Kendi yolunda giderse önündeki 5 kişiyi ezmek zorunda kalacak. Trenin durma ihtimali yok. Ama rayların makas attığı bir yer var. Orada makas attırabilirseniz, girdiğiniz yeni ray sadece bir kişiye çarpacak?

Ne yapardınız?

İnsanların çoğu makas attırıp bir kişiyi trenle ezmeyi seçiyorlar.

Nedeni şu; Daha az kişinin zarar almasına uğraşmak ya da çaba etmek ya da durumu olabilecek en yararlı hale getirmek etik olarak çoğumuzun seçtiği bir yol. Buna ‘faydacı’ yaklaşım diyorlar. Bazen her konuda faydacılık ile doğru bir yolu, her vaka için ayrı ayrı seçeriz. Buna eylemci faydacılık deniyor.

Örneğin; o kişi için en iyisine belli bir konu olduğunda karar vermek. Her vakada bu iyilik kararı değişebilir. Bazen ne olursa olsun faydacılığı kuralların dışına çıkmadan yaparız. Buna da ‘kuralcı faydacılık’ diyoruz.

Yani sonucu ne kadar iyi olacaksa da kural neyse onu uygulamak. Örneğin 65 yaşında emekli olmak. Kural bu. Ve en verimli çağın bile olsa emekli oluyorsun.

Neden?

Çünkü toplumsal düzenleme için iyiliği sana veya topluma o dönem için iyi gelecek bir şey uzun vadede kural dışı uygulanacak olursa hukuk ve düzeni bozabilir. Adalet algısını değiştirir. Bu çok önemli. Ölümcül. #narin’in olayını düşünün? Cemaatlerin kaynaklarını beslenme ve barınma için işletmeye açan devlet politikaları, belki bir süre çocukların beslenmesini ve barınmasını temin etti. Fakat gelinen nokta çocukların can ve eğitim güvenliğinin olmadığı bir duruma geldi. Çünkü tahsis edilen imkanlar ve imtiyazlar çocuk suistimallerine kapı araladı ve aralıyor.

Faydacı anlayış—hukuki düzenlemelerden ve anayasadan güvence alarak yapılmazsa sonucu dere yataklarında bulunan ya da yangında yanan minik bedenler oluyor.

Şimdi tren önermesine geri dönelim! İşte o tren; kontrolsüz muhakememiz, kuralsız vicdanımız ve yok olan hukukumuz…

Mahalle ‘tren’ olurken, trene bakadurduğumuz her an o makasa yaklaşıyorduk…

Ve o tren… —makas yerini — çoktan geçmiş ve hızla çok sayıda insanı biçmek üzere.. Geçmiş olsun!