Geçmişte birçok ‘ilk ve en’e sahne olan Bergama, İzmir‘e bağlı bir ilçe. Bakırçay Havzası’nda yer alan UNESCO Dünya Mirası Pergamon Antik Kenti‘nin yer aldığı yamacın eteklerinde kurulu Bergama, Kozak Yaylası ile Edremit Körfezi arasında yer alıyor. UNESCO Dünya Miras Listesine 9 farklı kültürel alan ile giren bu özel coğrafya hakkında bilinmeyen ilginç bilgiler var. En parlak ve tarihe iz bırakan dönemi Bergama Krallığı ve hemen sonrası Roma Devleti’nin ilk zamanları olan Bergama toprakları, hala o günlerin izlerini taşıyor. Antik dönemlerde Doğu ve Batı medeniyetlerinin geçiş noktası olan Mysia bölgesinde yer alan şehir, bilim, sağlık, kültür, ticaret ve mimaride dünya ile boy ölçüşen önemli gelişmelerle anılıyor. Bergama hakkında bilmediğimiz şeylerin birçoğu dünya tarihine damgasını vurmuş.Bergamaya bir çok kez ziyaretim olmuştur bölge eski Bergama ve Yeni Bergama olarak iki yerleşimden oluşuyor. Benim favorim tarihi dokusu ve bozulmamış eski evleri, tarihi eserlerinden dolayı eski Bergama. Konaklama eski taş evlerin butik otellere çevirilmesi ile ayrı bir renk katmış Bergamaya. Bergama ile ilgili olarak tek eleştirim; BERGOMAN antik kent ziyaretimizde 3 kez aynı şeyi yaşamamız oldu. İlk çıkışımızda araç ile çıkılıyordu Antik Kent’e çıktık ama içeri giriş ücreti kişi başı 75₺ istemişlerdi çok geldi girmedik. 2.gelişimizde araç çıkışı kapatılmış teleferik iş yapsın diye alt bölgede aracınızı park edip bilet alarak çıkış yapmanız gerekiyor. Bu seferde araç otopark ile sıkıntı çıktı vazgeçtik çıkmaktan bir türlü kısmet olmayan Antik Kent’i gezmek için 3.kez’de nasip olur diye bilet aldık. Çıkalım dedik bu arada bilet Antik kent’i gezisi dahil fiat olarak söylendi. Teleferik’e bindik ama aşırı rüzgardan çok tehlikeli bir yolculuk yaptık salıncak gibi sallanan bir teleferik, adrenalin dolu yolculuk sonrası Antik kent’e ulaştık. Tam giriş yaparken bir görevli geldi ve yine giriş ücreti istedi? Kötü yönetilen bir yer yazık…Araç otopark kavgası yapıyorsunuz. Antik kenti gezmek pahalı. Deneyimsiz ve eğitimsiz bazı personeller sizin tüm gezinti keyfinizi kaçırabiliyor. Sonrasında ilgili sıkıntılarımı Bergama Belediyesine ilettim. Beni davet ettiler bizzat gezdirmek için ama zaman olarak denk getiremedim. 

Bergamanın her yerini karış-karış gezdim bir tek kapısından 3.kez döndüğüm Antik Kent kaldı yolum düşerse bir daha mutlaka gidip-gezeceğim. Sevgili Bergamalılara ve Sayın Başkanımız Hakan Koştu’ya selam olsun.

Parşömenin vatanı Bergama

Dilimin ilk başta dönmediği bu kelime!Bergama denince akla ilk gelen kelimelerden biri de parşömen. Tıbbın atası Hekim Galenos ve parşömen kağıdı, ilçenin dünya kültür mirasına yaptığı en önemli katkılardan. Parşömen, günümüze kadar insanlığın bulduğu en kaliteli yazı aracı olarak biliniyor. Bergamalılar geçmişte, parşömen kağıdından yaptıkları kitaplardan oluşturdukları kütüphanede büyük bir kültür hazinesi yaratmış ve Mısır uygarlığı ile yarışmıştır.Mutlaka gittiğinizde Bergmanın insanlığa armağanı olan Parşömen dükkanlarına uğrayın.

Bergama’nın keyifli sokakları

İlçenin tarih kokan dokusuyla işli sokaklarında dolaşırken Bergama Evleri de dikkat çekiyor. Bu evler, kalın dış duvarları, iç sofalı planları, yığma yapı gereklerine bağlı pencere boyutlarıyla ısıyı koruyan bir yapıya sahip. Az sayıdaki evde, Sakız Adası mimarisine özgü ahşap cumba ve balkon şeklinde çıkmalar bulunuyor.7 gün 24 saat rengarenk olan Atmaca Mahallesi ise sadece Bergama'nın değil Türkiye’nin müzik üretimi açısından oldukça önemli yerleşim yerlerinden biri. Özellikle klarnet ustaları ile ünlü olan mahalle, bugüne kadar birbirinden özel birçok müzisyeni yetiştirdi.

Kozak Yaylası, Bergama’nın büyüleyici güzelliğe sahip bir noktası. Bergama’ya 20 km uzaklıktaki yayla, çam fıstığı ve dokumalarıyla ünlü.Arasta-Osmanlı çarşısı ise 19. yüzyıldan kalma yapılarıyla sizleri bekliyor. Çizmeciler, pabuççular, manifaturacılar, saraçlar ve zahireciler gibi farklı loncaların bir araya gelmesinden oluşan arastada Bergama’yla özdeşleşen halı, kilim ve dokuma örneklerini de bulabilirsiniz.

Yörenin tarihi dokusunu keşfetmek isteyenler için önerim, şehir merkezine yaklaşık 5 kilometre uzaklıkta konumlanan ve birçok ilke imza atmış olan Bergama Antik Kentini, Roma döneminin ilk sağlık merkezi olan Asklepion’u, ilçe merkezinde yer alan ve Mısır yeraltı tanrısı Serapis’e adanmış bir tapınak olan Sarepeion’un parçası Kızıl Avlu’yu ziyaret etmeniz olacaktır. İlçe merkezinde bulunan İzmir Bergama Müzesi ve Bergama Kütüphanesi de yine yöre hakkında bilgi edinebileceğiniz yerler arasında. Bergama’ya yaklaşık 30 dakika mesafede yer alan fıstık ağaçlarıyla donatılmış Kozak Yaylası’nın ise doğayla iç içe vakit geçirmek isteyenler için harika bir durak olduğunu söyleyebilirim

İlçenin dar sokaklarında gezip, fotoğraf çekebilir, Arasta’da meşhur Bergama kilim ve halılarını bulabileceğiniz halıcıları gezebilir, avlusunda çay, kahve, karadut suyu içerek dinlenebilirsiniz. Seyahatinizi Mayıs ayına planlarsanız, Bergama Uluslararası Tiyatro Festivali’ne katılabilirsiniz. Dönüşte hatıra veya hediye olarak Parşömen kâğıdı alabilirsiniz.

İlk Asya kütüphanesi

Kütüphaneden geriye birkaç sütun kalmış

Mısır İskenderiye Kütüphanesi’nden sonra, dünyada ikinci açılan kütüphane Pergamon Antik Kenti’ndeydi. Asya’nın ilk kütüphanesi olan Bergama Kütüphanesi’nde 200,000 ciltlik bir arşiv bulunuyor.

İlk büyük hastane;Eczacılığın babası, Hekim Galenos’un da kenti olan Bergama’da dönemin en büyük sağlık yurdu Asklepion, MÖ 4. yüzyıl ile MS 5. yüzyıllar arasında dünyanın en büyük tedavi merkezlerinden biri olmuş. Sağlık tanrısı Asklepios’a adanan merkezde farklı tedavi yöntemleri kullanılmış. En dik antik tiyatro,Helenistik Dönem’de inşa edilen Bergama Antik Tiyatrosu, 70 derecelik açısıyla dünyanın en dik tiyatrolarından biri olarak gösteriliyor. 15,000 seyirci kapasiteli tiyatro, muhteşem manzarasıyla ziyaretçilerini etkiliyor.

İncil’de adı geçen 7 kiliseden biri Bergama’da; St. John’un kaleme aldığı Revelation bölümünde sözü edilen 7 kiliseden biri Bergama’da bulunuyordu. Bu 7 kilise fiziki yapıları değil, toplulukları ifade etmek için kullanılıyor. Bergama ile birlikte anılan diğer kentler, Efes, Symrna, Philedelphia, Laodicea, Thyatira ve Sardis olarak geçiyor.

Mısır Tanrıları Tapınağı Kızılavlu

İzmir çevresi gezilecek yerler listesinin başında gelen Bergama’nın en büyük antik yapılarından biri olan Kızılavlu, Mısır Tanrılar Tapınağı olarak inşa edilmiş.

Hıristiyanlığı benimsemeden önce Mısır tanrılarına tapan Bergamalıların, Mısır yeraltı tanrısı Serapis, İsis ile Harporakes’e adadığı yapı daha sonra kiliseye dönüşmüş. Kesinlikle detaylı gezmenizi öneririm.

İlk yerel festival düzenleyen şehir

Mustafa Kemal Atatürk’ün başlattığı bir gelenek olan Bergama Kermesi, ilk kez 1937 yılında gerçekleştirilmiş. Türkiye’nin ilk, dünyanın ise Fransa Nice’ten sonra ikinci yerel festivali olarak kabul edilen Bergama Kermesi, her yıl Haziran ayında düzenlenmeye devam ediyor.

Yüzlerce antik eser ve mimari yapının yanı sıra çok sayıda Türk-İslam eserine de sahip olan Bergama, Osmanlı Dönemi’nde de devletin en önemli şehirlerinden biriydi. Ulucami, Selçuklu Minaresi, Kurşunlu Camii, Şadırvan Camii, Çukurhan, Taşhan, Küplü Hamam, Tabaklar Hamamı, Hacı Hakim Hamamı bu dönemde inşa edilen yapılar arasında.

Pergamon Antik Kent

Helenestik Dönem’e doğru uzandığımızda Bergama’nın tarihi ve en görkemli yerleşim yeri olan Pergamon Antik Kenti’nin, milattan önce 281-133 tarihleri arasında muhteşem Pergamon Krallığı’nın yaklaşık 150 yıl boyunca başkenti olduğunu görmek mümkün. Kral sarayları, mimarisi, sokakları, sosyal ve ticari meydanları, muhteşem kütüphanesi, tiyatro alanı, suyolları, çeşmeleri ile dünyada ve ülkemizde tarihi ününü koruyup günümüze dek ulaşmayı başarmış. Pergamon Antik Kent ile ilgili detaylar ise şöyle not almışım;

Pergamon ismi, ufak bir değişiklik ile Bergama olarak günümüze aktarılmış olup “korunaklı kale” anlamına gelmektedir. Hem kentin yönetim merkezi olan hem de tepenin en yüksek noktasında yer alan Akropol, yükseklik korkusu olanları görkemli manzarası ile ürkütse de ziyaretçilerini en muhteşem haliyle karşılıyor. 330 metre yükseklikte olan Akropol tepesinin bir diğer özelliği ise Bergama krallarının saraylarını, kutsal alanları, kütüphanelerini ve tiyatro alanlarını bünyesinde barındırması...

Bergama kazılarına 1878 yılında başlanmış ve bu esnada çıkarılan Zeus Sunağı, Helenestik Dönem heykeltıraşçılığını en güzel şekilde yansıtan Zeus adına yapılan anıt olarak tarihe geçmiş. Pergamon Antik Kenti’ni ziyaret ettiğinizde başınızı döndürecek kadar yüksek olan Traian Tapınağı’nın üç tarafı da galerilerle çevrili

Yaklaşık 70 derece açısı ve 10000 kişilik kapasitesi ile dünyanın en dik tiyatrosu unvanını taşıyan tiyatro alanı da Akropol içerisinde yer alıyor.Yukarı şehrin daha çok resmi bir havası varken burada zamanında çoğunlukla kral aileleri, aydınlar ve komutanlar ikamet etmiş

Milattan sonra 2. yüzyıla gelindiğinde Pergamon için “altın çağ” dönemi başlıyor. Kent, sur duvarlarının dışına taşıyor ve genişlemenin en önemli yapısı Kızıl Avlu Tapınağı inşa ediliyor

Bergama’da ilk sağlık tedavi merkezi olan Asklepios Tapınağı M.Ö. 4. yüzyılın ilk yarısında kuruluyor.

Bergama’ya yakın inanılmaz güzellikte plajları var! işte benim seçtiklerim

Elaia Antik Sahili

Bergama sahilleri muhteşemdir. Bergama Pitane sahili gibi Elaia sahili de çok güzel. Ayrıca binlerce yıl öncesinden bugüne ulaşan medeniyet kalıntılarıyla dolu. Peki, Bergama’da denize girmek için tavsiye ettiğim en güzel yerlerden biri olan Elaia Antik Sahili hakkında neler biliyoruz? Elaia Antik Kenti’nde tam olarak isim verilebilen herhangi bir yapı yok ancak Aiolis Bölgesi ve Pergamon çevresi araştırmalarının son zamanlarda artması yeni haberlerin geleceği yönünde umutları artırıyor.

Elaia Antik Kenti akropolü çok yüksek değil ve fazla bir kalıntıya da rastlanmamış. Ancak bölgedeki tarla sürülürken birkaç mimari kalıntı bulunmuştur. Burada oldukça kiremit buluntusu çıkmıştır. Elaia Sahiline Nasıl Gidilir; Bergama- İzmir karayolu üzerinde bulunan Zeytindağ Kavşağından sonra bir km ilerledikten sonra bölgeye ulaşabilirsiniz. Tam olarak Kazıkbağ mahallesinde konumlanıyor. Burası, tam bir ören yeri ve konaklama ya da yeme içme için bir tesis yok. Ancak aracınızla tedarikli gelip denize girebilirsiniz.

Zindancık Koyu, Dikili

Dikili merkeze 10 km uzaklıkta bulunan Zindancık Koyu, ince beyaz kumu, serin ve berrak deniziyle kalabalıktan uzak bir seçim. Bademli Köyü sınırlarındaki koyun hemen yanında kampa uygun olan Killik Koyu da var. Zengin mineralli çamuruyla kil maskesi yapılan bu koy Zindancık Koyu ile dip dibe. Herhangi bir tesisin olmadığı koyda çevredeki market ve büfelerden alışveriş yapmak mümkün.

Hayıtlı Koyu, Dikili

Bademli-Denizköy Yolu üzerinde bulunan Hayıtlı Koyu, bölgenin en sakin ve gözden uzak plajlarından birine sahip. Hayıtlı Merada Termal&Spa Tatil Köyü‘nün tam önünde konumlanan koy, ana yoldan fark edilmiyor. Masmavi serin suyu ile tatilcilerin tercih ettiği koyda herhangi bir tesis ya da işletme yok. Yalnızca otel müşterilerinin kullandığı şezlong ve şemsiyeler bulunuyor. Araçla giriş yapılabilen koyda kamp imkanı da var ancak su, tuvalet, duş ya da market bulunmuyor.

Kalem Adası, Dikili

Türkiye’nin Maldivleri olarak da bilinen Kalem Adası, Dikili Bademli’nin açıklarında bir ada. Üzerinde Oliviera Resort bulunan ada çevresi turkuaz renkli denizi ile muhteşem bir görüntüye sahip. Tekne turlarının rotasında olan bu adaya giriş ücretli. Adadaki otelde konaklayanlar plajdan ücretsiz yararlanıyor. Adaya ulaşım Bademli’den kalkan teknelerle yapılıyor. Çocuk, aile, genç, yaşlı, engelliler için uygun.

Fame Beach, Dikili

Dikili Bademli Köyü’nde bulunan Fame Beach, giriş ücreti alan işletmelerden biri,tesis içinde restoran, kafe, duş, soyunma kabini, tuvalet, şezlong ve şemsiye bulunuyor. Kalem Adası’nın da bulunduğu bölgede konumlandığından denizi ve doğası oldukça güzel. Kumsalı çocuklar için de uygun. Bademli köy merkezinden 2 km’lik bir yolu aşarak ulaşmak gerekiyor. Yolun kötü olması ulaşımda sıkıntı yaratıyor.

Bademli Halk Plajı, Dikili

Bademli, Dikili’ye bağlı bir mahalle. Türkiye’nin en popüler plajlarına taş çıkartan Bademli, saklı onlarca koya sahip. Kalem Adası, Bademli Koyu, Hayıtlı Koyu turkuaz rengi suyuyla etkileyici güzellikte. Bademli Köyü’nün merkezine 1 km uzaklıktaki Bademli Halk Plajı, denizin keyfini çıkarabileceğiniz el değmemiş yerlerden. Şezlong ve şemsiyenin kiralandığı plaj çevresindeki büfe ve irili ufaklı mekandan alışveriş yapma şansınız var. Bu plaj daha çok sakin ve huzurlu olması nedeniyle tercih ediliyor.

Dikili Halk Plajı

ilçe merkezinde kesintisiz 5 km uzunluğunda ve 50 metre genişliğinde, mavi bayraklı keyifli bir plaj. Dikili Belediye Plajı, Dikili Mavi bayrak Plajı, Dikili Merkez Plajı isimleriyle de tanınan plaj ince kumlu ve serin berrak suyuyla yaz aylarında ilgi görüyor. Plaj çevresindeki işletmelerden yeme-içme ihtiyacı giderilebiliyor. Şezlong ve şemsiye kiralanıyor, giriş ücreti yok. 

Çandarlı Halk Plajı, Dikili

İzmir şehir merkezine 1,5 saatlik mesafedeki Çandarlı, Dikili’ye bağlı bir mahalle. Çandarlı Kalesi’nin önünde bulunan mavi bayraklı Çandarlı Halk Plajı, Çandarlı Kale Önü Plajı olarak da biliniyor. Herhangi bir giriş ücretinin alınmadığı plajda şemsiye ve şezlong kiralanabiliyor. Ayrıca plaj boyunca sıralanan market, kafe ve restoranlardan alışveriş yapabilirsiniz. Çandarlı’nın deniz suyu oldukça soğuk, plaj kumu iri taneli.

Ne Yemeli?

Meşhur Bergama Köftesi'nden, Bergama Yörük Kavurması'na, bölgeye özel bol sarımsaklı, biberli, domatesli kızartması Çığırtma’dan, nohutlu böreğine yörenin kendine has tariflerinden tatmanız mümkün. Daha çok esnaf lokantası ve köftecilere rastlayacağınız ilçede az da olsa keyifle yemeğinizi yiyebileceğiniz restoranlar da yer almakta. Dönmeden Bergama’nın meşhur koyun tulum peynirinden almayı unutmayın.

Dünyanın 999, Türkiye’nin ise 13. UNESCO Kültür Mirası olan Bergama; parşömenin vatanı, eczacılığın babası Galenos’un kenti ve dünyanın en dik tiyatrosuna sahip şehri. Aynı zamanda, 1937’den bu yana Türkiye’nin ilk yerel festivali olan Uluslararası Bergama Festivali’ne de ev sahipliği yapıyor. Tarih kokan sokaklarında dolaşırken, zengin bir mutfak kültürüne de sahip olduğunu göreceksiniz. Bergama köftesi, nohutlu börek, Bergama tulum peyniri ve çığırtma gibi, “yemeden kesinlikle Bergama’dan dönmeyin” denilen lezzetler için hazırladığım liste yardımınıza koşacak.

Bergama’nın En Ünlüsü: Altın Kepçe Bergama Köfte

“Bergama’nın meşhur köftesi nerede yenir?” diye sorduğunuzda, bütün parmaklar Altın Kepçe Bergama Köfte’yi gösterecek. 1975’ten bu yana hizmet veren Altın Kepçe Bergama Köfte, sabahın ilk ışıklarıyla servise başlıyor. Güne çorbayla başlamayı tercih edenler için, mercimek, kelle paça ve tavuk suyu çorbası favori.

Bergama Ayaklarınızın Altında: Kybele Restoran

Les Pergamon Otel’in içinde bulunan Kybele Restoran, zengin menüsü ve güleryüzlü hizmetiyle Bergama’da mutlaka bir yemek molası vermeniz gereken restoranlardan. Eski bir Rum Erkek Okulu’nun restore edilmesiyle hayata geçirilen mekanın tarih kokan atmosferinde yemeğinizi yerken, bir taraftan da Bergama manzarasını izleme şansı buluyorsunuz.

Köfte ve Piyaz İçin Doğru Adres: Çiçeksever Köfte Salonu

70 senelik tarihiyle eskimeyen lezzetin adresi Çiçeksever Köfte Salonu, yıllardır hem Bergamalıların hem de buraya tatile gelenlerin gözde restoranları arasında.

Kızıl Avlu’ya Karşı Yemek Keyfi: Red Basilica Cafe

Bergama’nın tarih kokan sokaklarında dolanırken, devasa boyutu ve tasarımıyla kendine hayran bırakan Kızıl Avlu hemen dikkatinizi çekecek. Tam karşısındaki, adını tarihi yapıdan alan Red Basilica’da kendinize güzel bir yemek ısmarlayıp, bu tarihi manzarayı uzun uzun izleyebilirsiniz.Red Basilica, güne Bergama’nın yöresel lezzetlerinden oluşan bir kahvaltıyla başlamak için doğru adres. Bergama'nın meşhur tulum peyniri, yeşil zeytini, tadına doyamayacağınız kaymak, çıtır simidi ve Türkiye'nin en kaliteli çam fıstıklarının yetiştiği Bergama Kozak Yaylası’ndan getirtilen çam balıyla, hem çok zengin hem de organik bir kahvaltı sunuyor.

En Lezzetli Esnaf Lokantası: Bergama Sofrası

Bergama’nın merkezinde Hacı Hekim Hamamı’na giderken cadde üstünde göreceğiniz Bergama Sofrası, yerel lezzetler bulabileceğiniz salaş ve samimi bir esnaf lokantası.Bergama’nın meşhur çığırtmasından Bergama köftesine ve koyun yoğurdundan yapılan ayranına kadar ilçenin en lezzetli yemeklerini burada bulabiliyorsunuz. Bergama’nın şaşırtıcı özelliklerinden biri pazar günü açık bir yer bulamamanız; ancak Bergama Sofası pazar günleri de hizmet vermeye devam ediyor. Haftanın son gününü ziyafete çevirmek için kesinlikle tavsiye ediyorum.

Bergama’nın En Şirin Cafesi: La Çınar

Tarihi dokusuyla sizi büyüleyecek Bergama Kapalı Çarşı’sına gittiğinizde, girişin tam sağında yer alan La Çınar’a uğrayıp lezzetli bir mola vermeyi unutmayın.La Çınar’a ismini veren dev çınar ağacı, gölgesiyle mekanın bahçesini şereflendiriyor. Günün erken saatlerinde giderseniz, bu şirin bahçede nefis bir kahvaltı yapabilirsiniz. Ev yapımı kekleri, pastaları ve böreklerine bayılacaksınız; patlıcanlı börek ve Bergama’ya özel bir lezzet olan nohutlu böreği denemenizi özellikle tavsiye ediyorum.. Kumda yaptıkları nefis Türk kahvesinden içerek yemeğinizi keyifli bir şekilde sonlandırabilirsiniz.

Çöp Şiş Severlerin Favorisi: Efe Et Restoran

Bergama’nın ünlü Bankalar Caddesi’nde, son derece merkezi bir konumda bulunan Efe Et Restoran, ailenizle gidebileceğiniz nezih ve keyifli bir atmosfere sahip.Restoranın favori lezzetlerinden odun ateşinde pişen çöp şiş ve Bergama köftesinin kokusu bile başınızı döndürmeye yetecek. Yemekten sonra nefis sakızlı muhallebilerini mutlaka tadın.

Bergama’nın En Tatlısı: Babadan Baklava

Atatürk Bulvarı’nda bulunan Babadan Lezzetler Baklava, Bergama’da tatlı yemek istediğinizde, bölgenin en ünlüsü olarak karşınıza çıkacak.

Nerede Kalınır?   

Bergamada bir çok konaklama yapabileceğiniz alternatif yer var beniz sizlere önereceğim,Şehrin kültürel yapısına uygun butik oteller,pansiyonlar;Red Baslica Hotel,Odyssey Guest House,Hera Hotel ve favori mekanım Cem Adrian’da tercih ettiği ve kaldığı ‘Aristonicus Boutigue Hotel’ ve Akropolis Hotel’de kalabilirsiniz.

"Hayat ya cesur bir maceradır ya da hiçbir şey!"