“Hey onbeşli onbeşli

Tokat yolları taşlı

Onbeşliler gidiyor

Kızların gözü yaşlı

Aslan yârim kız senin adın Hediye

Ben dolandım sen de dolan gel beriye

Fistan aldım endazesi on yediye

Gidiyom gidemiyom

Az doldur içemiyom

Sevdiğim pek gönüllü, koyup da gidemiyom”

…

Hepimizin bildiği düğünlerde zil takınıp söylenen bir türküdür bu.

Aslında, bu hüzünlü bir hikayesi olan ağıttır. Hikayesi ise Çanakkale savaşı ile ilgilidir:

Çanakkale Savaşı ile ilgili olarak o zamanın İngiliz generali şöyle demiştir:

“Gelibolu’daki kanlı muharebeler, Türk ordusunun çiçeklerini tüketmiştir.”

Çanakkale savaşı öyle bir savaştı ki, bir ölüm değirmeni gibiydi sanki. Tükettiği insanların

Haddi hesabı yoktu. Cephedeki boşlukları doldurmak için, diğer cephelerden asker getirelemediğinden, en yakın çevreden başlayarak, 15 yaşın üstündeki eli silah tutan bütün gençlerin dahi, gönüllü olup olmadığına bakılmaksızın, Çanakkale’ye sevk edilmeleri gerekiyordu. Ve öyle de oldu. O günler, köyde, kasabada, erkeğin kalmadığı, gücü kuvveti yerinde olan 15 yaşın üstünde her erkeğin asker olmak zorunda kaldığı zor günlerdi.

Çanakkale Savaşı sırasında, İtilaf Devletleri’nin Nisan 1915’ten itibaren kara çıkartmasına başlamasıyla birlikte cephede takviye kuvvetlerine gerekli olunca Sultan V. Mehmed Reşad 14 Mayıs 1331’de (27 Mayıs 1915) bir emir yayınlayarak, Askeri Mükellefiyet Kanunu’nda değişiklik yapılması istemiş ve 10. Sınıfa devam edenlere dair bir düzenleme yapılmıştı. “Geçici kanunun 42 maddesine muayene sonucunda sultani mekteplerinin onuncu sınıflarında bulunanlar da sözü edilen hizmet hakkına nail olacaklardır” denmiştir. İşte bu emir, türkünün kahramanı Tokatlı Hüseyin’in de askere gitmesini önünü açan bir emirdi.

…

Tokatlı Hüseyin, evin en küçüğüydü. Yasa gereği her evde bir erkek, ailesinin güvenliğini ve geçimini sağlamak için askere alınmayabiliyordu. Ne var ki, yurdu düşman işgal altında olduğunu gören, kanı deli  akan Hüseyin, bu çıkan emirle gönüllü olarak Çanakkale’ye yurdunu kurtarmaya gitti.

Hüseyin geride sözlüsü Hediye’yi de bırakmıştı. Savaş bittikten sonra, para biriktirip,  hemen evleneceklerdi. Söz vermişlerdi birbirlerine. Hediye de onu bekleyecekti. Evinin direği, çocuklarının babası olacaktı Hüseyin. Sımsıkı sarılmışlardı birbirlerine, veda etmemişlerdi. Çünkü, nasılsa dönecekti Hüseyin. Geride annesini de bırakıp gitmişti 15’lik Hüseyin.

…

Bir yaz geçer, bir de kış. Bir yaz daha, bir kış daha. Dört yaz, dört de kış geçer. Anası babası memlekette dirlik düzen bozuldu diye Hediye’yi başkası ile evlendirmek isterler. Böyle güzel kızın başına bir şey gelir diye. Taliplisi de hem zengindir, hem de tek  başına yaşayan yaşlı bir adamdır. Hediye, bir şey diyemez, karşı koyar ancak nafile. Evlenirler.Bir yıl sonra kocası ölür.

Evde yalnız kalmıştır Hediye. Güzel ve dul Hediye’den eşkıya haberdar olur. Kaçırırlar onu. Yapmadıklarını bırakmazlar. Sonra, şehir merkezindeki cami önüne bırakırlar gece.

Biri olsun el etmemiş Hediye’ye. Üstü başı yırtıktır. “Kötü yola düşmüş bu” derler. Hediye, kayıp yavuklusuna mı, kare kaderine mi, bahtsız evliliğine mi, onca işkenceye, tecavüze, aşağılanmaya mı, kötü anılmaya mı yansın?

Dayanamaz Hediye…

Ter eder Tokat’ı. Bir daha da ne duyan olur, ne de gören. 1915’in üzerinden sekiz yaz, sekiz de kış geçer…

Ve döner onbeşli Hüseyin köyüne. Hüseyin’in gelişine şenlik eder köy. Sofralar kurulur, davullar çalınır. Ama, Hüseyin ne şenlik ister, ne sofra.  O, Hediye’yi ister. Sorar, “Hediye nerede?” diye.

Derler ki; “ O taze dul mu, önce kötü yola düştü, sonra da buralarda yapamadı gitti.”

Hüseyin inanamaz, duramaz oralar da oda atına biner ve Tokat’ı terk eder. Kavuşamazlar sevdalılar.

…

Böyledir türkünün asıl hikayesi. Ve tüm onbeşli şehit olan askerlere ithafen yazılır bu ağıt. Daha nice hikayeler vardır Çanakkale ile ilgili.

103 yıl önce Mustafa Kemal Paşa’ “ben size ölmeyi emrediyorum” demişti bu savaşta.

Evet…Kimi kaynaklara göre 250 bin kimi kaynaklara göre ise 57 bindi şehit sayısı. Ve geriye kalan gaziler, dullar, öksüz ve yetim nice çocuklar…

Atatürk şöyle anlatır savaşı:

“Bomba sırtı vakasını anlatmadan geçemeyeceğim. Siperler arasında mesafe sekiz metre, yani ölüm muhakkak. Birinci siperdekiler, hiçbiri kurtulmamacasına kâmilen düşüyor. İkincidekiler, onların yerine geçiyor. Fakat ne kadar gıpta edilecek bir itidal ve tevekkülle biliyor musunuz? Öleni görüyor, üç dakikaya kadar öleceğini biliyor, hiç ufak bir korku ve endişe göstermiyor, sarsılma yok. Okuma bilenlerin ellerinde Kur’an-ı Kerim, cennete gitmeye hazırlanıyorlar. Bilmeyenler, Kelime-i Şahadet getirerek yürüyorlar. Bu, Türk Askeri’ndeki ruh kuvvetini gösteren şayan-ı hayret ve tebrik bir misaldi. Emin olmalısınız ki, Çanakkale Savaşları’nı kazandıran bu yüksek ruhtur.”

…

Ve hâlâ kirli oyunlar oynanıyor ve kirli hesaplar dönüyor toprak bütünlüğümüzle ilgili.

…

Trabzon’da Maçka ilçesinde bir grup PKK’lı terörist tarafından şehit edilen Eren Bülbül de onbeşliydi.

Yıl 2017…

…

Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır. Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır.

Çanakkale şehitleriyle tüm şehitlerimizi saygıyla, minnetle anıyoruz…