OSMANLI DÖNEMİ ÖNCESİ ERMENİLER
Daha önceki yazılarımda 2. Abdülhamid’i devirerek Kudüs’te israil devletini nasıl kurduklarını ve Yunanistan’ın megali ideasından bahsetmiştim.Sıra geldi Azerbaycan’dan büyük tokat yiyen Ermenistan’ın emperyalist güçlerin arkasına saklanarak ermeni soykırımı yalanını temcit plavı gibi her platformda ortaya atarak büyük Ermenistan'ı kurma projesini açıklamaya.
Öncelikle Ermeniler kimdir?
Ermeni adına ilk defa, M.Ö. 6. yüzyılda Pers Kralı Darius’un kitabelerinde rastlanmaktadır. Ermeni halkı ve ülkesi için Ermenice’de sırasıyla hayerand ve hayk terimleri kullanılmaktadır. Ve asıl ilginç olan nokta şudur ki, Ermeniler, kendilerine hiçbir zaman Ermeni dememişler, bilakis kendilerini “Haikhlar” olarak adlandırmışlardır. “Ermeni” şeklinde anılmaları ise yaşadıkları coğrafya ile alakalıdır. Ermeni ismi, Pers Kralının, bölgenin adına izafeten uydurmuş olduğu bir isimdir. Çünkü, çivi yazılı belgelerden anlaşıldığı kadarıyla, daha M.Ö. 3. Binyıldan itibaren, onların yerleştiği Doğu Anadolu Bölgesine “Armanu” veya “Armenia” denilmekteydi. Başka bir tabirle, Ermenilerin gelmesinden yaklaşık 1600 yıl önce de, Doğu Anadolu Bölgesi, “Armenia” adıyla anılıyordu. İşte Pers Kralı, hakimiyeti altında bulunan ve muhtemelen batıdan göçmen olarak gelen bu yabancılara “Armenia Bölgesinde oturanlar” anlamına gelen “Ermeniler” ismini vermişti. Ermeniler, Anadolu’da yaşadıkları uzun zaman içerisinde hiçbir zaman tam manasıyla bağımsız olamamışlar, mütemadiyen himaye altında yaşamışlar ve karşılığında da vergi ödememişlerdir.
Ermeniler, Pers İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra İskender’in daha sonra da sırasıyla Selevkosların, Romalıların, Arapların, Bizanslıların, Selçuklu Türklerinin ve nihayet Osmanlı Türklerinin egemenliğinde yaşamışlardır.
Ermenilerin Türklerle ilk karşılaşması Selçuklular dönemine 1018 yılında Çağrı Bey’in Anadolu akınları sırasında olmuştur. Selçuklular Ermeniler’in Bizans’ın elinde asimile olmasından kurtarmıştir.
Nasıl mı?
Ermenilerin Hıristiyanlığı kabul ettiği ve Gregoir’ın Ermeni Kilisesi’nin başına geçtiği dönemlerde, Avrupa’da dinî tartışmalar sürmekteydi. Bizans imparatorluğu kendi hâkimiyetindeki bölgeyi Ermenilerden tamamen temizleme gayretine girişti. Ermeni toplumu içerisinde feodal aile reislerini uzaklaştırıp bunların yerine Bizans memurları gönderdi. Bölge ahalisini de Trakya’ya naklederek yerlerine başka bölgelerden insanlar ve savaşlarda ele geçirilen esirleri getirip iskân etti. 591 yılında sonuçlanan İran ile Bizans İmparatorluğu arasındaki savaşta, İran kesin bir yenilgiye uğrayarak iki devlet arasındaki hudut, Zanga ve Garniçay nehirleri olarak tespit edildi. Bu nehirlerin Batısı Bizans, Dvin şehri dâhil Doğusu da İran’a kaldı.Güçlü İran devletiyle Roma ve Bizans arasında ortaya çıkan savaşlar genellikle Ermenilerin yaşadığı topraklarda yapıldığından, Ermeni halkının dayanma gücü kırıldı. Zayıf bir duruma düşen Ermeni toplumu çeşitli parçalara bölünüp tutsak olarak yaşamaya mecbur edildi
Ermeni halkın Bizans tarafından eritilmeye çalışılması, Bizans’a tâbi olan Ermeni beyliklerinin yok edilmesine yol açtı. Bizans İmparatorluğu doğudaki monofizit kiliseler ve cemaatlerini Ortodoks Kilisesi’ne bağlayarak Rumlaştırma politikası doğrultusunda hareket etti. Bundan dolayı Bizans ile Ermeniler arasında asırlarca süren düşmanlık ve nefret hiç eksilmedi.Bizans imparatorluğunun Anadolu politikası Roma’ya Ermenistan’ın Tarihî Coğrafyası ve Ermeniler nazaran daha sertti. Ayrıca kraliyet merkezi İstanbul’a götürülen Ermeni prens ve asilzadelerine uygulanan eğitim onların askerlik sanatından ve idarecilikten uzaklaşmasına sebep olmuştur. Diğer taraftan mezhep tetkiklerine ağırlık veren Bizans idaresinin, Gregoryen kilisesine müdahale ettiği ve onları bu yolla Ortodokslaştırmaya çalıştığı anlaşılmaktadır. Hatta bazı araştırmacılar, Bizans idaresinin, Ermenileri “düzenbaz ve dik başlı” gördükleri için yaşadıkları Bizans-İran sınırından Anadolu’nun içlerine, ya da Trakya’ya sürmek istediklerini ifade etmiştir. Doğu Anadolu’ya sefer düzenleyen Basileios, Ermeni Ardzuni hanedanının elindeki Vaspurakan’ı ilhak etti. İmparator, sadece bölgeyi işgalle yetinmedi. Kaynaklarda yer alan rakamlara göre; 12 kale, 4400 köy ve 15 manastırda yaşayan yaklaşık 40 bin Ermeni’yi Orta Anadolu’daki Sivas ve Kayseri yöresine yerleştirdi. II. Basileios’un bu ilhak hareketinin tarihteki en büyük Ermeni tehciri olduğu yönünde değerlendirmeler mevcuttur
Aslında Türklerin Anadolu’ya gerçekleştirdikleri akınlar ve Anadolu’nun Türkleşmesi gecikmiş olsaydı, Bizans’ın Ermenileri asimile etme politikası önemli oranda hedefine ulaşacaktı. Bu gerçeği Ermeni tarihçisi Mateos: “Ermenistan, Greklerin elinden alındıktan sonra Ermeniler, Romalıların bütün fenalıklarından kurtulmuş oldular” sözüyle doğrulamaktadır. Çünkü Selçukluların mensubu bulunduğu Türk-İslam devlet geleneğine göre; hangi dine mensup olursa olsun itaat eden ve vergisini veren bütün gayrimüslimler, inanç hürriyeti yanında can ve mallarını güvence altına alan “ehl-i zimmet” statüsüne kavuşurlar. Anadolu’da büyük şaşkınlık ve korku uyandıran Çağrı Bey’in ilk keşif akını, Selçukluların saygınlığını artırmış ve Selçuklu kuvvetlerine yeni katılımların yolunu açmıştır. Diğer taraftan, Çağrı Bey’in: “Bu ülkede bize karşı koyabilecek kimseye rastlamadım. Buraya gidebiliriz” diyerek, Türklere “müstakbel Türk yurdunu” işaret etmiş, böylece Maveraünnehir ve Horasan’daki Türklerin, Anadolu’ya yönelmelerini sağlamıştır Türkler bu fetih hareketi sürecinde, yeni ve ebedi bir yurt edinmenin yanında “Îlâyı Kelîme’t-ullah” uğruna Anadolu’ya ardı arkası kesilmeyen akınlar düzenlediler.
Ne gariptir ki, 1915’te cereyan eden Ermeni isyan hareketi sonucunda, Osmanlı Devleti’nin aldığı tehcir kararı sebebiyle Türkiye aleyhinde soykırım iddiasında bulunan Ermeni kamuoyu, Bizans döneminde uygulanan Ermeni tehcirinden dolayı Bizans’ın doğal varisi sayılabilecek Yunanistan’ı suçlamamakta hatta gündeme dahi getirmemektedir.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 36 | 30 | 1 | 5 | 91 | 31 | 95 | +60 |
2 | Fenerbahçe | 36 | 26 | 4 | 6 | 90 | 39 | 84 | +51 |
3 | Samsunspor | 36 | 19 | 10 | 7 | 55 | 41 | 64 | +14 |
4 | Beşiktaş | 36 | 17 | 8 | 11 | 59 | 36 | 62 | +23 |
5 | Başakşehir FK | 36 | 16 | 14 | 6 | 60 | 56 | 54 | +4 |
6 | Eyüpspor | 36 | 15 | 13 | 8 | 52 | 47 | 53 | +5 |
7 | Trabzonspor | 36 | 13 | 11 | 12 | 58 | 45 | 51 | +13 |
8 | Göztepe | 36 | 13 | 12 | 11 | 59 | 50 | 50 | +9 |
9 | Çaykur Rizespor | 36 | 15 | 17 | 4 | 52 | 58 | 49 | -6 |
10 | Kasımpaşa | 36 | 11 | 11 | 14 | 62 | 63 | 47 | -1 |
11 | Konyaspor | 36 | 13 | 16 | 7 | 45 | 50 | 46 | -5 |
12 | Alanyaspor | 36 | 12 | 15 | 9 | 43 | 50 | 45 | -7 |
13 | Kayserispor | 36 | 11 | 13 | 12 | 45 | 57 | 45 | -12 |
14 | Gaziantep FK | 36 | 12 | 15 | 9 | 45 | 50 | 45 | -5 |
15 | Antalyaspor | 36 | 12 | 16 | 8 | 37 | 62 | 44 | -25 |
16 | Bodrum FK | 36 | 9 | 17 | 10 | 26 | 43 | 37 | -17 |
17 | Sivasspor | 36 | 9 | 19 | 8 | 44 | 60 | 35 | -16 |
18 | Hatayspor | 36 | 6 | 22 | 8 | 47 | 74 | 26 | -27 |
19 | Adana Demirspor | 36 | 3 | 28 | 5 | 34 | 92 | 2 | -58 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 38 | 21 | 8 | 9 | 68 | 41 | 72 | +27 |
2 | Gençlerbirliği | 38 | 19 | 8 | 11 | 57 | 34 | 68 | +23 |
3 | Fatih Karagümrük | 38 | 19 | 10 | 9 | 55 | 36 | 66 | +19 |
4 | İstanbulspor | 38 | 20 | 14 | 4 | 67 | 38 | 64 | +29 |
5 | Bandırmaspor | 38 | 17 | 8 | 13 | 52 | 45 | 64 | +7 |
6 | Erzurumspor FK | 38 | 19 | 12 | 7 | 53 | 31 | 64 | +22 |
7 | Boluspor | 38 | 17 | 11 | 10 | 66 | 40 | 61 | +26 |
8 | Iğdır FK | 38 | 16 | 12 | 10 | 57 | 33 | 58 | +24 |
9 | Amed SK | 38 | 14 | 9 | 15 | 43 | 35 | 57 | +8 |
10 | Çorum FK | 38 | 14 | 12 | 12 | 49 | 45 | 54 | +4 |
11 | Ümraniyespor | 38 | 14 | 13 | 11 | 48 | 42 | 53 | +6 |
12 | Esenler Erokspor | 38 | 13 | 12 | 13 | 53 | 50 | 52 | +3 |
13 | Sakaryaspor | 38 | 13 | 13 | 12 | 48 | 54 | 51 | -6 |
14 | Keçiörengücü | 38 | 14 | 15 | 9 | 60 | 53 | 51 | +7 |
15 | Manisa FK | 38 | 14 | 18 | 6 | 50 | 52 | 48 | -2 |
16 | Pendikspor | 38 | 13 | 16 | 9 | 45 | 51 | 48 | -6 |
17 | MKE Ankaragücü | 38 | 14 | 18 | 6 | 49 | 48 | 48 | +1 |
18 | Şanlıurfaspor | 38 | 11 | 20 | 7 | 45 | 55 | 40 | -10 |
19 | Adanaspor | 38 | 7 | 22 | 9 | 32 | 75 | 30 | -43 |
20 | Yeni Malatyaspor | 38 | 0 | 38 | 0 | 14 | 153 | 21 | -139 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Sarıyer | 34 | 25 | 2 | 7 | 80 | 22 | 82 | +58 |
2 | Batman Petrolspor | 34 | 26 | 6 | 2 | 64 | 24 | 80 | +40 |
3 | GMG Kastamonuspor | 34 | 19 | 3 | 12 | 57 | 29 | 69 | +28 |
4 | Adana 01 Futbol Kulübü | 34 | 19 | 7 | 8 | 62 | 30 | 65 | +32 |
5 | Altınordu | 34 | 16 | 7 | 11 | 57 | 35 | 59 | +22 |
6 | Beykoz Anadolu | 34 | 15 | 11 | 8 | 47 | 46 | 53 | +1 |
7 | İskenderunspor A.Ş. | 34 | 13 | 10 | 11 | 49 | 38 | 50 | +11 |
8 | 1461 Trabzon FK | 34 | 13 | 13 | 8 | 44 | 37 | 47 | +7 |
9 | Fethiyespor | 34 | 11 | 13 | 10 | 32 | 40 | 43 | -8 |
10 | 24Erzincanspor | 34 | 10 | 13 | 11 | 45 | 52 | 41 | -7 |
11 | Kırklarelispor | 34 | 10 | 14 | 10 | 42 | 44 | 40 | -2 |
12 | Sincan Belediye Ankaraspor | 34 | 10 | 15 | 9 | 44 | 40 | 39 | +4 |
13 | İnegölspor | 34 | 10 | 13 | 11 | 42 | 51 | 38 | -9 |
14 | Kepezspor FAŞ | 34 | 9 | 16 | 9 | 37 | 46 | 36 | -9 |
15 | Isparta 32 Spor | 34 | 7 | 15 | 12 | 33 | 51 | 33 | -18 |
16 | Karaköprü Belediyespor | 34 | 7 | 19 | 8 | 39 | 52 | 29 | -13 |
17 | Altay | 34 | 10 | 20 | 4 | 33 | 64 | 25 | -31 |
18 | Hes İlaç Afyonspor | 34 | 0 | 33 | 1 | 6 | 112 | 5 | -106 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Bursaspor | 30 | 21 | 2 | 7 | 64 | 17 | 70 | +47 |
2 | Karşıyaka | 30 | 18 | 6 | 6 | 56 | 28 | 60 | +28 |
3 | Muş Spor Kulübü | 30 | 16 | 4 | 10 | 48 | 24 | 58 | +24 |
4 | Belediye Kütahyaspor | 30 | 17 | 6 | 7 | 57 | 37 | 58 | +20 |
5 | Düzcespor | 30 | 16 | 6 | 8 | 40 | 27 | 56 | +13 |
6 | Silifke Belediye Spor | 30 | 14 | 9 | 7 | 51 | 36 | 49 | +15 |
7 | Anadolu Üniversitesi | 30 | 13 | 9 | 8 | 39 | 32 | 47 | +7 |
8 | Artvin Hopaspor | 30 | 10 | 11 | 9 | 26 | 30 | 39 | -4 |
9 | Tokat Bld Plevnespor | 30 | 7 | 13 | 10 | 27 | 32 | 31 | -5 |
10 | Kahramanmaraşspor | 30 | 8 | 16 | 6 | 28 | 39 | 30 | -11 |
11 | Bulvarspor | 30 | 7 | 14 | 9 | 35 | 58 | 30 | -23 |
12 | Kırşehir Futbol SK | 30 | 7 | 15 | 8 | 26 | 48 | 29 | -22 |
13 | Bornova 1877 | 30 | 6 | 14 | 10 | 36 | 53 | 28 | -17 |
14 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 30 | 5 | 14 | 11 | 18 | 31 | 26 | -13 |
15 | Kuşadasıspor | 30 | 7 | 20 | 3 | 25 | 51 | 24 | -26 |
16 | Ergene Velimeşe | 30 | 6 | 19 | 5 | 17 | 50 | 23 | -33 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
08/08/2025 | Antalyaspor | vs | Kasımpaşa |
08/08/2025 | Çaykur Rizespor | vs | Göztepe |
08/08/2025 | Eyüpspor | vs | Konyaspor |
08/08/2025 | Fatih Karagümrük | vs | Başakşehir FK |
08/08/2025 | Fenerbahçe | vs | Alanyaspor |
08/08/2025 | Gaziantep FK | vs | Galatasaray |
08/08/2025 | Kayserispor | vs | Beşiktaş |
08/08/2025 | Samsunspor | vs | Gençlerbirliği |
08/08/2025 | Trabzonspor | vs | Kocaelispor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
10/08/2025 | Bandırmaspor | vs | Sakaryaspor |
10/08/2025 | Bodrum FK | vs | Pendikspor |
10/08/2025 | Boluspor | vs | Van Spor FK |
10/08/2025 | Çorum FK | vs | Amed SK |
10/08/2025 | Erzurumspor FK | vs | Sivasspor |
10/08/2025 | Esenler Erokspor | vs | Adana Demirspor |
10/08/2025 | Hatayspor | vs | Keçiörengücü |
10/08/2025 | Iğdır FK | vs | Sarıyer |
10/08/2025 | İstanbulspor | vs | Serik Belediyespor |
10/08/2025 | Ümraniyespor | vs | Manisa FK |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
24/08/2025 | Altınordu | vs | Erbaaspor |
24/08/2025 | Batman Petrolspor | vs | İnegölspor |
24/08/2025 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | vs | İskenderunspor A.Ş. |
24/08/2025 | Elazığspor | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
24/08/2025 | GMG Kastamonuspor | vs | Sincan Belediye Ankaraspor |
24/08/2025 | Karacabey Belediye Spor | vs | Kepezspor FAŞ |
24/08/2025 | Karaman Futbol Kulübü | vs | Bucaspor 1928 |
24/08/2025 | MKE Ankaragücü | vs | 24Erzincanspor |
24/08/2025 | Şanlıurfaspor | vs | Beykoz Anadolu |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
07/09/2025 | Beykoz İshaklıspor | vs | Yeşil Yalova FK |
07/09/2025 | Çorluspor 1947 | vs | Bulvarspor |
07/09/2025 | Etimesgut Spor | vs | Silivrispor |
07/09/2025 | Galata | vs | Edirnespor |
07/09/2025 | İnegöl Kafkas GK | vs | Çankaya SK |
07/09/2025 | İnkılap FSK | vs | K.Çekmece Sinopspor |
07/09/2025 | Polatlı 1926 Spor | vs | Bursa Nilüfer FK |
07/09/2025 | 1923 M.K.Paşaspor | vs | Fethiye İdman Yurdu |