaki iletişimin devam edeceğini aktardı.
Fransa'nın Afrika kıtasındaki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneğini teşkil eden Cezayir, 1954'te bağımsızlık mücadelesine başladı.
Cezayir, 8 yıl süren bağımsızlık mücadelesiyle bu uğurda en ağır bedel ödeyen ülkelerden biri kabul edilirken, yaşanan büyük acılar Fransa'nın Afrika'dan çekilirken bıraktığı 'kara leke' olarak tarihe yazıldı.
Ülkede yıllar süren insanlık dışı savaşta yaklaşık 1.5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti, milyonlarca insan yerinden oldu.
Paris yönetimi, yakın zamanda Fransa Cumhurbaşkanlığının girişimiyle Fransız bir tarihçinin sömürge dönemine ilişkin hazırladığı rapor üzerinden yakın tarihiyle yüzleşme çabasına girdi.
Ancak Paris'in sömürge dönemine ilişkin Cezayir'in ısrarına rağmen resmi bir şekilde özür dilemeyi ve kurbanlara tazminat ödemeyi reddetmesi Cezayir'de tüm kesimlerin tepkisiyle karşılaştı.
Fransız tarihçinin de raporunda yer verdiğine göre, Fransa Cezayir topraklarında 17 ayrı nükleer deneme yaptı ve Fransız güçlerinin bu topraklara döşediği mayın ile patlayıcılar binlerce Cezayirlinin hayatına mal oldu.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 37 | 32 | 2 | 3 | 89 | 25 | 99 | +64 |
2 | Fenerbahçe | 37 | 30 | 1 | 6 | 93 | 31 | 96 | +62 |
3 | Trabzonspor | 37 | 20 | 13 | 4 | 65 | 48 | 64 | +17 |
4 | Başakşehir FK | 37 | 17 | 13 | 7 | 51 | 41 | 58 | +10 |
5 | Beşiktaş | 37 | 16 | 13 | 8 | 51 | 45 | 56 | +6 |
6 | Sivasspor | 38 | 14 | 12 | 12 | 47 | 54 | 54 | -7 |
7 | Kasımpaşa | 37 | 15 | 14 | 8 | 60 | 64 | 53 | -4 |
8 | Alanyaspor | 38 | 12 | 10 | 16 | 53 | 50 | 52 | +3 |
9 | Çaykur Rizespor | 37 | 14 | 15 | 8 | 48 | 56 | 50 | -8 |
10 | Antalyaspor | 38 | 12 | 13 | 13 | 44 | 49 | 49 | -5 |
11 | Adana Demirspor | 37 | 10 | 13 | 14 | 52 | 55 | 44 | -3 |
12 | Samsunspor | 38 | 11 | 17 | 10 | 42 | 52 | 43 | -10 |
13 | Kayserispor | 38 | 11 | 15 | 12 | 44 | 57 | 42 | -13 |
14 | Gaziantep FK | 37 | 11 | 18 | 8 | 49 | 57 | 41 | -8 |
15 | Konyaspor | 37 | 9 | 14 | 14 | 39 | 50 | 41 | -11 |
16 | Fatih Karagümrük | 38 | 10 | 18 | 10 | 49 | 52 | 40 | -3 |
17 | MKE Ankaragücü | 37 | 8 | 13 | 16 | 44 | 48 | 40 | -4 |
18 | Hatayspor | 37 | 8 | 15 | 14 | 43 | 52 | 38 | -9 |
19 | Pendikspor | 37 | 9 | 18 | 10 | 42 | 72 | 37 | -30 |
20 | İstanbulspor | 37 | 4 | 26 | 7 | 27 | 74 | 16 | -47 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 34 | 24 | 7 | 3 | 77 | 31 | 75 | +46 |
2 | Göztepe | 34 | 21 | 6 | 7 | 60 | 20 | 70 | +40 |
3 | Sakaryaspor | 34 | 17 | 8 | 9 | 50 | 35 | 60 | +15 |
4 | Bodrumspor | 34 | 15 | 7 | 12 | 43 | 22 | 57 | +21 |
5 | Çorum FK | 34 | 16 | 10 | 8 | 55 | 36 | 56 | +19 |
6 | Kocaelispor | 34 | 16 | 11 | 7 | 48 | 41 | 55 | +7 |
7 | Boluspor | 34 | 15 | 11 | 8 | 33 | 35 | 53 | -2 |
8 | Gençlerbirliği | 34 | 13 | 9 | 12 | 39 | 33 | 51 | +6 |
9 | Bandırmaspor | 34 | 13 | 10 | 11 | 49 | 32 | 50 | +17 |
10 | Erzurumspor FK | 34 | 12 | 11 | 11 | 30 | 34 | 44 | -4 |
11 | Ümraniyespor | 34 | 12 | 15 | 7 | 40 | 47 | 43 | -7 |
12 | Manisa FK | 34 | 9 | 12 | 13 | 40 | 40 | 40 | 0 |
13 | Keçiörengücü | 34 | 10 | 14 | 10 | 34 | 43 | 40 | -9 |
14 | Adanaspor | 34 | 11 | 17 | 6 | 28 | 45 | 39 | -17 |
15 | Şanlıurfaspor | 34 | 9 | 14 | 11 | 32 | 37 | 38 | -5 |
16 | Tuzlaspor | 34 | 9 | 14 | 11 | 35 | 47 | 38 | -12 |
17 | Altay | 34 | 5 | 25 | 4 | 16 | 76 | 10 | -60 |
18 | Giresunspor | 34 | 2 | 28 | 4 | 16 | 71 | 7 | -55 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 36 | 26 | 5 | 5 | 83 | 29 | 83 | +54 |
2 | Van Spor FK | 36 | 24 | 6 | 6 | 63 | 37 | 75 | +26 |
3 | Bucaspor 1928 | 36 | 21 | 5 | 10 | 54 | 25 | 73 | +29 |
4 | 1461 Trabzon FK | 36 | 21 | 6 | 9 | 71 | 39 | 72 | +32 |
5 | Ankaraspor | 36 | 15 | 8 | 13 | 45 | 35 | 58 | +10 |
6 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 36 | 16 | 10 | 10 | 50 | 36 | 58 | +14 |
7 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 36 | 15 | 14 | 7 | 47 | 38 | 52 | +9 |
8 | Karacabey Belediye Spor | 36 | 13 | 11 | 12 | 43 | 37 | 51 | +6 |
9 | Ankara Demirspor | 36 | 15 | 16 | 5 | 43 | 46 | 50 | -3 |
10 | Diyarbekir Spor | 36 | 12 | 15 | 9 | 39 | 41 | 45 | -2 |
11 | Kırklarelispor | 36 | 11 | 14 | 11 | 33 | 41 | 44 | -8 |
12 | Altınordu | 36 | 10 | 13 | 13 | 45 | 39 | 43 | +6 |
13 | Hes İlaç Afyonspor | 36 | 10 | 14 | 12 | 25 | 38 | 42 | -13 |
14 | Serik Belediyespor | 36 | 10 | 16 | 10 | 29 | 45 | 40 | -16 |
15 | Nazilli Belediyespor | 36 | 11 | 16 | 9 | 38 | 57 | 39 | -19 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 36 | 11 | 17 | 8 | 41 | 57 | 38 | -16 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 36 | 5 | 23 | 8 | 38 | 76 | 23 | -38 |
18 | Bursaspor | 36 | 6 | 22 | 8 | 28 | 64 | 23 | -36 |
19 | Adıyaman FK | 36 | 4 | 25 | 7 | 28 | 63 | 19 | -35 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 28 | 22 | 2 | 4 | 67 | 18 | 70 | +49 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 28 | 19 | 0 | 9 | 60 | 18 | 66 | +42 |
3 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 28 | 15 | 6 | 7 | 40 | 25 | 52 | +15 |
4 | 52 Orduspor FK | 28 | 14 | 7 | 7 | 40 | 28 | 49 | +12 |
5 | İnegöl Kafkas GK | 28 | 13 | 7 | 8 | 37 | 30 | 47 | +7 |
6 | Edirnespor | 28 | 13 | 10 | 5 | 45 | 28 | 44 | +17 |
7 | Mardin 1969 Spor | 28 | 12 | 11 | 5 | 40 | 34 | 41 | +6 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 28 | 10 | 10 | 8 | 41 | 31 | 38 | +10 |
9 | Karabük İdmanyurdu Spor | 28 | 10 | 13 | 5 | 27 | 44 | 35 | -17 |
10 | Artvin Hopaspor | 28 | 9 | 12 | 7 | 33 | 29 | 34 | +4 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 28 | 10 | 14 | 4 | 34 | 45 | 34 | -11 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 28 | 8 | 15 | 5 | 31 | 42 | 29 | -11 |
13 | Gümüşhanespor | 28 | 4 | 14 | 10 | 25 | 49 | 22 | -24 |
14 | Malatya Arguvanspor | 28 | 3 | 21 | 4 | 21 | 57 | 13 | -36 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 28 | 2 | 22 | 4 | 20 | 83 | 10 | -63 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
26/05/2024 | Adana Demirspor | vs | Başakşehir FK |
26/05/2024 | Fenerbahçe | vs | İstanbulspor (H:1) |
26/05/2024 | Hatayspor | vs | Çaykur Rizespor |
26/05/2024 | Kasımpaşa | vs | Beşiktaş |
26/05/2024 | Konyaspor | vs | Galatasaray |
26/05/2024 | Pendikspor | vs | Gaziantep FK |
26/05/2024 | Trabzonspor | vs | MKE Ankaragücü |
18/05/2024 | Çaykur Rizespor | 0 - 0 | Kasımpaşa |
18/05/2024 | MKE Ankaragücü | 0 - 0 | Pendikspor |
18/05/2024 | Kayserispor | 2 - 2 | Konyaspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
11/05/2024 | Kocaelispor | 0 - 2 | Sakaryaspor |
11/05/2024 | Erzurumspor FK | 0 - 4 | Eyüpspor |
11/05/2024 | Boluspor | 2 - 1 | Çorum FK |
11/05/2024 | Göztepe | 1 - 1 | Bodrum FK |
11/05/2024 | Adanaspor | 1 - 0 | Bandırmaspor |
11/05/2024 | Tuzlaspor | 1 - 1 | Gençlerbirliği |
11/05/2024 | Şanlıurfaspor | 2 - 0 | Manisa FK |
10/05/2024 | Giresunspor | 1 - 2 | Ümraniyespor |
10/05/2024 | Keçiörengücü | 1 - 1 | Altay |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
Hük. | Bursaspor | 3 - 0 | Van Spor FK |
04/05/2024 | Altınordu | 3 - 3 | Ankaraspor |
04/05/2024 | Bucaspor 1928 | 3 - 1 | Diyarbekir Spor |
04/05/2024 | Serik Belediyespor | 0 - 6 | Esenler Erokspor |
04/05/2024 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 3 - 1 | Karacabey Belediye Spor |
04/05/2024 | Adıyaman FK | 4 - 1 | Hes İlaç Afyonspor |
04/05/2024 | Ankara Demirspor | 5 - 2 | Yeni Mersin İdman Yurdu |
04/05/2024 | Kırklarelispor | 1 - 3 | Zonguldak Kömürspor |
04/05/2024 | Kırşehir Futbol SK | 4 - 5 | 1461 Trabzon FK |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
27/04/2024 | Malatya Arguvanspor | 3 - 4 | Talasgücü Belediyespor |
27/04/2024 | Gümüşhanespor | 2 - 4 | Kepezspor FAŞ |
27/04/2024 | Artvin Hopaspor | 0 - 1 | 52 Orduspor FK |
27/04/2024 | Mardin 1969 Spor | 4 - 2 | İnegöl Kafkas GK |
27/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | 1 - 1 | Karabük İdmanyurdu Spor |
27/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 1 - 0 | Edirnespor |
27/04/2024 | Aliağa Futbol A.Ş. | 6 - 3 | Kırıkkalegücü FK |