2002’den beri Almanya, Orta Avrupa ve AB’yi kapsayan İsrail gazetesi “Yedioth Ahronoth”un Berlin muhabiri,  İran, Suriye, Irak, Lübnan gibi Arap ve Müslüman ülkelerden haber yapan nadir İsrailli gazetecilerden,1965 Hayfa doğumlu  Eldad Beck, tanınmış İsrailli gazeteci ve yazar. 

Geçtiğimiz günlerde The Jeruselam Post’da okuduğumda  hiçte şaşırmadığım bir söyleşisine denk geldim.  

İsrail Lübnan savaşı devam ederken Arnavutluk Bektaşilerin ruhani ve dini lideri, asıl adı  Edmond Brahimaj olan Baba Mondi ile The Jerusalem Post  adına  bir  özel röportaj gerçekleştirmiş. 

Ön bilgi notunda Baba Mondi’yi Şii Bektaşi tarikatının Tiran’da kurulacak Vatikan benzeri devletin müstakbel devlet başkanı sıfatıyla takdim ediyor. 

 Normal.  Ama özellikle Bektaşiliğin önüne Şiiliği  koyması, İran ve İsrail arasındaki  savaş ortamında  bilinçli bir  öne çıkarıma gibi anlaşılıyor.   

Şimdi 21 Eylül’de yayınladığım “İran’a Rakip Arnavutluk’ta Bektaşi Devleti Kuruluyor!” başlıklı makalemi okuyan bazı takipçiler, alâkaya maydonoz veya alâkaya çay demle kabilinden  ironik mesajlar atmışlardı.  

Lakin zaman beni haklı çıkardı. 

İsrail’i tanıyan ve kendisini İsrail halkının kardeşi gören Bektaşi lider

Baba Mondi İsrail’i birkaç kez ziyaret etmiş, Tirandaki Bektaşi Tekkesinde İsrail’den gelen grupları ağırlamış. 

İsrail’de yaşayan bir Yahudi arkadaşının düğününe davet edilecek kadar onlarla iç içe görüntü veriyor. 

Edmond Brahimaj yani Baba Mondi, Arnavut ordusunda istihbarat subaylığından emekli. Türkiye’ye sık gelip gidiyor. İzmir’de yakın akrabaları var. Onları ziyaret ettigi biliniyor. 

Eldad Beck söyleşisinde Baba Mondi’nin ağzından şunları aktarıyor;  “İsrail’i tanıyorum ve kendimi İsrail halkının bir kardeşi olarak görüyorum. Oradaki arkadaşlarımla birlikte tüm İsrail’i ziyaret ettim. Bir arkadaşımın Yahudi düğünü için davet edildim.

“Bektaşiler, hangi ülkeden geldiklerine, hangi dine mensup olduklarına, ten renklerine veya siyasetlerine bakmaksızın insanları seven bir topluluk ve İslam’ın mistik bir yoludur. Onları kardeşlerimiz olarak görüyoruz.

ki şey [İsrail’i ziyaret ettiğimde] bende büyük etki bıraktı. Birincisi misafirperverlikti. Bir kardeş ve bir arkadaş gibi karşılandım. İkincisi, tüm kutsal yerleri ziyaret ettim. 

Bu yerlerden ve bu yerlere inananlardan pozitif enerji aldım. Aşırılıkçılardan bahsetmiyorum, Tanrı’ya inanan ve kutsal kitapların ilkelerine göre yaşayanlardan bahsediyorum.”

Bu açıklamalarına rağmen Baba Mondi’ye bir  haksızlık yapılmasın. İsrail Devletini değil İsrail halkını kardeş kabul ediyor. Ama Siyonist katil İsrail Hükümetini de eleştirmiyor. 

İsrail’de yaşayan  Yahudi asıllı  Alevi Bektaşiler

Bektaşilik İsrail’de sosyolojik tabanı bulunan bir inanç sistemi. Alevi-Bektaşi inancını İsrail’de de yoğun bir şekilde benimseyenlerin olduğu biliniyor. Radikal Yahudi Mezhepleri, İsrail vatandaşı alevi-bektaşi inancını seçenleri büyük baskı altında tutuyorlar. 

Yahudi Alevi Bektaşiler her yıl Hacı Bektaş’a gelip semah dönüp ibadetlerini yapıyorlar. Yahudi Alevi Bektaşiler  Konya, Nevşehir gibi illerdeki kutsal olarak gördükleri mekanları ziyaret edip, semah dönüyorlar. 

Yahudi Alevi Bektaşiler köklü dergâhlardan Ulusoylar Dergâhı’na bağlılar. İsrail’deki Alevi Bektaşilerin büyük çoğunluğu Cumhuriyet kurulduktan sonra  Ege. Bölgesinden özellikle İzmir ve çevre illerden  göç etmişler. 

Mustafa Kemal Atatürk ve Fevzi  Çakmak Paşaların  Yahudil Alevi Bektaşilere  yükledikleri misyon 

Bir kolu Almanya diğer kolu İspanya  çıkışlı Gollanzo ailesinden  Farhi Gollanzo tarafından  16 Mart 1937 tarihli  İzmir’de düzenlenen bir belge bu konuyu anlamamızı sağlayabilir. 

Farhi Gollanzo’un hazirladığı raporda İzmir vilayetiyle, Manisa vilâyetinin bir kısmını ihtiva eden Kale-Merkez Ege bölgesinde 10.000’den fazla Yahudi-Bektaşi nüfusun  ikâmet ettiğini ve bunlara Paleo-Castro (Balıkesir) vilâyetinde meskun  3.000 Yahudî-Bektaşi’nin de dahil olduğunu belirtilir.  

Farhi Gollanzo’un etüdlerinden anlaşıldığına göre Ege Bölgesi’ndeki Bektaşi Yahudilerin büyük ksmı Sabetayist ailerden geliyorlar.

Onların İngiliz yönetimi altındaki Filistin Mandasına göç ettirilmesi Cumhurreisi Gazi Mustafa Kemal ve Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’ın  projesi.

Farhi Gollanzo’nun yazdığı bu metin, İzmir’deki Yahudi-Bektaşi topluluğunun durumunu ve Türk hükümetiyle olan ilişkilerini derinlemesine ele alıyor. 

Metin, Gollanzo’nun, bu topluluğun varlığına ve geçmişine dair duyduğu sorumluluk hissini ve onların kültürel mirasını koruma isteğini yansıtıyor.

Gollanzo, Yahudi-Bektaşi toplumunun, bölgedeki Müslüman nüfusla olan ilişkilerinde ve toplumsal huzurun sağlanmasında önemli bir rol oynadığını ifade ediyor. 

Atatürk’ün, bu topluluğu bir yönetici unsur olarak görmesi ve Gollanzo’nun bu bağlamda kendisine duyulan güven, metnin temel temalarından biri. 

Gollanzo’nun, zorluklara rağmen topluluğun düzeni sağlaması ve bu durumun ona duyulan güveni artırması, toplumsal dinamiklerin karmaşıklığını gözler önüne seriyor.

Türkiye Bektaşileri Baba Mondi’nin Bektaşi Vatikan projesine Emperyal devletlerin tuzağı diyor

Arnavutluk Başbakanı  Katolik  inançlı Edi Rama, BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasında, Tiran’da Vatikan benzeri mikro bir Bektaşi devleti kurmak için hazırlıklara başladıklarını açıklamıştı.

Arnavutluk Bektaşilerin ruhani ve dini lideri Baba Mondi’nin bu girşimi doğrulaması ve desteklemesi üzerine; Türkiye Bektaşilerinin en üst temsil makamı olan, 88 yaşındaki Ali Haydar Ercan Dedebaba’nın talmatıyla, Halifebaba Hacı Dursun Gümüşoğlu söz konusu girişime tepki göstermişti. 

Halifebaba Hacı Dursun Gümüşoğlu, Türkiye Bektaşileri adına yaptığı açıklamayla Arnavutluk’ta kurulması planlanan Bektaşi “Vatikan’ı”na tepki göstermiş, “Bektaşi erkânına göre Arnavutluk’ta bırakın dedebabayı, halifebaba bile yoktur. Yüzyıllardır devam eden geleneğe ve kurala göre dedebabanın Türkiye sınırları içinde ikamet etmesi şarttır. 

’Ali’siz Alevilik’ olarak adlandırılan bu proje, emperyal devletlerin Alevilik inancı üzerinden menfaat temin edebilmesi için açtıkları bir tuzaktan ibarettir.” ifadelerine yer vermişti. 

Türkiye Bektaşileri  Baba Mondi’nin kendisini Dünya Bektaşilerinin lideri olarak iddia etmesini asla kabul edilemez buldukları gibi bu karar ve Bektaşi Devleti gibi kavramların Bektaşilik yolunu temsil eden Ali Haydar Ercan Dedebaba ve takipçileri için yok hükmünde olduğunu deklare ediyorlar.  

Ayrıca Avrupa merkezli olarak oluşan Aleviliği ve dolayısıyla Bektaşiliği, İslam dışında gösterme çabalarından duydukları rahatsızlığı da açığa vuruyorlar.  

‘Baba Mondi’nin “Bektaşilik yolunun dışında” olduğu vurgusu onun “düşkün” ilan edildiğini gösterir. Bektaşilikte suç işleyene, yoluna bağlı kalmayana düşkün deniliyor.

Alevi inancında yüz kızartıcı suç işleyen ve inanca bağlı kalmayanların toplum dışı edilmesiyle sonuçlanan “yol düşkünü” ya da diğer tabiriyle “düşkün ilan etme” yaptırımı  vardır.  Katolikteki aforoz uygulamasını çağrıştırır. 

Düşkünlük bir Alevi için çok büyük bir küçümsenme ve dışlanmayı beraberinde getirir. Düşkün’e ailesi dahi sahip çıkamaz; düşkünün musahibi de manevi açıdan topluluk önünde sıkıntılı durumdadır, çünkü onun yol kardeşi artık içinde yaşadığı toplumun dışladığı bir kişi olmuştur.

 Baba Mondi üzerinden kim kime mesaj veriyor ?

İsrail medyası, İran ve Lübnan Hizbullahına karşı  Alevi Bektaşi  Arnavut Baba Mondi üzerinden   algı operasyonu yapıyor. Balkanlarda bir çok ülkede Müslümanlar ve Yahudiler;  Katolik veya Ortodoks  fanatizmine karşı neredeyse aynı duyarlılıkla hareket ederler. 

Çünkü tüm Balkan savaşlarında Müslümanlar ve Yahudiler birlikte yok edilmişlerdir.  Camiler  veya mezarlikkar tahrip edilirken, Sinagog veya Havralarda  yakılıp yıkılmıştır. 

Türkiye bu sosyal ve kültürel gerçekliğin farkındadır ve bu bölgeye yönelik misyonunu bu gerçekliğin konseptine göre belirler. 

Ancak Ortadoğu’daki hengamede Türkiye’deki hiç bir Alevi Bektaşi veya Sünni grup, Siyonist katil İsrail ordusunun masum Gazzeli , Lübnanlı sivillere  yönelik insanlık dışı saldırılarını görmezden gelemez.  

Baba Mondi’nin  kendisini İsrail halkı ile kardeş görmesinin  epey gerisinde Türkiye’nin  bölgeye yönelik planlarının etkisi olduğunu söylemesine söyleriz de, anlaşılması için zamana ihtiyaç olduğunu da belirtiriz. 

Çoğul ifadeye takılmayın bu benim aslında tekil meramımdır. İşrak vakti gelince idrak kapıları  ardına kadar açılır.