Zaman, yeryüzündeki her türlü girişimde rolü olan başlıca etkenlerden biri ve eşsiz bir kaynaktır. Zaman biriktirilemez, başlatılıp durdurulamaz ve geçen zamanın yerini hiçbir şey dolduramaz. Herkes, her gün eşit zamana sahiptir. Bazılarımız sahip olduğumuz zamanı etkin ve verimli bir şekilde kullanırken bazılarımız zamansızlıktan ve yoğunluktan şikâyet ederiz.

Hem akademik alanda hem de sosyal-kültürel alanda başarılı olabilmenin yollarından biri zamanı verimli kullanma konusundaki alışkanlıkların kazanılmasıdır.

Zamanı verimli kullanmak, amaçların, sorumlulukların, zevklerin ve sosyal yaşamın bir arada yürütülebilecek şekilde planlanmasıdır.

Zaman, bugünün dün olmasını sağlayan, olayların birbirini izlediği boyut ve geçen süredir. Önceden sonraya doğru giden bağıntı ve anlar bütünü olan zaman, şüphesiz dünyayı ve insanı da etkisi içine alır.

İnsanın hayattaki en değerli hazinesi zamanıdır. Çünkü hayat kısadır ve boş yere harcanan zamanın da telafisi yoktur. İnsan hayatta yaptıklarıyla hatırlanır Yaşarken zamanı ne kadar iyi kullanmışsak, o kadar birikim yapmışız, demektir. Zamanı iyi kullanmak insanların elindedir; ama önce zaman kavramının önemini iyi anlamak gerekir. Boşa harcanan zamanlarla geçirilmiş bir hayat, hiç yaşanmamış, demektir. Bu nedenle zaman insanın hayattaki en büyük sermayesidir.

Bazen zaman insanlara uyum sağlayamayabilir. İçinde yaşanılan zamanın şartları bireyin düşünce ve davranışlarıyla uyum göstermeyebilir. Bu durumda kendi düşüncelerimizi kabul ettirmek uğruna bir savaşa girmek, sadece boş bir çaba olur. Zamanın gidişine uymak, ona göre davranmak, insan için en çıkar yoldur. Bu gibi durumlarda "zaman sana uymazsa sen zamana uy" düşüncesiyle hareket etmek gerekir. Zamanın olmadığı bir dünya düşünelim. Acaba zaman olmasaydı neler olurdu? diye hiç düşündük mü? Zaman olmasaydı her şey yerinde dururdu, hiç bir değişim ve hareket olmazdı. İnsanoğlu yaşamın değerini bilmez, öylesine bir yaşam sürdürürdü. Sınırlı olan her şey ne kadar değerliyse, zaman da o kadar değerlidir. Bazen düşünmek, karar vermek ya da unutmak için zaman en güzel çaredir. Hayatta her şey yolunda gitmeyebilir, bazı konuları zamana bırakmak en iyisidir. Çünkü zaman, bize doğru yolu gösterir. Bir insanı bile birden tanıyamazsın, zamanla tanımaya başlarsın. Hatta o kadar yıl geçirdiğin bir insanın bile, hiç bilmediğin yönlerini zamanla görebilirisin. Bu anlamda karar vermek, tanımak ya da sorunları çözmek için de zamanı kullanıyoruz.

Zaman öyle bir süreçtir ki, su gibi akıp gider ve insan ancak, sonuna geldiğinde değerini anlar. Zamanı boşa harcamamalıyız. Zaman israfı haramdır, zamanı nerde harcadığımıza dikkat etmeliyiz.

Yaptığımız iki iş arasında geçen süreye zaman adı verilir. Zaman günlük hayatımızda saniye, dakika, saat gibi kelimelerle ifade edilmeye çalışılsa da aslında zaman soyut bir kavramdır. Hayatımızın başından sonuna kadar her alanında hepimiz zamana karşı mücadele ederiz.

Biz insanlar ne yaparsak yapalım zamanın geçmesine hiçbir şekilde engel olmayız. Hatta dilimizde “zamanın su gibi akıp geçmesi” diye bir deyim de vardır. Geçen zamanı geri getiremediğimize göre zamanı iyi değerlendirmek gerekmektedir. Boşa geçirilen bir zaman insan için çok büyük bir kayıptır. Bu nedenle yaşamımızda geçen her anımızı etkili şekilde değerlendirmelidir.

Zamanı verimli kullanmanın karşısındaki başlıca engeller:

• Kararsızlık                                                * Erteleme

• Mükemmeliyetçilik                                   * Belirgin bir amacın olmaması

• Hayır diyememe                                               * Uzun süreli takvim belirlememek

• Kendine güvensizlik ve yüksek kaygı   * Haftalık plan yapmamak

Zaman verimli kullanılmadığında sonuçları neler olabilir? Başarısızlık duygusuna, yoğun strese, bitkinlik ve öfkeye neden olabilmektedir.

Zamanı en verimli kullanmanın yolları: Yapılacak işlerin mutlaka öncelik sırasına göre planlamasını yapmak, plan ve organizasyon ile boşa geçen süreyi azaltmaktır, zira kaybedilen her dakika ömürden bir kayıptır.

Zaman Üzerine Yazısı Olan Dostum   MUHSİN ABAY’dan Birkaç Cümle

* Zaman artırılamayan, başka bir vakte taşınamayan, ödünç alınamayan, durdurulamayan bir ortam olarak, kendi ritminde akıp gidiyor. Böyle olunca zaman daha iyi nasıl değerlendirilebilir?

* Zamanını değerlendiren insan, hayatını değerli kılmanın ve mutlu yaşamanın ve içinde bulunduğu kuruma ve topluma faydalı olmanın en akılcı yolunu bulmuş demektir.

* Zamanı verimli kullanma şuûru kolay yerleşmiyor. İnsanlar karmaşık tasarımları yapmak ve zor müzâkerelerden başarıyla çıkmak için gerekli olan en ileri meslekî bilgileri okullarda alabiliyorlar. Ama aynı kimseler verimli çalışmak için kendilerini yönetebilmeyi, bürolarını, çevrelerini ve ilişkilerini düzenlemeyi nâdiren öğreniyorlar.

Bir büyük insan  İZZET BAYSAL’ın ifadesiyle ZAMAN

Okumaya vakit ayır; okuma, bilginin kaynağıdır.

Duaya vakit ayır; dua, güç anlarda direnmenin desteğidir.

Gülmeye vakit ayır; gülme, ruhun müziğidir.

Anlaşmaya vakit ayır; anlaşma, yaşama güzel tat verir.

Düşünmeye vakit ayır; düşünce, güç için kaynaktır.

Sevmeye vakit ayır; sevgi yaşamını tatlı kılan şeydir.

Eğlenmeye vakit ayır; eğlence gençliğin sırrıdır.

İşini iyi yapmaya vakit ayır; iyi iş kişiyi kendine saygın yapar.

Vermeye vakit ayır; verme günün aydınlığıdır.

Teşekküre vakit ayır; teşekkür, yaşam pastasının kremasıdır.

Zaman İle İlgili Binlerce Atasözünden Birkaçı

Her şey zamanla telafi edilir de, geçip giden zaman hiçbir şeyle telafi edilemez.

Zaman çocuklukta ağır bir kağnı gibidir geçmek bilmez, gençlikte su misali akıp gider, yaşlılıkta ise ışık hızında ilerler.

Bugün kaybettiğin parayı yarın geri kazanabilirsin ama bugün kaybettiğin zamanı asla geri kazanamazsın.