Ülke gündemi ne diye sorarsanız; “Hayat pahalılığı, ürünlere, hizmetlere gelen zamlar” deriz hepimiz. İki kişi bir araya gelse, ikinci dakikadan itibaren sohbetin konusu fiyat artışları, zamlar oluyor.
Peki bu zamların sorumlusu kim?
Ekonomi yönetimine sorarsanız, karlılığını fahiş zamlarla yükseltmeye çalışan zincir marketler.
Marketlere sorarsanız, girdilere gelen zamlar. İki tarafı da inceleyelim;
Zincir marketlere bir göz atalım;
A101: 12.141
BİM: 10.316
ŞOK: 10.103
Tarım Kredi: 1.900
Migros: 2.646
Carrefour: 850
Türkiye genelinde en yaygın şubesi olan marketlerin, şube sayıları böyle. Bunların ilk üçü, “ucuzluk” sloganıyla ortaya çıktı ve hala bu sloganla müşteri çekmeye çalışıyor. Gerçekten de bundan birkaç yıl öncesine kadar bu slogana sadık bir satış politikası yürütüyorlardı. Bu politikayı yürütebilmek için de kendi fason üretimleriyle, sektöründe çok adı duyulmamış, küçük üreticilerin ürünlerini, uygun fiyatlara satarak bu politikaya uygun hareket ediyorlardı. Ürün kalitesinde zaman zaman sıkıntı olsa da varlık nedenlerini koruyorlardı.
Tarım Kredi marketleri ise zaten Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri’nin markası olduğu için faaliyet politikası ucuzluk üzerine kuruluydu.
Migros ve Carrefour, yabancı marka olarak daha bilindik ürünleri satarak, ilk üçten daha yüksek fiyat politikalarına sahipti.
Yeni üretime başlayan bazı sanayi tesisleri, yeni ürününü, yeni markasını piyasaya tanıtmak, alıcı kitlesi yaratmak için önce ucuz fiyat politikası uygulamayı bir tür marketing taktiği olarak kullanıyordu. Bunun için de ucuz ürününü, ucuzluk politikası izleyen zincir marketlerle piyasaya sunuyordu.
Ülkede neredeyse aynı ay içinde elektrik, doğalgaz, akaryakıt birkaç kez zam gördü, görmeye devam ediyor. Üretimde kullanılan pek çok hammadde, girdi, makine, vs ithal olduğu için döviz kurlarındaki artış doğrudan yansıyor. Bu tarımsal üretimde de sanayi üretiminde de aynı noktada neredeyse. Özellikle tarımsal ürünlerde ithal etmek daha cazip hale getirildiği için mukayese etmek çok daha kolay. Dünyanın her yerinden; komşu ülkelerden, uzak kıtalara kadar her yerden bakliyattan, meyve sebzeye kadar ithalat var. Bir yandan girdi maliyetleri bir yandan ithalat teşvikleri karşısında ezilen çiftçi tarladan ucuz ürün çıkaramıyor.
İşlenmiş ürünlerde, sanayi üretiminde de durum benzer. Ev bütçenizi düşünün; geçen ay gelen elektrik ya da doğalgaz faturanızla bu ayki birbirini tutuyor mu? Tutmuyor. Sanayici de artan maliyetler nedeniyle ürününün satış fiyatını yükseltmek zorunda kalıyor.
Bugün ise “yok birbirlerinden farkları” noktasındayız. Ucuzluk ise sattıkları ürünün markasına göre aşağı yukarı aynı. Zincir olmaları, yüklü miktarlarda ürün stoklamaları, üreticiden ürünü alırken pazarlık gücüne sahip olmaları gibi etkenler, artık müşterileri için avantaj olmaktan çoktan çıktı. Zincir marketlerde satılan ürün, küçük mahalle marketlerinde de aynı fiyatla satılıyor.
Girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle üreticilerin de marketlerin de fiyat artışı yapmasını bir yere kadar mazur görebiliriz. Ancak, haftalık, hatta aynı hafta içinde birkaç kez etiketlerin değişiyor olması, özellikle bazı ürünlerde insan mantığını aşan noktalara ulaştı.
Herkes kendini korumaya çalışıyor olabilir. Ancak, tüm iyi niyetimize rağmen, fahiş kar peşinde koşan bir grubun var olduğunu da düşünmeden edemiyor insan. Bunun için onların vicdanlarına sığınmak dışında bir çaremiz yok. Çünkü ekonomiyi, ticareti, maliyeyi yönetenler, göstermelik denetimlerle, sadece toplumun gazını alıyorlar. Sonra mı? Herkes bildiğini okuyor. Çünkü ekonomi yönetiminde kalıcı politikalar planlamak, önlem almak, yerli üreticiyi desteklemek gibi tedbirler almak konusunda hiçbir hareket yok.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 21 | 16 | 2 | 3 | 45 | 16 | 51 | +29 |
2 | Fenerbahçe | 21 | 14 | 4 | 3 | 52 | 24 | 45 | +28 |
3 | Başakşehir FK | 21 | 12 | 5 | 4 | 32 | 21 | 40 | +11 |
4 | Beşiktaş | 20 | 11 | 3 | 6 | 38 | 22 | 39 | +16 |
5 | Adana Demirspor | 21 | 10 | 3 | 8 | 40 | 22 | 38 | +18 |
6 | Trabzonspor | 21 | 11 | 5 | 5 | 33 | 27 | 38 | +6 |
7 | Kayserispor | 21 | 10 | 9 | 2 | 33 | 29 | 32 | +4 |
8 | Konyaspor | 21 | 6 | 6 | 9 | 24 | 22 | 27 | +2 |
9 | Gaziantep FK | 21 | 6 | 8 | 7 | 31 | 29 | 25 | +2 |
10 | Alanyaspor | 21 | 6 | 8 | 7 | 32 | 39 | 25 | -7 |
11 | Fatih Karagümrük | 20 | 5 | 7 | 8 | 41 | 40 | 23 | +1 |
12 | MKE Ankaragücü | 20 | 6 | 10 | 4 | 24 | 31 | 22 | -7 |
13 | Kasımpaşa | 21 | 6 | 11 | 4 | 27 | 40 | 22 | -13 |
14 | Sivasspor | 21 | 5 | 10 | 6 | 25 | 31 | 21 | -6 |
15 | Antalyaspor | 20 | 6 | 11 | 3 | 26 | 35 | 21 | -9 |
16 | Giresunspor | 21 | 5 | 10 | 6 | 20 | 38 | 21 | -18 |
17 | Hatayspor | 20 | 5 | 10 | 5 | 18 | 38 | 20 | -20 |
18 | İstanbulspor | 21 | 5 | 13 | 3 | 21 | 44 | 18 | -23 |
19 | Ümraniyespor | 21 | 3 | 13 | 5 | 26 | 40 | 14 | -14 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Samsunspor | 21 | 11 | 2 | 8 | 36 | 18 | 41 | +18 |
2 | Eyüpspor | 21 | 12 | 4 | 5 | 28 | 17 | 41 | +11 |
3 | Bodrumspor | 21 | 11 | 5 | 5 | 34 | 21 | 38 | +13 |
4 | Keçiörengücü | 21 | 10 | 4 | 7 | 33 | 24 | 37 | +9 |
5 | Pendikspor | 21 | 9 | 5 | 7 | 29 | 15 | 34 | +14 |
6 | Çaykur Rizespor | 20 | 8 | 2 | 10 | 27 | 15 | 34 | +12 |
7 | Bandırmaspor | 20 | 9 | 4 | 7 | 32 | 27 | 34 | +5 |
8 | Sakaryaspor | 21 | 11 | 9 | 1 | 34 | 32 | 34 | +2 |
9 | Boluspor | 21 | 9 | 5 | 7 | 25 | 23 | 34 | +2 |
10 | Göztepe | 21 | 9 | 8 | 3 | 21 | 17 | 30 | +4 |
11 | Manisa FK | 20 | 7 | 5 | 8 | 25 | 25 | 29 | 0 |
12 | Adanaspor | 21 | 5 | 9 | 7 | 31 | 34 | 22 | -3 |
13 | Altay | 21 | 5 | 8 | 8 | 23 | 27 | 20 | -4 |
14 | Tuzlaspor | 21 | 5 | 12 | 4 | 24 | 33 | 19 | -9 |
15 | Erzurumspor FK | 21 | 5 | 10 | 6 | 22 | 32 | 18 | -10 |
16 | Altınordu | 21 | 4 | 12 | 5 | 19 | 35 | 17 | -16 |
17 | Yeni Malatyaspor | 21 | 4 | 10 | 7 | 21 | 34 | 16 | -13 |
18 | Gençlerbirliği | 21 | 3 | 14 | 4 | 25 | 41 | 13 | -16 |
19 | Denizlispor | 21 | 4 | 13 | 4 | 20 | 39 | 13 | -19 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 22 | 14 | 2 | 6 | 43 | 21 | 48 | +22 |
2 | Bucaspor 1928 | 22 | 13 | 3 | 6 | 36 | 12 | 45 | +24 |
3 | 1461 Trabzon FK | 22 | 12 | 3 | 7 | 27 | 13 | 43 | +14 |
4 | İskenderunspor A.Ş. | 22 | 11 | 4 | 7 | 31 | 19 | 40 | +12 |
5 | Van Spor FK | 22 | 11 | 4 | 7 | 30 | 18 | 40 | +12 |
6 | Karacabey Belediye Spor | 22 | 10 | 3 | 9 | 28 | 17 | 39 | +11 |
7 | Ankara Demirspor | 22 | 10 | 5 | 7 | 33 | 16 | 37 | +17 |
8 | Zonguldak Kömürspor | 22 | 10 | 8 | 4 | 25 | 26 | 34 | -1 |
9 | Serik Belediyespor | 22 | 9 | 6 | 7 | 31 | 25 | 31 | +6 |
10 | Kırklarelispor | 22 | 7 | 6 | 9 | 22 | 19 | 30 | +3 |
11 | Etimesgut Belediyespor | 22 | 6 | 9 | 7 | 23 | 30 | 25 | -7 |
12 | Kırşehir FSK | 22 | 5 | 8 | 9 | 19 | 25 | 24 | -6 |
13 | Sarıyer | 22 | 5 | 8 | 9 | 24 | 32 | 24 | -8 |
14 | Adıyaman FK | 22 | 5 | 9 | 8 | 22 | 27 | 23 | -5 |
15 | Kastamonuspor | 22 | 6 | 11 | 5 | 20 | 29 | 23 | -9 |
16 | Fethiyespor | 22 | 6 | 11 | 5 | 22 | 33 | 23 | -11 |
17 | Uşak Spor | 22 | 4 | 13 | 5 | 17 | 34 | 17 | -17 |
18 | Balıkesirspor | 22 | 4 | 13 | 5 | 15 | 32 | 14 | -17 |
19 | Diyarbekir Spor | 22 | 2 | 12 | 8 | 18 | 37 | 14 | -19 |
20 | Pazarspor | 22 | 1 | 13 | 8 | 13 | 34 | 11 | -21 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Yeni Mersin İY | 20 | 13 | 3 | 4 | 26 | 11 | 43 | +15 |
2 | 52 Orduspor FK | 20 | 12 | 3 | 5 | 32 | 17 | 41 | +15 |
3 | Karaköprü Belediyespor | 20 | 11 | 4 | 5 | 26 | 14 | 38 | +12 |
4 | Karşıyaka | 20 | 10 | 4 | 6 | 25 | 12 | 36 | +13 |
5 | Belediye Derincespor | 20 | 9 | 4 | 7 | 25 | 21 | 34 | +4 |
6 | Belediye Kütahyaspor | 20 | 8 | 3 | 9 | 27 | 19 | 33 | +8 |
7 | Nevşehir Belediyespor | 20 | 9 | 5 | 6 | 28 | 23 | 33 | +5 |
8 | Hacettepe 1945 | 20 | 8 | 7 | 5 | 30 | 24 | 29 | +6 |
9 | Ağrı 1970 Spor | 20 | 7 | 5 | 8 | 19 | 15 | 29 | +4 |
10 | Çatalcaspor | 20 | 7 | 8 | 5 | 25 | 22 | 26 | +3 |
11 | Amasyaspor 1968 Futbol Kulübü | 20 | 5 | 9 | 6 | 19 | 26 | 21 | -7 |
12 | 1922 Konyaspor | 20 | 6 | 11 | 3 | 22 | 31 | 21 | -9 |
13 | Elazığspor | 20 | 5 | 9 | 6 | 21 | 31 | 21 | -10 |
14 | 1954 Kelkit Bld.Spor | 20 | 3 | 6 | 11 | 14 | 18 | 20 | -4 |
15 | Şile Yıldızspor | 20 | 2 | 8 | 10 | 16 | 27 | 16 | -11 |
16 | Edirnespor | 20 | 5 | 14 | 1 | 15 | 31 | 16 | -16 |
17 | Yomraspor | 20 | 3 | 11 | 6 | 13 | 23 | 15 | -10 |
18 | Eskişehirspor | 20 | 3 | 12 | 5 | 22 | 40 | 14 | -18 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
04/02/2023 | MKE Ankaragücü | vs | Fatih Karagümrük |
04/02/2023 | Sivasspor | vs | Beşiktaş |
04/02/2023 | Antalyaspor | vs | Gaziantep FK |
05/02/2023 | İstanbulspor | vs | Alanyaspor |
05/02/2023 | Hatayspor | vs | Kasımpaşa |
05/02/2023 | Galatasaray | vs | Trabzonspor |
06/02/2023 | Ümraniyespor | vs | Adana Demirspor |
06/02/2023 | Fenerbahçe | vs | Konyaspor |
06/02/2023 | Giresunspor | vs | Kayserispor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
03/02/2023 | Altay | vs | Adanaspor |
04/02/2023 | Bandırmaspor | vs | Denizlispor |
04/02/2023 | Erzurumspor FK | vs | Tuzlaspor |
04/02/2023 | Boluspor | vs | Pendikspor |
04/02/2023 | Çaykur Rizespor | vs | Yeni Malatyaspor |
05/02/2023 | Manisa FK | vs | Samsunspor |
05/02/2023 | Gençlerbirliği | vs | Göztepe |
05/02/2023 | Sakaryaspor | vs | Keçiörengücü |
06/02/2023 | Eyüpspor | vs | Bodrumspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
04/02/2023 | Ankara Demirspor | vs | Bucaspor 1928 |
04/02/2023 | Diyarbekir Spor | vs | Fethiyespor |
04/02/2023 | Etimesgut Belediyespor | vs | Balıkesirspor |
04/02/2023 | İskenderunspor A.Ş. | vs | 1461 Trabzon FK |
04/02/2023 | Karacabey Belediye Spor | vs | Pazarspor |
04/02/2023 | Kastamonuspor | vs | Uşak Spor |
04/02/2023 | Kırşehir Futbol Spor Kulübü | vs | Serik Belediyespor |
04/02/2023 | Kocaelispor | vs | Sarıyer |
04/02/2023 | Van Spor FK | vs | Adıyaman FK |
04/02/2023 | Zonguldak Kömürspor | vs | Kırklarelispor |
08/02/2023 | Kırklarelispor - Serik Belediyespor | Serik Belediyespor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kazanamadı | Kırklarelispor yenilmez |
08/02/2023 | Bucaspor 1928 - Kocaelispor | Kocaelispor ligde deplasmandaki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Kocaelispor yenilmez |
08/02/2023 | Balıkesirspor - Kastamonuspor | Balıkesirspor ligdeki son 7 maçında hiç kazanamadı | Kastamonuspor yenilmez |
08/02/2023 | 1461 Trabzon FK - Diyarbekir Spor | 1461 Trabzon FK ligdeki son 8 maçında hiç kaybetmedi | 1461 Trabzon FK yenilmez |
08/02/2023 | Zonguldak Kömürspor - Van Spor FK | Van Spor FK ligdeki son 9 maçında hiç kaybetmedi | Van Spor FK yenilmez |
08/02/2023 | Fethiyespor - Karacabey Belediye Spor | Fethiyespor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı | Karacabey Belediye Spor yenilmez |
08/02/2023 | 1461 Trabzon FK - Diyarbekir Spor | Diyarbekir Spor ligde deplasmandaki son 12 maçında hiç kazanamadı | 1461 Trabzon FK yenilmez |
08/02/2023 | Pazarspor - Etimesgut Belediyespor | Pazarspor ligde evindeki son 12 maçında hiç kazanamadı | Etimesgut Belediyespor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
04/02/2023 | Şile Yıldızspor | vs | Karşıyaka |
05/02/2023 | Edirnespor | vs | Karaköprü Belediyespor |
05/02/2023 | Belediye Derincespor | vs | Yomraspor |
05/02/2023 | Belediye Kütahyaspor | vs | Çatalcaspor |
05/02/2023 | Elazığspor | vs | Ağrı 1970 Spor |
05/02/2023 | Hacettepe 1945 | vs | Eskişehirspor |
05/02/2023 | Nevşehir Belediyespor | vs | Amasyaspor 1968 Futbol Kulübü |
05/02/2023 | Yeni Mersin İdman Yurdu | vs | 52 Orduspor FK |
05/02/2023 | 1922 Konyaspor | vs | 1954 Kelkit Bld.Spor |
05/02/2023 | Yeni Mersin İdman Yurdu - 52 Orduspor FK | 52 Orduspor FK ligdeki son 12 maçında hiç kaybetmedi | 52 Orduspor FK yenilmez |
05/02/2023 | Elazığspor - Ağrı 1970 Spor | Elazığspor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Ağrı 1970 Spor yenilmez |