Bugun...


ÖZER ATAÇ

facebook-paylas
Geleceği Üretmek
Tarih: 13-08-2023 15:32:00 Güncelleme: 13-08-2023 15:57:00


Başlık, insanlığın ortak özlemini karşılama iddiasında kullanıldı. Basit görülebilir; sorunların çözümü zaten basit olmalı; basit olmayan öneriler, ağdalı söylem ve görüşler ‘sıvamadan’ öte gerçeklik taşımaz. Neyin yeterli olmadığını, neyin fazla olduğunu ya da yanlış kullanıldığını her kişi, kendi  beslenme rejiminden anlayabilir. Bedenlerimiz  evreni anlamak için insanlığa ikram edildi.(1)Bizler ise benlik  cehennemlerine dalıyoruz. 

Yapay Zeka armadasının dikileceği burçların arandığı şu günlerde, ekonomi yönetimi, sosyal ilişkiler, güvenlik konularının  yeryüzünde bu kadar yaygın ve  dertli  olması, akıl sahiplerinin kabul edeceği bir şey değil.  Yani işin içinde insanlığı kasıtlı,  içten -dıştan çökertme iradesi çok açık görülüyor. İnsanlık teknolojinin seviyesine, sosyal ilişkilerinde ve devlet işleyişinde neden ulaşmadığı sorusu  gece, gündüz, neonlu totem gibi her yerde kendini gösteriyor.Buna rağmen onlara gözünü kapayanlar, hepimizin acısına sebep oluyor; onlar taşıdıkları vebalin şiddetini idrak edemiyorlar.

Yer yüzünde cennet düşü uzak olsa da umut ve arayışımız kesilmiyor. Geçmişin tecrübesini, günümüz sorunlarını,  risklerini; bunları çözecek yol ve yöntemleri bulmak;  ortak, ayrımsız, tavizsiz, kararlı çabayı gerektiriyor.Biliyoruz fakat yapamıyoruz. İhdas ettiğimiz kurumlar ve onların safraları Çin Setti gibi karşımızda duruyor. Ne büyük çelişki.  Kendini hapseden çözüm!?

İnsanlık, olumsuz gördüğü koşulların güdümünden kurtularak cenneti yer yüzünde yaşamayı isterken, koşulların/ doğanın bozulmasıyla  meydana gelen stresten, payını yoğun olarak almaya başladı. Çünkü insan, doğadan bağımsızlaşamaz.  Bu stres, insanlığı dönemsel anaforlara sokuyor. Somut ya da eterik  cennet hedefini  unutmasına ve iyiye dair inşa ettiği, ürettiği her şeyi yakıp, yıkmasına sebep oluyor.

İnsanın doğaya karşı giriştiği bu hata,  ‘iğneden ipliğe’ her şeye, tüm ilişkilerine;  tıpkı, enflasyon etkisi gibi sirayet ediyor. Düz gördüğü yol, eğriliyor ve kendine  kapanıyor;  acı, keder zindanına dönüşüyor. Tekrar eden acıların kapalı çemberi, ancak büyük yıkımlarla  kırılıyor. Sağ kalanlar hatalardan ders almayı yedekleyerek  yeni,  düz yollar arıyor.  Ne yazık ki  yeni nesiller,  tekrar kapanacak çemberlere yöneliyor. “Katil, katlettiğinden  ayrılamıyor.”  

Siyasal sistemler de bu belirlemeden muaf değil! 

İster krallık, ister başkanlık, isterse parlamenter sistem olsun;insan-doğa birlikteliğindeki kayırmacı-ayrımcı tutum neysevatandaş-devlet, vatandaş-yönetici, vatandaş-temsilci  arasındaki bağ o kadar hassas ve risk potansiyellidir.

Tek bir ağaç, denize ulaşan ya da ulaşmayan akarsular; irili ufaklı göller, tarıma elverişli topraklar ve yer altı kaynaklarımız; her biri, diğerini yok etmeyecek şekilde kullanılmayı bekliyor. Yanlış uygulama ve anlayışların dinmeyen ‘ihtiyaç’ ihtirası, onların yerinde, dengeli kullanılmasını engelliyor. Birinin diğerine ‘feda’ edilmesi,  insanlığa telafi edilemeyecek sonuçları doğuruyor. Çünkü doğaya verilen hasarı ancak doğa giderebilir. Şayet doğa, ‘telafiye’ yönelmiş ve kollarını sıvamışsa,  insanın ‘işi bitmiş’  demektir.  İnsanlık onca yangın,  onca taşkın,  onca kuraklığın altından kalkamıyor; demek ki risk eşiğini geçmişiz.

‘İğneden ipliğe’ demiştik. Ayrımcı, kayırıcı, düşüncesiz zihniyetin yüklendiği, el attığı her konu aynı olumsuz sonuçlara yol açıyor.  Açıkladığımız gibi doğal denge ve adalet mutlaka belirecek.  Adaletin, dengenin görülmediği zamanlarda doğa, hazırlık yapar. Tıpkı hastalanan insanın hastane, doktor araması gibi. Hırsın, sömürünün, ayrımcılığın, kayırmacılığın ‘tolereyi’ (2) aşması, ilgili-ilgisiz herkesi geri dönülmez sıkıntılara düşürür. Bunu arkeolojik buluntulardan ve doğanın tepkilerinden  öğreniyoruz.

Fetihler, el koymalar böyle başladı. Günümüz dünyasında bakir bölge çok az  kaldı. Bu yüzden ‘uzay kaşifleri’ parlatılıyor. Uzak geçmişte yer yüzündeki fetihler, insanlığın toplu hasadını engelleyemedi (4). Şimdiki uzay seğirtmeleri de  kaçınılmaz sonu engellemeyecek.  Çünkü içerde ne varsa, dışarıda o olacak. Gafil kesim, radyo teleskop sinyalleriyle dost arayadursun; canına kastedilen dünya,  uzaya  çığlığını  yaydı. İnsanlık uzaya gitmeden,  orada sicili bozudu.    

Her şeyin zamanı var; olmalı da.

Çocukluk, gençlik, olgunluk dönemlerinde insanın tercih ve tutumu   değişiyor. 

İnsanlığın yer yüzünde kalacağı süre belirsiz olduğu halde, sürekli ihdas edilen kurumlar için   ‘sonsuz’  ibaresi kullanılıyor.  Bu çelişki mi, yoksa gaflet mi? Gaflet olmalı.  Çünkü doğanın tepkisi bu yönde.

Çin seddini ele alalım. Diyelim ki  dağlarca duvar ve kule, “gelecek nesillerin güven ve refahı” vaadiyle halk razı edilip, surların inşasına feda olmuş. Bugün binlerce kölenin o taşların dibinde gömülü olduğunu biliyoruz.

Ne onlar,  ne de nesilleri için hiçbir vaat gerçekleşmedi. İnşada çile çeken, yiten nesiller, üstlerinde gezen turistlere acı eserlerini sunuyor. Aksi söylemler ne kadar gür olsa da gerçek dışıdır; onlara inanan hem  aldanır,  hem de  aldatır.

Malikin(mal sahibi)  yiten hakkını varis nasıl alacak? Kuruluştaki, temel atarken söylenen sözler, verilen vaatler, yazılan metinler nasıl gerçekleştirilip geliştirilecek. İlk ruh ve kavrayış çoğunlukla kurnaz yetmelerin organize çalımlarıyla kayboluyor.

Günümüzde dünya armadasını taşıyan Amerika Birleşik Devletleri ya da alternatif ‘taşıyıcı’ Çin Halk Cumhuriyeti;kuruluşlarında feda olmuş kurucularına verdiği vaatleri yerine getirmiyor. O vaadler yazılı olsa da  alt ve   çerçeve metinlerle kötürümleştirildi.  Halk , birinde ‘konuyu’ karnavala dönüştürülmesini kabullendi;  diğerinde,  sahte toplu ibadete ‘evirildi’. Her iki devlet  ‘üstün- esas kimlik’  tapınakları kurdu. Artık yüce amaçlar o tapınaklardan vaaz ediliyor. Halklar ‘dokunmayan yılan’ huzuruyla ömrünü tüketiyor. 

“Bu gün verilmeyenin, geleceği yoktur.” Bu önerme, sosyal vaatler için turnusol hükmünde. Bu gün verilmesi için çalışılmayanın gelecekte verilmeyeceğini bilmeliyiz. Kaldı ki madem insan dünyaya bir kez geliyor; buna rağmen feda kültürü  niye bu kadar etkili oldu;  hiç  düşündünüz mü? Dikkat edin;  ‘ahiret’ten söz etmiyorum. Gelecek nesillere verilen vaadleri irdeliyorum.

Bir kere ‘gelecek’ somut değil; zihinseldir. Ayrıca mevcudun hakkını vermeyen, gelecek için yalan söyler. Yanı sıra dini önermelerde mevcut olana odaklanılması önerilir; yani ilahi vaatlerde cennet, mevcut -yaşanılan anda işlediklerimiz ile ‘inşa’ edilir. Allaha’ inanlar öğle vakti  iletişimini, ikindi vaktinde kurulduysa, o ‘ikindi iletişimi’ olur (5). ‘Ahiret’; kendimiz, insanlık ve doğa için ne yaptığımızla ilgilidir. Geçmiş ve gelecek şeytanın sahasıdır; orada bolca aldatma, aldanma , sapma, saptırma vaatleri imal edilir.   

Malik’ ile ‘varis’ arasında nitelikli temas nasıl kurulur; işte kritik kavşak sorusu. Soruda çözüme ulaşmak bireylerde olasıyken, devlet organizasyonlarında olanaksız görünüyor. Devlet organizasyonlarındaki kötü işletim ister istemez insandan doğaya taşıyor; doğa ise ‘hazırlık’ yapıyor.

  1. Kendini bil’.( Bilgelik okullarının anahtarı) Her şeyin başlangıcından itibaren, sanki toplu gösteri sunan simetrik- asimetrik, hasta -sağlıklı bedenlerimiz her dilde her bireye ‘kendi içinden’ gerçeğin öyküsünü sunuyor.

  2. Tolere;  İt.,Telaro, telaio ip isikelesi; bağıntı.Benzer kelime Telafi; Ar. Yfw kökünden bulma, sağlama tedarik etmek; olumsuz etkinin sonuçlarını gidermek. Umudun sınırları;  yenilenebilir , geri dönüşümlü kullanım- harcama.

  3. “Her gün bir yerden göçmek ne iyi. Her gün bir yere konmak ne güzel. Bulanmadan, donmadan akmak ne hoş. Dünle beraber gitti, cancağızım;  ne kadar söz varsa düne ait. Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.”   (1207-1273 Mevlana Celaletddin).

  4. Dünyanın her yerinde,  büyük yer yarılmaları, depremler ya da tufan anlatımları binlerce yıllık taş oyuntularda  ibret alacaklara ne olacağını haykırıyor.

  5. ‘Yerindelik’ ilkesi,   ‘her şeyin her şey ile birliği’ ilkesi ile çelişmiyor. Arasında boyut farkı var: Biri tüme varım basamağı,  diğeri tümden gelim önermesi.   





FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 10 9 0 1 29 9 28 +20
2 Samsunspor 11 8 2 1 22 10 25 +12
3 Fenerbahçe 10 7 1 2 23 9 23 +14
4 Beşiktaş 10 6 2 2 19 10 20 +9
5 Eyüpspor 11 5 2 4 17 11 19 +6
6 Sivasspor 11 5 4 2 17 16 17 +1
7 Göztepe 10 4 3 3 17 13 15 +4
8 Başakşehir FK 10 4 3 3 17 14 15 +3
9 Kasımpaşa 11 3 3 5 15 17 14 -2
10 Konyaspor 11 4 5 2 14 18 14 -4
11 Trabzonspor 10 2 2 6 11 11 12 0
12 Gaziantep FK 10 3 4 3 14 15 12 -1
13 Bodrum FK 11 3 6 2 8 13 11 -5
14 Antalyaspor 11 3 6 2 12 22 11 -10
15 Alanyaspor 11 2 5 4 9 14 10 -5
16 Çaykur Rizespor 10 3 6 1 7 18 10 -11
17 Kayserispor 10 1 3 6 9 15 9 -6
18 Hatayspor 10 0 7 3 7 17 3 -10
19 Adana Demirspor 10 0 8 2 9 24 2 -15
Takım O G M B A Y P AV
1 Erzurumspor FK 11 7 3 1 17 6 22 +11
2 Kocaelispor 11 7 3 1 16 12 22 +4
3 Bandırmaspor 11 6 2 3 15 10 21 +5
4 Fatih Karagümrük 11 5 3 3 20 12 18 +8
5 Iğdır FK 11 5 3 3 16 10 18 +6
6 Boluspor 11 5 3 3 15 9 18 +6
7 Esenler Erokspor 11 5 4 2 19 13 17 +6
8 Ümraniyespor 11 5 4 2 18 16 17 +2
9 Pendikspor 11 5 4 2 13 14 17 -1
10 MKE Ankaragücü 11 5 5 1 15 12 16 +3
11 Çorum FK 11 4 3 4 13 12 16 +1
12 Şanlıurfaspor 11 4 4 3 18 18 15 0
13 Gençlerbirliği 11 4 4 3 9 9 15 0
14 Manisa FK 11 4 5 2 14 12 14 +2
15 Keçiörengücü 11 3 3 5 13 15 14 -2
16 İstanbulspor 11 4 6 1 14 15 13 -1
17 Sakaryaspor 11 3 4 4 15 17 13 -2
18 Amed SK 11 3 4 4 10 12 13 -2
19 Adanaspor 11 1 7 3 10 28 6 -18
20 Yeni Malatyaspor 11 0 11 0 4 32 3 -28
Takım O G M B A Y P AV
1 GMG Kastamonuspor 10 7 1 2 19 7 23 +12
2 Sarıyer 10 6 0 4 15 4 22 +11
3 Batman Petrolspor 10 7 3 0 18 6 21 +12
4 İskenderunspor A.Ş. 10 5 1 4 15 5 19 +10
5 24Erzincanspor 10 5 1 4 15 5 19 +10
6 Adana 1954 Futbol Kulübü 10 6 3 1 17 10 19 +7
7 Altınordu 10 5 1 4 15 8 19 +7
8 Beykoz Anadolu 10 6 3 1 18 14 19 +4
9 Kırklarelispor 10 3 2 5 11 9 14 +2
10 Kepezspor FAŞ 10 3 4 3 11 9 12 +2
11 1461 Trabzon FK 10 3 5 2 11 11 11 0
12 Fethiyespor 10 3 5 2 12 16 11 -4
13 İnegölspor 10 2 4 4 7 10 10 -3
14 Isparta 32 Spor 10 1 4 5 6 12 8 -6
15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 10 1 6 3 5 15 6 -10
16 Karaköprü Belediyespor 10 1 6 3 7 18 6 -11
17 Altay 10 1 7 2 6 23 5 -17
18 Hes İlaç Afyonspor 10 0 9 1 4 30 1 -26
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 9 7 0 2 19 1 23 +18
2 Karşıyaka 9 7 1 1 16 3 22 +13
3 Silifke Belediye Spor 9 5 1 3 17 7 18 +10
4 Bornova 1877 9 4 2 3 17 8 15 +9
5 Düzcespor 9 4 2 3 12 7 15 +5
6 Belediye Kütahyaspor 9 5 4 0 10 9 15 +1
7 Kahramanmaraşspor 9 5 4 0 10 10 15 0
8 Muş Spor Kulübü 9 3 1 5 6 4 14 +2
9 Artvin Hopaspor 9 2 2 5 5 10 11 -5
10 Kırşehir Futbol SK 9 2 3 4 6 10 10 -4
11 Anadolu Üniversitesi 9 2 4 3 6 10 9 -4
12 Tokat Bld Plevnespor 9 2 4 3 5 10 9 -5
13 23 Elazığ Futbol Kulübü 9 1 4 4 1 6 7 -5
14 Bulvarspor 9 1 4 4 6 17 7 -11
15 Ergene Velimeşe 9 1 6 2 3 12 5 -9
16 Kuşadasıspor 9 0 9 0 7 22 0 -15
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/11/2024 Kasımpaşa vs Kayserispor
 09/11/2024 Antalyaspor vs Bodrum FK
 09/11/2024 Hatayspor vs Gaziantep FK
 09/11/2024 Adana Demirspor vs Eyüpspor
 09/11/2024 Çaykur Rizespor vs Trabzonspor
 10/11/2024 Göztepe vs Konyaspor
 10/11/2024 Galatasaray vs Samsunspor
 10/11/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 10/11/2024 Fenerbahçe vs Sivasspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/11/2024 MKE Ankaragücü vs Esenler Erokspor
 08/11/2024 Ümraniyespor vs Iğdır FK
 09/11/2024 İstanbulspor vs Adanaspor
 09/11/2024 Amed SK vs Keçiörengücü
 09/11/2024 Fatih Karagümrük vs Yeni Malatyaspor
 09/11/2024 Çorum FK vs Pendikspor
 10/11/2024 Bandırmaspor vs Boluspor
 10/11/2024 Şanlıurfaspor vs Gençlerbirliği
 10/11/2024 Manisa FK vs Erzurumspor FK
 10/11/2024 Sakaryaspor vs Kocaelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/11/2024 Kepezspor FAŞ vs GMG Kastamonuspor
 09/11/2024 Sarıyer vs Batman Petrolspor
 10/11/2024 Kırklarelispor vs 24Erzincanspor
 10/11/2024 Adana 01 Futbol Kulübü vs Karaköprü Belediyespor
 10/11/2024 Afyonspor Kulübü vs Fethiyespor
 10/11/2024 Altınordu vs Altay
 10/11/2024 Isparta 32 Spor vs Sincan Belediyesi Ankaraspor
 10/11/2024 İnegölspor vs Beykoz Anadolu
 10/11/2024 İskenderunspor A.Ş. vs 1461 Trabzon FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/11/2024 Bornova 1877 vs Anadolu Üniversitesi
 10/11/2024 Artvin Hopaspor vs Kahramanmaraşspor
 10/11/2024 Bulvarspor vs Belediye Kütahyaspor
 10/11/2024 Düzcespor vs Ergene Velimeşe
 10/11/2024 Karşıyaka vs Muş Spor Kulübü
 10/11/2024 Kırşehir Futbol SK vs Bursaspor
 10/11/2024 Kuşadasıspor vs Tokat Bld Plevnespor
 10/11/2024 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Silifke Belediye Spor
GAZETEMİZ

Web sitemize nasıl ulaştınız?


HABER ARA
YUKARI