Bugun...


DR. KEMAL KAMBUROĞLU

facebook-paylas
Tarımda Durum Nedir? Gıda Fiyatları Neden Pahalı?
Tarih: 23-04-2022 15:34:00 Güncelleme: 23-04-2022 15:34:00


Her markete ya da manava gittiğimizde fiyatlar el yakıyor ve giderek de yükseliyor. Gıda fiyatları neden el yakıyor? Ne oldu birden bire böyle? Türkiye toprakları çok zengin, 200 milyon insanı besleyecek bir toprak kapasitemiz var hala. İyi de neden gıda pahalılığı yüzünden vatandaş gıdaya ulaşmakta zorlanıyor? Bu sorunun cevabı çok açıktır;

Türkiye 1980 den itibaren çok ama çok yanlış bir tarım politikası izlemiştir. Merhum Özal’ın “tarım da neymiş, tarım köylülüktür, tarımı küçültelim, hizmetler sektörünü büyütelim” diye ifade ettiği ve uygulamaya koyduğu çok yanlış politika, günümüze kadar gelen süreçte Türk tarımını çöküş noktasına getirmiştir. Türkiye öncelikle tarım için temel bir vizyon ortaya koymalı ve etkili bir politika geliştirmelidir. Bunun için de temel tarım politikası “devlet politikası” olmalı, siyasi iradeler değişse bile temel tarım politikası asla değişmemeli sadece güncelleştirilmeli ve geliştirilmelidir. Çünkü tarım stratejik bir alandır ve yakın- orta gelecekte Türkiye için tarımın “milli güç unsurlarından biri” haline gelmesi kuvvetle muhtemeldir. Zira dünyanın içinde bulunduğu süreçte artan nüfusu da dikkate aldığımızda orta gelecekte bir gıda krizinin oluşması kaçınılmaz görünmektedir. Mesela Çin yakın gelecek için bile bunu düşündüğünden binlerce ton gıda stoklamaktadır. Meseleyi genel çerçeveden Türkiye özeline indirdiğimizde Türkiye’de bu gün kırsaldaki nüfusun önemli bir kısmının kentlere göçmesi tarımsal üretimde düşüşün nedenlerinden biri oldu. Bu gün köylerimizde yaş ortalamasının oldukça yüksek olduğu ifade ediliyor. Yani toprağı işleyecek, hasadı kaldıracak insanlar yaşlı insanlar. Gençler ağırlıklı olarak şehirlere göç etmiş durumda, üstelik şehirde de çoğu işsiz. Böylesi bir durum kent kültürünün de erozyona uğramasına neden oluyor. Çünkü gelen kesim ne tam kentli olabiliyor ne de köydeki yaşamı sürdürebiliyor. Amorf bir yapı çıkıyor ortaya. Öylesi koşullarda da kentlerin altyapıdan eğitime kadar birçok alanda yetersiz kalması durumu ortaya çıkıyor. Avrupa ve ABD’de kırsalda yaşayan nüfus %3 civarında. Ancak her türlü imkâna sahipler. Çiftçilik ile büyük gelirler elde edebiliyorlar. Türkiye’de de insanımız çiftçilik ve hayvancılıktan yeterince gelir elde edebilseydi ve yaşam koşulları onu tatmin edebilseydi hem şehirlere akın olmazdı hem de tarımsal üretim kapasitemiz artarak devam ederdi.

Biriken sermaye köylerde, kasabalarda fabrikalara dönebilirdi. Hatta köylere turist bile çekebilirdi. Hollanda’ya gidenler bilirler Volendam’a gittiğinizde sizi mutlaka bir peynir üretim fabrikasına götürürler. Hem de oldukça nostaljik görüntüleri de içeren fabrikalara. Ayrılırken de her turist grubu fabrikanın satış reyonundan bolca peynir alır ve oldukça iyi sayılacak miktarda Euro’yu oraya bırakır. Türkiye’de et de, süt de, sebze de, hububat da çok pahalandı. Gıda fiyatları çok yükseldi. Türkiye 80li 90 yıllarda ciddi ölçüde hayvan ihracatı yaptı. O yıllarda kırmızı etin %25i küçükbaş hayvanlardan idi. Bu oranın şimdilerde %10-12 civarında olduğunu belirtiyor uzmanlar. Türkiye, dünya mera alanı sıralamasında 14,6 milyon hektar ile 46. sırada. Hayvancılığın önemsendiği ve geliştiği ülkelerde mera alanları hem çok iyi korunur hem de çok verimli kullanılır. Sadece hayvanların beslenmesine yönelik ot, yem bitkisi üretimi için değil doğal kaynakların korunması, sürdürülebilir tarımsal üretim için meralara büyük önem verilir. Hazine arazilerinin bir bölümü de mera alanıdır. Hayvancılığa gereken önem verilmediği için mera alanları kolayca elden çıkarılabiliyor. Ot biten yerde turistik tesis, sanayi tesisi veya alışveriş merkezi, toplu konut projelerinin yapılması daha kârlı bir iş olarak görülüyor. Bu da kalkınmanın, gelişmenin göstergesi olarak sunuluyor. TÜİK 2014 verilerine göre, Türkiye’nin toplam alanının yaklaşık yüzde 20’si, tarım alanlarının ise yaklaşık yüzde 38’i olan 14,6 milyon hektar çayır ve mera alanı var. Türkiye’nin çayır ve mera varlığı 1940 yılında 44,2 milyon hektar iken 20 yıl sonra 1960’ta 28,7 milyon hektara geriledi. 1990’da 14,2 milyon hektara düşen çayır ve mera alanının 2014’te 14,6 milyon hektar olduğu tahmin ediliyor. Son dönemdeki artışın, mera alanlarının tespiti ve kayıt altına alınması ile olduğu değerlendiriliyor. Sebze ve meyvenin en çok yetiştiği Ege bölgesinde bile 1970 yılında 1 milyon  27 bin 900 hektar olan mera alanı, 2014’e gelindiğinde 388 bin 846 hektara düşmüş. Aynı dönemde Marmara’nın mera varlığı 463 bin 600 hektardan 280 bin 619 hektara gerilemiş. Peki, mera olmayınca hayvancılık nasıl olacak? Hayvanlar ne yiyecekler? GAP bütün Türkiye’yi doyurabilecek bir varlık iken hala tamamlanmadı, hatta dünyayı besleyecek bir yapı GAP. Ama hala sulama yatırımları bitirilmedi.

GAP’da açık kanaletler var. Sadece açık kanaletler ile sulama yapılınca tarlalar suya boğuluyor ve ürün zarar görüyor. Basınçlı modern sulama sistemleri ile kanaletler birlikte kullanılabilir ve iyi hasat alınabilir. Biz işin tekniğini fazla bilmiyoruz ama sorup öğrendik. Çiftçiye verilen destekler de göreceli olarak düştü. Nominal olarak destek rakamı yükseldiği halde dolar ile mukayese edildiğinde 3 milyar $dan 1,5 milyar $a gerilediği belirtiliyor. Çünkü gübre de mazot da $ a endeksli. 1 kg patatesi çiftçi 1 TL. ye satıyor ama patates markette 9,5 lira oluyor. Nasıl oluyor bu iş anlamak mümkün değil. Çiftçilerin üretimini arttırabilmesi için sübvanse edilmesi gerekiyor. Gelişmiş ülkeler bu durumu “kamu zararı” olarak yazıyorlar. Bizde ise “ithalat ile” kamu zarı yazılıyor. Bu durum çiftçiye de zarar veriyor. Örneğin makarna ve büsküvi üretip ihraç etmek için dışarıdan buğday alıyoruz. Ancak dışarıdan aldığımız buğdaya yerli üreticiden aldığımız buğdayın genelde iki katı fiyatı ödüyoruz. E, madem makarna ve büsküvi ihraç etmemiz için buğday lazım, bunu bizim çiftçi üretsin ondan alınsın. Parayı da bizim çiftçimiz kazansın. Türkiye’de tarımsal yatırımlar diğer yatırımların ardına düşmüş görünüyor. Türkiye ulaştırma altyapı yatırımlarına bir süre ara vererek tarımsal yatırımlara ivedilikle öncelik vermelidir. İnsanlar aç kalınca köprüyü, yolu, binayı yiyemezler ki. Devlet öncülük ederek ürün bazında kooperatifler kurdurup köylünün ürününün değerinde satabilmesini sağlamalıdır. Ayrıca yine kooperatifler vasıtası ile örneğin güneş enerjisinden elektrik elde edilerek tarıma ucuz enerji sağlanmalıdır. Şirket tarımı yönteminden vazgeçilmelidir. Çünkü şirket tarımı küçük ve orta ölçekli çiftçinin devre dışı kalmasına sebep olmaktadır. Şirketler bir anlamda kartel oluşturarak ürünü düşük fiyat ile alıp topluyorlar. Fransa’nın en ünlü ürünlerinden olan Rockfor peyniri sadece Rockfor köyünde üretiliyor ve 2200 ortaklı bir kooperatif üretiyor. Yıllık üretimi ise 508 milyon Euro. İşte bu nedenlerle çiftçilerin tümünün kooperatifleşmesi şarttır. Çiftçinin tohum sorunu var, tohumculuk neden tekelleşti? TİGEM neden tohum üretmiyor? Neden hayvan ıslahı yapmıyor?

Son 10 yılda tarım dışı kalan arazilerimiz yine tarıma döndürülse başka yerde arazi aramaya da gerek kalmaz. Tabii ki pandeminin de Rusya- Ukrayna savaşının da bütün bu gıda krizinde önemli etkisi vardır ama günün sonunda her şey gelip beşeri sermayede yani eğitimde düğümleniyor. İnsanımızı eğitip çıtayı yukarı çekmek zaruridir. Devlet milletini doyurmak zorundadır o nedenle bunun koşullarını hazırlamalıdır. Türkiye’mizin her açıdan bunu yapabilecek imkân ve kabiliyeti vardır.





FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 36 30 1 5 91 31 95 +60
2 Fenerbahçe 36 26 4 6 90 39 84 +51
3 Samsunspor 36 19 10 7 55 41 64 +14
4 Beşiktaş 36 17 8 11 59 36 62 +23
5 Başakşehir FK 36 16 14 6 60 56 54 +4
6 Eyüpspor 36 15 13 8 52 47 53 +5
7 Trabzonspor 36 13 11 12 58 45 51 +13
8 Göztepe 36 13 12 11 59 50 50 +9
9 Çaykur Rizespor 36 15 17 4 52 58 49 -6
10 Kasımpaşa 36 11 11 14 62 63 47 -1
11 Konyaspor 36 13 16 7 45 50 46 -5
12 Alanyaspor 36 12 15 9 43 50 45 -7
13 Kayserispor 36 11 13 12 45 57 45 -12
14 Gaziantep FK 36 12 15 9 45 50 45 -5
15 Antalyaspor 36 12 16 8 37 62 44 -25
16 Bodrum FK 36 9 17 10 26 43 37 -17
17 Sivasspor 36 9 19 8 44 60 35 -16
18 Hatayspor 36 6 22 8 47 74 26 -27
19 Adana Demirspor 36 3 28 5 34 92 2 -58
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 38 21 8 9 68 41 72 +27
2 Gençlerbirliği 38 19 8 11 57 34 68 +23
3 Fatih Karagümrük 38 19 10 9 55 36 66 +19
4 İstanbulspor 38 20 14 4 67 38 64 +29
5 Bandırmaspor 38 17 8 13 52 45 64 +7
6 Erzurumspor FK 38 19 12 7 53 31 64 +22
7 Boluspor 38 17 11 10 66 40 61 +26
8 Iğdır FK 38 16 12 10 57 33 58 +24
9 Amed SK 38 14 9 15 43 35 57 +8
10 Çorum FK 38 14 12 12 49 45 54 +4
11 Ümraniyespor 38 14 13 11 48 42 53 +6
12 Esenler Erokspor 38 13 12 13 53 50 52 +3
13 Sakaryaspor 38 13 13 12 48 54 51 -6
14 Keçiörengücü 38 14 15 9 60 53 51 +7
15 Manisa FK 38 14 18 6 50 52 48 -2
16 Pendikspor 38 13 16 9 45 51 48 -6
17 MKE Ankaragücü 38 14 18 6 49 48 48 +1
18 Şanlıurfaspor 38 11 20 7 45 55 40 -10
19 Adanaspor 38 7 22 9 32 75 30 -43
20 Yeni Malatyaspor 38 0 38 0 14 153 21 -139
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 34 25 2 7 80 22 82 +58
2 Batman Petrolspor 34 26 6 2 64 24 80 +40
3 GMG Kastamonuspor 34 19 3 12 57 29 69 +28
4 Adana 01 Futbol Kulübü 34 19 7 8 62 30 65 +32
5 Altınordu 34 16 7 11 57 35 59 +22
6 Beykoz Anadolu 34 15 11 8 47 46 53 +1
7 İskenderunspor A.Ş. 34 13 10 11 49 38 50 +11
8 1461 Trabzon FK 34 13 13 8 44 37 47 +7
9 Fethiyespor 34 11 13 10 32 40 43 -8
10 24Erzincanspor 34 10 13 11 45 52 41 -7
11 Kırklarelispor 34 10 14 10 42 44 40 -2
12 Sincan Belediye Ankaraspor 34 10 15 9 44 40 39 +4
13 İnegölspor 34 10 13 11 42 51 38 -9
14 Kepezspor FAŞ 34 9 16 9 37 46 36 -9
15 Isparta 32 Spor 34 7 15 12 33 51 33 -18
16 Karaköprü Belediyespor 34 7 19 8 39 52 29 -13
17 Altay 34 10 20 4 33 64 25 -31
18 Hes İlaç Afyonspor 34 0 33 1 6 112 5 -106
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 30 21 2 7 64 17 70 +47
2 Karşıyaka 30 18 6 6 56 28 60 +28
3 Muş Spor Kulübü 30 16 4 10 48 24 58 +24
4 Belediye Kütahyaspor 30 17 6 7 57 37 58 +20
5 Düzcespor 30 16 6 8 40 27 56 +13
6 Silifke Belediye Spor 30 14 9 7 51 36 49 +15
7 Anadolu Üniversitesi 30 13 9 8 39 32 47 +7
8 Artvin Hopaspor 30 10 11 9 26 30 39 -4
9 Tokat Bld Plevnespor 30 7 13 10 27 32 31 -5
10 Kahramanmaraşspor 30 8 16 6 28 39 30 -11
11 Bulvarspor 30 7 14 9 35 58 30 -23
12 Kırşehir Futbol SK 30 7 15 8 26 48 29 -22
13 Bornova 1877 30 6 14 10 36 53 28 -17
14 23 Elazığ Futbol Kulübü 30 5 14 11 18 31 26 -13
15 Kuşadasıspor 30 7 20 3 25 51 24 -26
16 Ergene Velimeşe 30 6 19 5 17 50 23 -33
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/08/2025 Antalyaspor vs Kasımpaşa
 08/08/2025 Çaykur Rizespor vs Göztepe
 08/08/2025 Eyüpspor vs Konyaspor
 08/08/2025 Fatih Karagümrük vs Başakşehir FK
 08/08/2025 Fenerbahçe vs Alanyaspor
 08/08/2025 Gaziantep FK vs Galatasaray
 08/08/2025 Kayserispor vs Beşiktaş
 08/08/2025 Samsunspor vs Gençlerbirliği
 08/08/2025 Trabzonspor vs Kocaelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2025 Kocaelispor 4 - 1 Keçiörengücü
 10/05/2025 Ümraniyespor 0 - 1 Manisa FK
 10/05/2025 İstanbulspor 3 - 0 Çorum FK
 10/05/2025 Şanlıurfaspor 0 - 1 Erzurumspor FK
 10/05/2025 Fatih Karagümrük 2 - 1 Iğdır FK
 10/05/2025 Yeni Malatyaspor 0 - 5 Gençlerbirliği
 10/05/2025 Sakaryaspor 2 - 0 Esenler Erokspor
 10/05/2025 Adanaspor 0 - 7 Boluspor
 10/05/2025 MKE Ankaragücü 2 - 0 Amed SK
 10/05/2025 Bandırmaspor 2 - 1 Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/05/2025 Batman Petrolspor 2 - 0 24Erzincanspor
 03/05/2025 İskenderunspor A.Ş. 0 - 1 Sarıyer
 03/05/2025 Karaköprü Belediyespor 5 - 1 Isparta 32 Spor
 03/05/2025 Beykoz Anadolu 1 - 2 GMG Kastamonuspor
 03/05/2025 Adana 01 Futbol Kulübü 4 - 2 İnegölspor
 03/05/2025 Fethiyespor 0 - 4 Sincan Belediye Ankaraspor
 03/05/2025 Altınordu 3 - 0 Afyonspor Kulübü
 03/05/2025 Altay 3 - 0 Kırklarelispor
 02/05/2025 1461 Trabzon FK 0 - 0 Kepezspor FAŞ
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/04/2025 Artvin Hopaspor 7 - 2 Bulvarspor
 26/04/2025 Muş Spor Kulübü 3 - 0 Anadolu Üniversitesi
 26/04/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü 1 - 1 Kuşadasıspor
 26/04/2025 Bornova 1877 1 - 0 Kırşehir Futbol SK
 26/04/2025 Karşıyaka 2 - 0 Bursaspor
 26/04/2025 Tokat Bld Plevnespor 3 - 1 Silifke Belediye Spor
 26/04/2025 Düzcespor 2 - 2 Belediye Kütahyaspor
 26/04/2025 Ergene Velimeşe 2 - 1 Kahramanmaraşspor
GAZETEMİZ

Web sitemize nasıl ulaştınız?


HABER ARA
YUKARI