Türkiye’de örnek gösterilebilecek

uzaktan eğitim modeli sessiz sedasız kapatılıyor!

Serkan Bağlayıcı

Türkiye, uzaktan eğitim modelinde Avrupa’nın en başarılı ülkesi olarak dikkat çekerken Erciyes Üniversitesi’nin İletişim Fakültesi uzaktan eğitim bölümlerinin kapatılması kararı alması şaşkınlıkla karşılandı.

Uzaktan Eğitim Programlarına kayıt yaptıran öğrenci sayısı Türkiye'de 2014-2015 döneminde 59.282 iken, 2023-2024 döneminde 91.379 öğrenci sayısına ulaşarak Avrupa’nın en hızlı büyüyen ülkesi oldu. Ancak Erciyes Üniversitesinin bu büyümeye ve artan ilgiye rağmen İletişim Fakültesi uzaktan eğitim bölümünü kapatma kararı almasının nedeni anlaşılamadı.

Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi uzun yıllardır sadece uzaktan eğitim modeliyle sürdürülen lisans programı, tüm başarılarına rağmen kapatılıyor. Eğitim hayatını yarıda bırakmak zorunda kalan, ancak öğrenme azmiyle eğitim hayatına devam etmek isteyen binlerce öğrenci için bir umut kapısı olan bu programlar, uygulama modeli ve akademik sonuçlarıyla Türkiye’de örnek teşkil edecek nitelikteydi.

Avrupa’nın en büyük uzaktan eğitim uygulamasına sahip ülke haline gelen Türkiye’de nitelikli uzaktan eğitimin nasıl olması gerektiğini fiilen kanıtlayan sistem tarihe karışıyor. Üstelik herhangi bir başarısızlık nedeniyle değil; destek görmemesi ve yapısal değişiklikler nedeniyle.

ÖĞRENCİ PROFİLLERİ ‘BİLGİ’ ODAKLI

Bu programın öğrenci profili de Türkiye’de alışılmış uzaktan eğitim algısını ters yüz etti. Katılımcıların büyük bir kısmı, bir veya daha fazla üniversite bitirmiş, yüksek lisans yapmış bireylerden oluşuyordu. Profesyoneller, akademik kariyer hedefleyenler bu programda buluşmuştu. Diplomayı "kariyer basamağı" olarak değil, bilgiye ulaşmanın yolu olarak bakan profile sahip.

Uzaktan eğitim programına kayıt yaptıran öğrencilerin büyük bir çoğunluğunu, hayat koşulları sebebiyle daha önce eğitim hayatına ara vermek zorunda kalan; fakat okuma arzusu hiç sönmemiş bireyler oluşturuyordu. Çeşitli yaş gruplarından, farklı mesleklerden gelen bu öğrenciler, yalnızca diploma almak için değil, gerçekten öğrenmek ve kendilerini geliştirmek için eğitimlerini sürdürüyorlardı.

UZAKTAN EĞİTİMİN BAŞARISI

ARAŞTIRMA KONUSU OLDU

Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi 2024 yılı Aralık sayısında uzaktan eğitime yönelik yer verilen makalede öğrencilerin tutumlarını belirlemek için gerçekleştirilen araştırmada çevrim içi öğrencilerin, geleneksel öğrenim gören öğrencilere göre daha iyi sonuçlar elde ettiği kamuoyuna açıklanmıştı.

 Bu motivasyon, istatistikî verilere de açık bir şekilde yansımıştı. Uzak eğitim programında yer alan öğrenciler, örgün öğretim ve geçmiş yıllarda kapatılan ikinci öğretim öğrencilerine kıyasla daha yüksek not ortalamaları elde etti. Üstelik lisans eğitimlerini tamamlayan pek çok uzak eğitim öğrencisi, akademik yolculuğunu yüksek lisans programlarına başvurarak devam ettirdi. Uzak eğitim mezunlarının bu başvurularda başarı göstererek seçilmeleri, sistemin kalitesinin en açık göstergesi oldu.

FARK YARATAN EĞİTİM MODELİ

CANLI VE ETKİLEŞİMLİ DERSLER

Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi'nin uzaktan eğitimde sağladığı en önemli fark, tamamen canlı ve etkileşimli bir eğitim modeli sunmasıydı. Türkiye genelinde uzaktan eğitim çoğunlukla hazır, asenkron video dersleri üzerinden yürütülürken; Erciyes Üniversitesi’nde dersler, belirli saatlerde canlı olarak işleniyor, öğrenciler öğretim üyeleriyle birebir etkileşim kurabiliyordu.

Öğrenciler, ders sırasında akıllarına takılan soruları anında sorabiliyor; konular tartışılarak işleniyor; eleştirel düşünme, sorgulama ve anlama odaklı bir eğitim anlayışı benimseniyordu. Üstelik bu dersler, çoğu zaman gece 23.00’e kadar sürüyor; öğretim üyeleri yoğun mesai ve yorgunluklarına rağmen özveriyle öğrencileriyle birebir ilgilenmeye devam ediyordu.

Bu yaklaşım, uzaktan eğitimin yalnızca bir formalite değil; nitelikli bir eğitim süreci olabileceğini fiilen gösterdi. Özellikle yaşı ilerlemiş öğrencilerin eğitimle yeniden buluşmalarında öğretim üyelerinin insan odaklı yaklaşımı belirleyici oldu.

BAŞARIYI YETİŞTİREN AKADEMİK KADRO

Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde görev yapan öğretim görevlileri, eğitim dünyasına örnek teşkil edecek bir özveri ve sorumluluk duygusuyla hareket etti. Ders saatleri dışında da öğrencilerle ilgilendiler, akademik gelişimlerini desteklediler, moral ve motivasyon sağladılar.

Bu akademik kadro, yalnızca bilgi aktaran değil; aynı zamanda öğrencinin potansiyeline inanan, onun kişisel ve akademik gelişimi için zaman ve emek harcayan eğitimcilerdi. Bu eşsiz insan emeği, uzak eğitim programının başarısında asıl belirleyici unsur oldu.

KAPATILMA NEDENİ: BAŞARISIZLIK DEĞİL

Tüm bu başarı hikâyesine rağmen, Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi uzak eğitim programı kapatılıyor. Kapatılmanın arkasında başarısızlık, ilgi eksikliği ya da akademik yetersizlik yok. Asıl neden, Erciyes Üniversitesi’nin "araştırma üniversitesi" statüsü gereği farklı bir yapılanmaya yönelmesi ve bu süreçte İletişim Fakültesi’nin yeterince desteklenmemesi.

Türkiye’nin örnek uzaktan eğitim modeli; yalnızca bir fakültenin değil, bir eğitim vizyonunun da sessizce son bulması olarak yorumlanıyor.

DEĞER VERİLMEYEN BAŞARILAR

GELECEĞİMİZİ GÖTÜRÜYOR

Eğitimde kalite ve erişilebilirlik gibi kavramların her fırsatta vurgulandığı bir dönemde, nitelikli ve sonuçlarıyla başarısını ispatlamış bir programın desteklenmek yerine kapatılması, yalnızca Erciyes Üniversitesi için değil, Türkiye’deki yükseköğretim politikaları açısından da düşündürücüdür.

Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi uzak eğitim programı, yalnızca bir diploma süreci değil; insan hayatına dokunan, geleceğe yön veren, akademik başarıyı insan emeğiyle harmanlayan bir modeldi. Bu güzide programın sessizce kapatılması, aslında eğitimde gerçek başarıların nasıl göz ardı edilebildiğinin de acı bir göstergesidir.

Kapatmaya karşı tepki gösteren öğrenciler Yüksek Öğretim Kurumu Başkanlığına yürüyüş planlayarak seslerini duyurmayı amaçlıyor.