Tasavvuf şiirinin en önemli temsilcilerinden olan Yunus Emre aynı zamanda bir âlim ve halk şairidir. 1240 yılında dünyaya gelen, 1320 dolaylarında öldüğü rivayet edilen mutasavvıf Yunus Emre hayatını Anadolu'da geçirmiştir. Hacı Bektaş-i Veli dergâhında hizmet eden Yunus Emre insanları asil, garip, zengin, fakir, din farkı gözetmeksizin eşit şekilde saymıştır.

Türk dilini sadelik ve güzelliği ile ortaya koyan Yunus Emre sevgiyi felsefe haline getirmiş örnek bir insandır. Yaklaşık 700 yıl gibi Türk milleti tarafından dilden dile aktarılmış, Türkü ve ilahilere söz olmuş, yer yer atasözü misali dilden dile dolaşmış mısraları ile Yunus Emre Türk kültür ve medeniyetine büyük katkılar sağlamış bir gönül adamıdır.

İnsan/Gönül/ Sevgi kavramları ile çokça bilinen, tanınan Yunus Emre akıl ve mantık süzgecine sığmaz. Bu tür kavramlar akılda yaşamaz, gönüllerde kurulur. Orada yaşarlar. Yunus Emre’de bu tür gönüllerde yaşayan gönül sultanlarından birisidir. Bir insanın pırıl pırıl bir gönlü, gönlün de alev yanan bir sevgisi vardır. Dolayısıyla Yunus Emre insanda, yani insan gönlünde en büyük meziyet olarak ‘sevgiyi’ görür. Sevgisiz ne ilim olur, ne iyi bir kul olunur, ne de çevresine hoşgörü ile bakılır.

Sevgi insanda birleştirici, bütünleştirici bir eğilim niteliğindedir. Sevginin gereği yüce Tanrı'ya ölümsüz olana kavuşmak, onun varlığında bütünlüğe ulaşmaktır. Tanrı insanla özdeş olduğundan kendini seven Tanrı'yı, Tanrı'yı seven kendini sever. Çünkü sevgi kendini başkasında, başkasını kendinde bulmaktır. Sevginin olmadığı yerde, öfke, kırgınlık, çözülme ve birbirinden kopukluk gibi olumsuz durumlar ortaya çıkar.

Sevginin değerini yalnız seven bilir, sevmek de bir bilgelik, bir olgunluk işidir. Yeterince aydınlanmamış, Tanrı ışığından yoksun kalmış bir gönülde sevginin yeri yoktur. Bütün varlık türlerini birbirine bağlayan, onları tanrısal evrene yönelten sevgidir. Sevgi bir çıkar aracı olmadığından seven karşılık beklemez. Dost kişi gerçek seven kimsedir (âşık). Dost başka bir anlamda da Tanrı'dır, kişinin gönlünde ışıyan tözdür.

Yunus Emre'nin şiirinde, edebiyat tarihi bakımından, dil, düşünce, duygu ve yaratıcılık gibi dört önemli sorun sergilenir. Bu sorunlar bir görüş ve inanış bütünlüğü içinde ele alınır, insan konusunda odaklaştırılır. Şiirde işlenen konular ise insan, Tanrı, Varlık Birliği, sevgi, yaşama sevinci, barış, evren, ölüm, yetkinlik, olgunluk, alçakgönüllülük, erdem, eli açıklık gibi genellikle gerçek yaşamı ilgilendiren kavramlardır. O, bu kavramları, şiirinin bütünlüğü içinde temel öğe olarak sergilemiştir.

Hayat anlayışında iyilik, ilim, hikmet, ihsan, özveri, sevgi ve merhamet gibi basit duygulara sahip olan insanlar ruhen yükselir, mutlu bir yaşam sürerler.
 

Gelin tanış olalım,                                                  İlim, ilim bilmektir,

İşi kolay kılalım.                                                      İlim, kendin bilmektir.

Sevelim, sevilelim,                                                 Sen kendini bilmesin,

Dünya kimseye kalmaz.                                        Ya nice okumaktır.

Ben gelmedim dâvi için,                                       Okumaktan mânâ ne?

Benim işim sevi için.                                             Kişi Hakk’ı  bilmektir.

Dostun evi gönüllerdir,                                         Çün okudun bilmezsin,

Gönüller yapmaya geldim.                                   Ha bir kuru emektir.

Mal sahibi, mülk sahibi,

Hani bunun ilk sahibi?

Mal da yalan, mülk de yalan,

Var biraz da sen oyalan.