Bugun...


AHMET KAPLAN

facebook-paylas
Bizi Kimler Kandırıyor?
Tarih: 11-10-2018 08:35:00 Güncelleme: 11-10-2018 08:52:00


Türkiye büyük bir ekonomik saldırı ile karşı karşıya kaldı. Bu gerçeği kimse yadsıyamaz. Saldırının en temel enstrümanlarından birisi kur üzerinden yapılan saldırıdır. Bu saldırının izleri stokçuların, aracıların fırsatçılarında atakları ile piyasalar da en derin şekilde hissedildi.Hükümetin tüm dönemlerinde yapılamayan zamlar fırsatçıların devreye girmesi ile bir kalemde yüzde 30'lardan yüzde 100'lere kadar varan zamlar yapıldı. Kur nedeniyle makul ve zorunlu artış yapmak zorunda kalanlardan daha çok; haksız hukuksuz dövizle ilgisi olmayan aç gözlü fırsatçıların dalga boyu gelen zamları ile halkımızın sofrasını doğrudan ilgilendiren aile bütçelerini sarsan derin çukurlar açıldı. Üstelik bu süreç arz ve talepte önemli değişkenler olmadığı gibi mevsimsel olarakta yazın ürün bolluğu olduğu dönemlerde gerçekleşti.Dolar oyunu sonrası Türkiye piyasalarının bu zor süreci kısa sürede atlatması hepimizin dileği ancak bu süreçte bazı firmaların bu ortamdan yararlanmaya çalışması çok düşündürücüdür.

 

Hükümet saldırı dalgasına karşı çeşitli önlemler almaya çalıştı.Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, "Enflasyonla Topyekün Mücadele Programını açıkladı. Türkiye'nin ana gündem maddesi ekonomi, ekonomi yönetiminin en önemli ana gündem maddelerinden birisi de enflasyon ve faiz mücadelesi oldu. Nitekim Ekonomide önceliğin enflasyon olduğunu anlatan Bakan Albayrak, Enflasyonla topyekün mücadele kampanyası çerçevesinde enflasyonun düşüşe geçeceğini duyurdu.

 

 

ENFLASYON HEDEFLEMESİ PERAKENDE

SEKTÖRÜNÜN GÖZETİM VE DENGELENMESİNE BAĞLIDIR

Bakan Albayrak, 20 Eylül 2018’de Yeni Ekonomik Program açıklandı. 2018 enflasyon hedefi %20,8idi. 2018'de 9 aylık tüketici enflasyonu %17,97 oldu. 9 aylık üretici enflasyonu %33,88. Hedef için 3 aylık enflasyonunun %2,83 olması gerek. Bu tablo bize hesabın tutması için perakende sektöründe denge ve denetim kontrolü tam sağlanamazsa bu hedeflere ulaşılması mümkün olmadığını gösteriyor.Çünkü enflasyon sepetinde yer alan ürünlerin yüzde 98'i perakende sektöründedir.

 

 

EN FAZLA ZAM YANSIMASI PERAKENDE

 SEKTÖRÜNDE HİSSEDİLDİ

Zam yansımalarının en fazla hissedildiği sektör kuşkusuz perakende sektörüdür. Çünkü perakende sektörü halkın cebini doğrudan ilgilendiren gıda ve giyim gibi zorunlu tüketim maddeleridir. Meyve-sebze-ekmek tüm gıda maddeleri, gıda dışı ürünler tekstil ürünleri, tüketici elektroniği ve hatta hizmet sektörünün tüm kapsamı perakende sektörünün bileşenleridir.Tüketici enflasyonunu belirleyen yegane sektörün başında da perakende sektörü gelir.Dolayısıyla enflasyon hedeflemesi perakende  sektörünün gözetim ve dengelenmesine bağlıdır.

 

Ancak bu sektörün düzenlenmesine ilişkin yetki kapsamı tek bir bakanlık alanında değil. Perakendenin dalları birçok bakanlığın yetki kapsamına girmektedir. Gıda marketleri, tüketici elektroniği mağazaları ve giyim mağazaları gibi...

 

 

DAĞITIM ZİNCİRİ ÜRETİCİ VE TÜKETİCİNİN ALEYHİNE İŞLİYOR

Türkiye'de en büyük sorun halkımızın cebini-sofrasını doğrudan ilgilendiren meyve-sebze gibi çeşitli gıda maddelerinin üretimden tüketime-raflara-pazara ulaşana kadar olan zincirin kırılamamasıdır. Bu zincir daima üretici ve tüketici zincirinin aleyhine işlerken, aracılar en büyük kazanan olmuştur. Dağıtım zinciri Türkiye'de yıllardır en büyük sorun olarak durmaktadır.Hal yasası da ne yazık ki işlevini yerine getirememektedir.  

Hükümetin yeniden acilen piyasa düzenlemesine ihtiyaç vardır. Üreticinin ve tüketicinin korunması hükümetin öncelikli görevleri arasındadır. Burada Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığına önemli görevler düşmektedir.

 

 

SERBEST PİYASADA SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI

Serbest piyasa söylemleri devletin müdahalesini piyasa denetim ve gözetimi görevini yok edemez. Sosyal devlet anlayışı üretici veya tüketiciyi kişilerin vicdanına veya serbest piyasa söylemlerinin insafsızlığına, fırsatçılığına bırakamaz. Bu sosyal devletin birinci derece önceliğidir. Devlet gerektiğinde piyasa yapıcı, gerektiğinde piyasa düzenleyici, gerektiğinde piyasa denetleyici olmalıdır.Devlet hem piyasa maniplasyonlarını hem kendi enflasyon hedeflemelerinin gereği olarak fiyat unsuruna müdahale etme hakkına sahiptir. Ama bütün bunların ötesinde de yurttaşlarının cebine uzanan haksız fırsatçı elleri durdurmak, kişilerin vicdanlarına bırakmamak sosyal devlet olmanın gereğidir.  

 

Hükümet özellikle halkın temel ihtiyaçlarını gözeterek birtakım önlemler almalı. Özellikle üreticinin girdi maliyetlerini düşürecek daha fazla adımlara ihtiyaç var. Bu konuda yetersiz görsem de yeni adımlar atılmıyor değil.

 

 

TOHUMDAN SOFRAYA

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, "Tohumdan sofraya tüm sorunları ortadan kaldırmanın yolunu arıyoruz" diyerek Gübre başta olmak üzere üreticinin girdi maliyetlerini düşürmeye yönelik adımlar attı. Bu önemli bir başlangıç ama yeterli mi değil. Gerekirse bu konuda başta KDV oranları gibi üreticinin girdi maliyetlerini düşürebilecek yeni destek ve korumalara ihtiyaç var.

 

Ticaret Bakanlığı da biraz geç kalmış olsa da piyasalarla ilgili çok önemli yeni bir karar aldı. Yürürlüğe giren bu yönetmelikle birlikte alınan kararların gereği olarak; "Girdi maliyeti ve döviz kuru artışı gibi fiyat değişimlerinden etkilenmemesine rağmen bu durumlardan etkileniyormuş gibi hareket ederek tüketiciye sunulan mal veya hizmetin satış fiyatında haklı bir gerekçe olmaksızın artış yapılması, aldatıcı ticari uygulamalar kapsamına alındı.

 

 

İNDİRİMLER NE KADAR GERÇEK

Şimdi gelelim piyasadan gelen indirim haberlerine…Bu indirimler elbette olumlu adımlar. Ancak market zincirlerinin bir ay içinde yüzde 40-60 arası zam yapıp etiket değiştirdikleri biliniyor. Şimdim 50 kalem üründe “iki ay boyunca” yüzde 10 indirime gitmişler, bunu da alkışlamamızı bekliyorlar.Bizi kandırmalarına da aldanmıyoruz.  Üreticiden 1 TL ve altına alınan ürünler market raflarında ve pazarlarda nasıl oluyor da bu kadar büyük bir farkla Kg fiyatları 5-10 TL'ye fırlıyor. Özellikle market fiyatlarındaki artışları dikkat çekici boyutlara ulaştı. Baklagilden ete, kahvaltılıktan sebze-meyveye fiyatlar uçuşa geçti. Bir ayda yaşanan değişim bazı ürünlerde yüzde 100'ü bulurken; Öyle ki döviz kurunun stabil hareket etmesine rağmen bazı mağazalar iki gün arayla ürünlerine yüzde 100'e yakın zam yaptı.

 

 

BİR ÇAY, BİR GEVREK-SİMİT 

Bir simit-gevrek 1.75 TL oldu. Ekmek 1.75 oldu. 2 TL'ye doğru hızla gidiyor. Pazarda domates-biber-soğan-patates gibi mutfakların temel ihtiyaç maddeleri 5 TL ve üstü fiyatlarda seyrediyor…Halkın en uğrak ve işlek bölgelerinden İzmir Kordonda ince belli küçük bardakta bir çay içip, bir gevrek yeseniz fiyatı yaklaşık 10 TL'yi buluyor.

 

 

AĞIR YAPTIRIMLAR GETİRİLMELİ

Şimdi pazarcı esnafı başta olmak üzere esnafı denetlemeleri yapılıyor. Bu denetlemelerde sembolik olmaktan öteye geçmeyerek Belediye başkanları ve zabıta ekipleri marifetiyle kameralar önünde adeta bir gösteriye dönüştü. Bu iş böyle olmaz... Denetleme önce üreticiden, Halden, fabrikalardan, toptancıdan başlamalıdır.Bu denetimi yapmayıp pazarda şov yapmak doğru değil... Kandırmanın en önemli nedeni denetimsizlik ve yasal düzenlemelerin, yaptırımların yetersizliğidir.Piyasa maniplasyonlarına, stokuçuya, haksız kazanca, fırsatçılığa karşı çok daha ağır yaptırımlar getirilmelidir.

 

Hükümetinde bu konuda daha kalıcı adımlar atmasına; girdi maliyetleri üzerinden üretimin desteklenmesi başta olmak üzere, üreticiden tüketiciye kanalların düzenlemesi ve denetimi gibi konu başaklarının mutlaka acilen güncellenmesi gerekmektedir.

 

 

YÜZDE 30 ZAM, YÜZDE 10 İNDİRİM

Samimiyetle indirim kampanyalarına istenilen ölçü ve rakamlarda katılanlara teşekkür ediyoruz. Ama birçok Mağaza, market, toptancı ve perakendecinin yüzde 30, yüzde 100'lere yakın zam yapanların; yüzde 10 indirim yapmalarına kadar anlamlıdır? En az yüzde 30 zam yap, sonra yüzde 10 indirim yap.

 

Peki bizi kimler kandıryor?

Üretici mi, toptantıcı mı, aracı mı, perakendeci mi? 

Diğer hangi bileşenlerin olduğunu da okuyucalarımın yorumlarına bırakıyorum.  

 

 





FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 36 30 1 5 91 31 95 +60
2 Fenerbahçe 36 26 4 6 90 39 84 +51
3 Samsunspor 36 19 10 7 55 41 64 +14
4 Beşiktaş 36 17 8 11 59 36 62 +23
5 Başakşehir FK 36 16 14 6 60 56 54 +4
6 Eyüpspor 36 15 13 8 52 47 53 +5
7 Trabzonspor 36 13 11 12 58 45 51 +13
8 Göztepe 36 13 12 11 59 50 50 +9
9 Çaykur Rizespor 36 15 17 4 52 58 49 -6
10 Kasımpaşa 36 11 11 14 62 63 47 -1
11 Konyaspor 36 13 16 7 45 50 46 -5
12 Alanyaspor 36 12 15 9 43 50 45 -7
13 Kayserispor 36 11 13 12 45 57 45 -12
14 Gaziantep FK 36 12 15 9 45 50 45 -5
15 Antalyaspor 36 12 16 8 37 62 44 -25
16 Bodrum FK 36 9 17 10 26 43 37 -17
17 Sivasspor 36 9 19 8 44 60 35 -16
18 Hatayspor 36 6 22 8 47 74 26 -27
19 Adana Demirspor 36 3 28 5 34 92 2 -58
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 38 21 8 9 68 41 72 +27
2 Gençlerbirliği 38 19 8 11 57 34 68 +23
3 Fatih Karagümrük 38 19 10 9 55 36 66 +19
4 İstanbulspor 38 20 14 4 67 38 64 +29
5 Bandırmaspor 38 17 8 13 52 45 64 +7
6 Erzurumspor FK 38 19 12 7 53 31 64 +22
7 Boluspor 38 17 11 10 66 40 61 +26
8 Iğdır FK 38 16 12 10 57 33 58 +24
9 Amed SK 38 14 9 15 43 35 57 +8
10 Çorum FK 38 14 12 12 49 45 54 +4
11 Ümraniyespor 38 14 13 11 48 42 53 +6
12 Esenler Erokspor 38 13 12 13 53 50 52 +3
13 Sakaryaspor 38 13 13 12 48 54 51 -6
14 Keçiörengücü 38 14 15 9 60 53 51 +7
15 Manisa FK 38 14 18 6 50 52 48 -2
16 Pendikspor 38 13 16 9 45 51 48 -6
17 MKE Ankaragücü 38 14 18 6 49 48 48 +1
18 Şanlıurfaspor 38 11 20 7 45 55 40 -10
19 Adanaspor 38 7 22 9 32 75 30 -43
20 Yeni Malatyaspor 38 0 38 0 14 153 21 -139
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 34 25 2 7 80 22 82 +58
2 Batman Petrolspor 34 26 6 2 64 24 80 +40
3 GMG Kastamonuspor 34 19 3 12 57 29 69 +28
4 Adana 01 Futbol Kulübü 34 19 7 8 62 30 65 +32
5 Altınordu 34 16 7 11 57 35 59 +22
6 Beykoz Anadolu 34 15 11 8 47 46 53 +1
7 İskenderunspor A.Ş. 34 13 10 11 49 38 50 +11
8 1461 Trabzon FK 34 13 13 8 44 37 47 +7
9 Fethiyespor 34 11 13 10 32 40 43 -8
10 24Erzincanspor 34 10 13 11 45 52 41 -7
11 Kırklarelispor 34 10 14 10 42 44 40 -2
12 Sincan Belediye Ankaraspor 34 10 15 9 44 40 39 +4
13 İnegölspor 34 10 13 11 42 51 38 -9
14 Kepezspor FAŞ 34 9 16 9 37 46 36 -9
15 Isparta 32 Spor 34 7 15 12 33 51 33 -18
16 Karaköprü Belediyespor 34 7 19 8 39 52 29 -13
17 Altay 34 10 20 4 33 64 25 -31
18 Hes İlaç Afyonspor 34 0 33 1 6 112 5 -106
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 30 21 2 7 64 17 70 +47
2 Karşıyaka 30 18 6 6 56 28 60 +28
3 Muş Spor Kulübü 30 16 4 10 48 24 58 +24
4 Belediye Kütahyaspor 30 17 6 7 57 37 58 +20
5 Düzcespor 30 16 6 8 40 27 56 +13
6 Silifke Belediye Spor 30 14 9 7 51 36 49 +15
7 Anadolu Üniversitesi 30 13 9 8 39 32 47 +7
8 Artvin Hopaspor 30 10 11 9 26 30 39 -4
9 Tokat Bld Plevnespor 30 7 13 10 27 32 31 -5
10 Kahramanmaraşspor 30 8 16 6 28 39 30 -11
11 Bulvarspor 30 7 14 9 35 58 30 -23
12 Kırşehir Futbol SK 30 7 15 8 26 48 29 -22
13 Bornova 1877 30 6 14 10 36 53 28 -17
14 23 Elazığ Futbol Kulübü 30 5 14 11 18 31 26 -13
15 Kuşadasıspor 30 7 20 3 25 51 24 -26
16 Ergene Velimeşe 30 6 19 5 17 50 23 -33
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/06/2025 Samsunspor 2 - 1 Kayserispor
 01/06/2025 Bodrum FK 0 - 4 Beşiktaş
 31/05/2025 Adana Demirspor 2 - 2 Gaziantep FK
 31/05/2025 Alanyaspor 2 - 0 Sivasspor
 31/05/2025 Fenerbahçe 2 - 1 Konyaspor
 31/05/2025 Çaykur Rizespor 5 - 2 Hatayspor
 30/05/2025 Galatasaray 2 - 0 Başakşehir FK
 30/05/2025 Antalyaspor 0 - 2 Trabzonspor
 30/05/2025 Kasımpaşa 1 - 2 Göztepe
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2025 Kocaelispor 4 - 1 Keçiörengücü
 10/05/2025 Ümraniyespor 0 - 1 Manisa FK
 10/05/2025 İstanbulspor 3 - 0 Çorum FK
 10/05/2025 Şanlıurfaspor 0 - 1 Erzurumspor FK
 10/05/2025 Fatih Karagümrük 2 - 1 Iğdır FK
 10/05/2025 Yeni Malatyaspor 0 - 5 Gençlerbirliği
 10/05/2025 Sakaryaspor 2 - 0 Esenler Erokspor
 10/05/2025 Adanaspor 0 - 7 Boluspor
 10/05/2025 MKE Ankaragücü 2 - 0 Amed SK
 10/05/2025 Bandırmaspor 2 - 1 Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/05/2025 Batman Petrolspor 2 - 0 24Erzincanspor
 03/05/2025 İskenderunspor A.Ş. 0 - 1 Sarıyer
 03/05/2025 Karaköprü Belediyespor 5 - 1 Isparta 32 Spor
 03/05/2025 Beykoz Anadolu 1 - 2 GMG Kastamonuspor
 03/05/2025 Adana 01 Futbol Kulübü 4 - 2 İnegölspor
 03/05/2025 Fethiyespor 0 - 4 Sincan Belediye Ankaraspor
 03/05/2025 Altınordu 3 - 0 Afyonspor Kulübü
 03/05/2025 Altay 3 - 0 Kırklarelispor
 02/05/2025 1461 Trabzon FK 0 - 0 Kepezspor FAŞ
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/04/2025 Artvin Hopaspor 7 - 2 Bulvarspor
 26/04/2025 Muş Spor Kulübü 3 - 0 Anadolu Üniversitesi
 26/04/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü 1 - 1 Kuşadasıspor
 26/04/2025 Bornova 1877 1 - 0 Kırşehir Futbol SK
 26/04/2025 Karşıyaka 2 - 0 Bursaspor
 26/04/2025 Tokat Bld Plevnespor 3 - 1 Silifke Belediye Spor
 26/04/2025 Düzcespor 2 - 2 Belediye Kütahyaspor
 26/04/2025 Ergene Velimeşe 2 - 1 Kahramanmaraşspor
GAZETEMİZ

Web sitemize nasıl ulaştınız?


HABER ARA
YUKARI