Bilindiği üzere pandemi ile birlikte konut ve otomotiv piyasasında ciddi bir dalgalanma yaşandı. Döviz kurundaki artış, yükselen faizler ve devamında gelen enflasyonun 'pik' yapması piyasaları adeta altüst etti. Bu süreç fırsatçılığı da beraberinde getirdi. 2022 başı itibarıyla bir malın eder fiyatını kestirmek zor hâle geldi. Aynı binada iki farklı satılık veya kiralık konut fiyatının arasında ciddi uçurumlar oluştu. Aynı durum otomotiv piyasasında da yaşandı. Hükümet bu noktada çeşitli adımlar attı. Öncelikle otomotiv piyasasında stokçular denetime girdi. Fahiş fiyat artışları dengelendi ve piyasa rayına oturdu. Hemen akabinde konut piyasasına da müdahaleler geldi. Kiralık konutlarda yıllık artışlara yüzde 25 zam sınırı getirildi. Yüksek kâr hırsı ile hareket edenler tespit edildi ve cezaları kesildi.

UYGULAMA 7 NİSAN'DA DEVREYE GİRİYOR

Fakat sektörde bir problem daha vardı. O da sahte ilanlar… İster ev sahibi olsun ister emlakçı, ilan sitelerine yüksek fiyattan sahte ilanlar giriyor ve mevcut konutların fiyatlarını yükseltiyordu. Ev alacak ya da kiralayacak olanlar ilan sitelerine baktıklarında bu şişirilmiş fiyatlar baz alıyorlardı. Bu da sektörde ciddi bir balon oluşturmuştu. Konuyla İlgili denetimler sıklaştırıldı, bir dizi tedbir alındı. İlan siteleri de dâhil birçok kişi ve kuruma ceza kesildi. Son olarak bakanlık 1 Ocak'ta vatandaşı yanıltan ilanların önüne geçmek için Emlak İlan Doğrulama Sistemi'ni (EİDS) devreye aldı. Böylece emlak ilanlarının yalnızca mülk sahibinin e-Devlet üzerinden yetkilendirdiği kişiler tarafından girilmesi mecburi hâle getirildi. Ticaret Bakanlığı bunun üzerine yeni bir adım daha atacağını açıkladı. Buna göre 7 Nisan itibariyle kiralık ilanlar için zorunlu hâle getirilen EİDS'in satılık konut ve iş yeri ilanları için de geçerli olacağı ifade edildi.

İKİ AYRI PLATFORMA 1,2 MİLYON TL CEZA

Ticaret Bakanlığı emlak ve otomotiv sektöründe adil, rekabetçi ve istikrarlı piyasa yapısının tesis edilmesi, sektörde kaliteli hizmet sunumunun sağlanması ve tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesi maksadıyla taşınmaz ve taşıt ilanlarının yayımlandığı ilan platformlarında kimlik ve yetki doğrulama yükümlülüğü getirmişti. Sistem, 1 Ocak itibarıyla ilk aşamada kiralık taşınmaz ilanları için zorunlu olacak şekilde devreye alınmıştı. Uygulamayla kimlik bilgilerini doğrulamayan kişilerin emlak portalleri üzerinden ilan vermelerinin önüne geçilmişti. Bakanlık ekipleri sistemin ilk aşamasında yaptığı denetimlerde, düzenlemeye aykırı şekilde ilan yayımladığı tespit edilen bir şirketin iki ayrı ilan platformuna 1 milyon 200 bin lira tutarında idari para cezası uyguladı.

ŞİŞİRME FİYATLAR TARİHE KARIŞACAK

Türkiye gazetesinde yer alan habere göre; Yeni sistem ile hem kiralık hem de satılık konut ve iş yeri ilanları mülk sahibinin e-Devlet üzerinden yetkilendirdiği kişiler tarafından girilebilecek. Bu düzenleme ile sahte ilanlar, fiyat manipülasyonları ve piyasa spekülasyonlarının önüne geçilmesi hedefleniyor. Gayrimenkul sektöründe önemli bir reform olarak değerlendirilen bu sistem, gerek tüketiciler gerekse de sektörden büyük destek aldı. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan gayrimenkul uzmanları, bu adımın sektörde uzun süredir beklenen bir düzenleme olduğunu ifade ederek "Özellikle son yıllarda sahte ilanlar ve fahiş fiyat artışları büyük bir problem hâline gelmişti. EİDS sayesinde piyasada daha gerçekçi fiyatlar görebileceğiz ve tüketiciler daha güvenli alım-satım ve kiralama yapabilecek" dedi.

HEM ALICI HEM DE SATICIYI KORUYOR

Tüketici dernekleri de konuyu destekliyor. Yapılan açıklamalarda "Piyasada yanıltıcı ilanlar yüzünden birçok insan mağdur oluyordu. Vatandaşlar gerçekte var olmayan veya şişirilmiş fiyatlarla listelenen gayrimenkuller sebebiyle hem zaman kaybediyor hem de maddi zarar görebiliyordu. Bu yeni sistemle birlikte ilanların doğruluğu sağlanacak ve güvenilir bir alışveriş ortamı oluşturulacak. EİDS, hem alıcıyı hem de satıcıyı koruyarak daha adil bir piyasa ortamı oluşturacak. Özellikle ilk defa ev veya iş yeri satın alacak kişiler için bu düzenleme büyük bir teminat sunuyor. Artık ilanların doğruluğunu sorgulamak yerine, yatırım yaparken daha bilinçli kararlar verilebilecek" denildi.